Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни

Pedagogy majburiyat (pedagogic deontology). Pedagogy odobning muhim categoriyalaridan biri bo'lgan - pedagogik majburiyat tushunchasida jamiyat tomonidan o'qituvchi shaxsiga, u tomonidan bir qator pedagogic majburiyatlarning bajarilishiga nisbatan qo'yiladigan talab va axloqiy yo'l-yo'riq, ko'rsatmalarni o'zida jamlaydi. Teacher kasbiy faoliyatni tashkil etishda quyidagi majburiyatlarni bajara olishi zarur: muayyan mehnat vazifalarini, asosan, aqliy mehnat vazifalarini amalga oshirish; talabalar, ularning ota-onalari, hamkasblar bilan o'zaro munosabatni to'g'ri tashkil etish; tanlagan kasbiga, talabalar va pedagogik jamoaga hamda jamiyatga bo'lgan shaxsiy munosabatini chuqur anglash. Pedagogik majburiyatlar sirasida, yana shuningdeck, kasbiy faoliyatni tashkil etishga ijodiy munosabatda bo'lish, o'ziga nisbatan talabchanlik, kasbiy bilimlarini boyitib va pedagogic malakasini oshirishga intilish, talabalar va ularning ota-onalari bilan o'zaro hurmatga asoslangan va talabchan munosabatni o'rnatish, murakkab pedagogic

nizolarni ijobiy hal qilish ko'nikmalarini o'zlashtirish kabilarni ham ko'rsatish zurur.

4. 
   Pedagogik obro'. Pedagogning pedagogik obro'ga ega bo'lishi u tomonidan tashkil etiladigan kasbiy faoliyat samaradorligini kafolatlaydi.
   

Pedagogy o'zi tomonidan qozongan obro'ga tayanib, talaba- larning hulq-atvorlarini boshqaradi, ularning ishonchlarini qozonadi. Pedagogy obro' teaching ma'naviy-axloqiy va pedagogik-psixologik tayörgarligini ham ifodalaydi. U ega bo'lgan obro' darajasini uning chuqur bilimi, zakovati, mahorati, o'z ishiga bo'lgan munosabati va boshqalar Belgilaydi.

Pedagogy qobiliyat. Pedagogy jaraёnning qanchalik samarali, muvaffaqiyatli tashkil etilishi o'qituvchining pedagogic qobiliyatga egaligiga bog'liq. Manbalardan birida "qobiliyat" tushunchasi shuday sharhlanadi: shaxsning osonlik bilan biron faoliyatni egallay olishini ta'minlaydigan individual psixologik xususiyat. Qobiliyat umumiy va maxsus qobiliyatlar tarzida ikki guruhga ajratiladi. “ Umumiy qobiliyatlar shaxs faoliyatining asosiy turlarida namoёn bo'lsa, kasbiy faoliyatning ayrim turlarida namoyen bo'ladigan qobiliyatlar (matematik, texnik, musiqa, tasviriy san'at, adabiёt (poeziya va proza), jismony tayörgarlik va boshqalar) maxsus qobiliyatlar deb yuritiladi... Qobiliyatning ye takchi xususiyat- laridan biri – narsa va hodisalar mohiyatini ijodiy tasavvur qilishdir".



Pedagogy qobiliyatga xos ustuvor xususiyatlar quyidagilar sanaladi:

• 
  pedagogik takt (pedagogning talabalar bilan turli faoliyat shakllari bo'yicha tashkil etiladigan muloqotda mavjud axloqiy tamoyillar, hulq-atvor qoidalarga rioya qilishi,
  
• 
  ularga to'g'ri Аndoshish malakalariga egaligi);
  
• 
  pedagogik kuzatuvchanlik (pedagogning talabalarga xos bo'lgan hate eng oddy xususiyatlarni ham payqab olish qobiliyatiga egaligi);
  
• 
  talabalarga bo'lgan muhabbat (ularga mehr qo'yish, mehribonlik ko'rsatish, ichki kechinmalari, his-tuyg'ulari, orzu-umidlari, haѐtiy intilishlari bilan o'rtoqlashish, ular uchun qiyin bo'lgan vaziyatlarda g'amxo'rlik qilish);
  
• 
  bilimlarni uzatishga bo'lgan ehtiёj (pedagog sifatida o'zidagi mavjud bilimlarni talabalarga berishga intilish)
  

FNG onobolin teacher Shaxsida quyidagi qobiliyatlarning namoyen bo'lishini muhim deb hisoblaydi:

• 
  o'quvchini tushuna olish qobiliyati;
  
• 
  yosh , psixologik jihatdan barcha o'quvchilar o'zlashtira oladigan materiallarni taqdim eta olish qobiliyati;
  
• 
  o'quvchilarning qiziqishlarini rivojlantirish qobiliyati;
  
• 
  tashkilotchilik qobiliyati;
  
• 
  pedagogic tact;
  
• 
  o'z ishining natijalarini ko'ra olish va b .
  

VAK ruteskiy pedagogga xos qobiliyatlarni umumlashtirib, ularning turlari quyidagi ekanligini ko'rsatib o'tadi (8-rasm):

Asosiy turlari