Педагогик компетентликнинг тузилиши ва мазмуни

jadval.

Individual rivojlantirish dasturi

bilim, malaka va Shaxsiy sifatlar	Mavjud daraja	Istiqbol vazifalar
Pedagogy bilimlar
Psixologik bilimlar

Mutaxassislik bilimlari
Didaktik malakalar: bilishga oid (gnostic) loyihalash ijodiy-amaliy (konstruktiv) tadqiqotchilik muloqotga kiruvchanlik (kommunikativ) tashkilotchilik izchillikni ta'minlovchi (protsesssual) texnik-texnologik malakalar
Tarbiyaviy ishlarni tashkil etish malakalari: bilishga oid (gnostik) loyihalash malakalari ijodiy-amaliy (konstruktiv) tadqiqotchilik muloqotga kiruvchanlik (kommunikativ) tashkilotchilik izchillikni ta'minlovchi (protsesssual) texnik-texnologik malakalar
Ruhiyatning kasbiy ahamiyatga ega xususiyatlari va Shaxsiy sifatlar: pedagogik fikrlash tizimlilik moslashuvchanlik mobillik ijodkorlik hozirjavoblik hissiy rivojlanganlik pedagogic reflection
O'zo'zini rivojlantirish maqsadlari
O'zo'zini rivojlantirish uchun topshiriqlar

Pedagogning kasbiy jihatdan rivojlanish darajasini yana quyidagi shkala Yardamida ham aniqlash mumkin (4-jadval):

2. jadval.

Kasbiy rivojlanish shkalasi

No.	Kasbiy competentlik sifatlari	Shkala ko'rsatkichlari
		10	nine	8	7	6	five	4	3	2	one
one. Ijtimoiy competentlik
one)	ijtimoiy tashkilotlar va sub'ektlar bilan o'zaro mu- nosabatda bo'la olish ko'- nikma, malakalariga egalik
2)	kasbiy muloqot va xatti- harakat uslublarini o'zlash- tira olganlik
2. Shaxsy competentlik
one)	doimiy ravishda kasbiy o'sishga erishish va kasbiy malakani oshirib Boris
2)	kasbiy faoliyatda o'z ichki imkoniyatlarini ro'bga chiqara olish
3. Maxus competentlik
one)	mustaqil ravishda kasbiy- pedagogic faoliyatni tashkil etishga tayerlanish
2)	odatiy kasbiy-pedagogik vazifalarni to'g'ri hal qilish va o'z mehnatining natija- larini real baholash malaka- siga egalik
3)	mutaxassisligi bo'yicha yangi bilim va ko'nikmalarni mus- taqil ravishda izchil o'zlash- tirib Boris qobiliyatiga egalik
4. Texnologik competentlik
one)	kasbiy-pedagogik bilim, ko'- nikma va malakalarni boyi- tadigan ilg'or texnologiya- larni o'zlashtirish qobiliya- tiga egalik
2)	zamonaviy didaktik vosi- talar (texnik vositalar, o'quv qurollari)dan foydalanish malakasiga egalik
five. Extreme competentlik

one)	favqulotda holatlarda (ta- biyy ofatlar sodir bo'lgan- da, texnologik jaraёn ishdan chiqqanda) oqilona qaror qa- bul qilish, to'g'ri harakat- lanish malakasiga egalik
2)	muammoli vaziyatlarda (peda- gogik ziddiyatlar yuzaga kel- ganda) oqilona qaror qabul qilish, to'g'ri harakatlanish malakasiga egalik

Saturday qilib, bozor munosabatlari Sharoitida mehnat bozorida yuzaga keladigan kuchli raqobatga bardoshli bo'lish ehtiji har bir mutaxassisni o'zida kasbiy kompetentlik va unga xos sifatlarni tarkib toptirishga undaydi. Lug'aviy jihatdan “qobiliyat”, mazmunan esa “faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyen eta olish" ma'nosini anglatuvchi kompetentlik negizida muayyan sifatlar namoёn bo'ladi. xususan, pedagogga xos kasbiy kompetentlik negizida ijtimoiy, maxsus (psixologik, metodik, informatsion, kreativ, innovation hamda communicative), shaxsiy, texnologik va extreme competentlik kabi sifatlar aks etadi. Bir qator, xususan, AKMarkova hamda B.Nazarovalarning tadqiqotlarida pedagogic competent liking tarkibiy asoslari qayd etib o'tilgan. Pedagogning kasbiy kompetensiyasi pedagogic (o'quv va tarbiya) jaraёnni samarali, muvaffaqiyatli tashkil etilishini ta'minlaydi. Kasbiy kompetensiyaga ega bo'lish uchun teacher o'zo'zini izchil rivojlantirib borishga e'tiborni qaratishi zarur. O'zo'zini rivojlantirishda pedagogga “Individual rivojlanish dasturi” qo'l keladi. zero, ushbu dasturda pedagogda mavjud bo'lgan kompetentlik sifatlari va rivojlantirish zarur bo'lgan sifat, BKMni aniq, xolis ifodalash mumkin.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   "Competentlik" tushunchasi qanday ma'noni anglatadi?
   
2. 
   Kasbiy competentlik nima va u qanday holatlarda namoyen bo'ladi?
   
3. 
   Kasbiy competentlik negizida qanday sifatlar aks etadi?
   
4. 
   Ijtimoiy va maxsus competentlik deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Psixologik vametodikkompetentlikning mohiyati nimadan iborate?
   
6. 
   “Information competentlik” deganda nimani tushunasiz?
   
7. 
   Creative va pedagogik kompetentlik nima?
   
8. 
   Innovation kompetentlikningo'zigaxos jihatlari nimalarda ko'rinadi?
   
9. 
   Pedagogy faoliyatda communication competentlik qanday ahamiyat kasbetadi?
   
10. 
    “Shaxsiy competentlik” tushunchasi Siz uchun qanday ma'noni anglatadi?
    
11. 
    AKMarkova pedagogikkompetentlikningtarkibiy asoslarini qanday ifodalagan?
    
12. 
    B.Nazarovaning Аndoshuviga ko'ra pedagogik kompetentlik qanday asoslardan tarkib topadi?
    
13. 
    Individual rivojlanish dasturi nima?
    
14. 
    Pedagogning individual rivojlanish dasturida nimalar aksetadi?
    
15. 
    O'zo'zini rivojlantirish deganda nimani tushunasiz?
    
16. 
    O'z ustida ishlash nima?
    
17. 
    Pedagogning o'z ustida ishlash modelida qanday holatlar aksetadi?
    
18. 
    Pedagogning o'z ustida ishlashi qanday bosqichlarda kechadi?
    
19. 
    O'zini o'zi tahlil qilish deganda nimani tushunasiz?
    
20. 
    “O'zo'zini baholash”tushunchasiqanday ma'noni anglatadi?
    
21. 
    Shaxsing o'zo'zini baholashi qanday omillar negizida kechadi?
    
22. 
    O'zo'zini baholashqandayformulaёrdamida ifodalanadi?
    
23. 
    O'zini-o'zi baholash modelida qanday holatlar aks etadi?
    

2-Mavzu: PEDAGOGIK MAHORAT ASOSLARI VA UNING TARKIBIY QISMLARI

Reja:

1. 
   Pedagogy mahoratning tarkibiy qismlari va ularning mohiyati.
   
2. 
   Pedagogning communication competentligi.
   
3. 
   Ta'lim jaraёnini samaraliboshqarishva pedagogic nizolarni hal etish.
   
4. 
   Zamonaviy teacher imidji.
   

Tayanch tushunchalar: mahorat, pedagogik mahorat, pedagogik mahoratning tarkibiy qismlari, pedagogic bilimdonlik, pedagogik reflection, pedagogik odob, pedagogik odobning asosiy shakllari, pedagogic obro', pedagogic qobiliyat, pedagogic qobiliyat turlari, pedagogic muloqot madaniyati, pedagogic muloqot turlari, pedagogic muloqot uslublari, pedagogic hamdardlik, pedagogic relaxation, pedagogic nazokat (tact), pedagogik tajriba, nizo, pedagogik nizo, pedagogik nizo turlari, pedagogic nizolarni hal qilish yo'llari.

Foydalanish uchun adaptation:

1. 
   Muhiddinov AG O'quv jaranida nutq faoliati. - T.: O'qituvchi, 1995.
   
2. 
   Sayidahmedov N.Pedagogikmahoratva pedagogik texnology. - T.: O.P.I., 2003.
   
3. 
   Sultonova GA Pedagogy mahorat. - T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2005.
   
4. 
   Qudratov T. Nutq madaniyati asoslari / OO'Yu uchun o'quv qo'll. - T.: "Pedagog", 1993.
   
5. 
   Husanov B., G'ulomov V. Muomala madaniyati / Darslik. – T.: "Iqtisod-moliya", 2009.
   

1. 
   Pedagogik mahoratning tarkibiy qismlari va ularning mohiyati. “Pedagogik mahorat” tushunchasi o'tgan asrning 80-90- yillarida ilmiy-pedagogik jihatdan asoslanib, OTMda mustaqil fan sifatida o'qitila boshlagan. “Pedagogy
   

texnology" fani o'qitila boshlagach esa “Pedagogy mahorat" fanining asoslari uning mazmuniga singdirib yuborildi.
Teacher kadrlarni qayta tayerlash va ularning malakasini oshirish tizimida “Pedagogy competentlik va va kreativlik asoslari" modules negizida tinglovchilarni pedagogic mahorat asoslar bilan tanishtirish maqsadga muvofiqdir. zero, tinglovchilar tomonidan pedagogic mahoratning tarkibiy elementlari bilan tanishtirish, ularda pedagogik texnika, nutq madaniyati, pedagogic deontology, communication qobiliyat, pedagogic lowo, shuningdeck, zamonaviy teaching imidji to'g'risidagi ma'lumotlarning o'zlashtirilishi va mazkur bilimlar negizida zarur malakalarning o'zlashtirilishi OTMda tashkil etiladigan pedagogic jaraёn sifatini yaxshilash, samaradorligini ta'minlashni kafolatlaydi.
“Pedagogik kompetentlik va va kreativlik asoslari” moduli bo'yicha tinglovchilarni pedagogic mahorat va uning tarkibiy elementlari bilan tanishtirish jaranida quyidagi vazifalar hal qilinadi: tinglovchilarni pedagogik mahoratning tarkibiy qismlariga doir nazariy bilimlar bilan qurollantirish; ularda pedagogik faoliyatni oqilona tashkil etish, pedagogik jaraёnni samarali yo'lga qo'yish ko'nikma va malakalarini rivojlantirish; tinglovchilarning pedagogic va nutq texnikasiga ega bo'lishlarini ta'minlash; ularda pedagogic deontology va pedagogic Madaniyat sifatlarini tarkib toptirish, pedagogic qobiliyatni rivojlantirish; tinglovchilar tomonidan pedagogik muloqot, pedagogik nazorat (takt) va pedagogik ta'sir ko'rsatish malakalarini ye tarli darajada o'zlashtirilishini ta'minlash; ularda pedagogic madaniyat sifatlarini shakllantirish.
Oliy ta'lim muassasalari Pedagoglarining kasbiy mahoratlari haqida so'z yuritishdan avval “mahorat” va “pedagogik mahorat" tushunchalarining mohiyati bilan tanishib olish maqsadga muvofiqdir.

Pedagogning mahorati bevosita kasbiy-pedagogik faoliyatda ko'rinadi. Shu sababli u pedagogik jaraёnning umumiy mohiatini chuqur anglay olishi, bu jaraёnda ustuvor ahamiyat kasb etadigan qonuniyatlardan xabardor bo'lishi, pedagogik faoliyatni samarali tashkil etish mexanizmlarini puxta egallay bilishi lozim.

Ta'lim jaraёnining faol ishtirokchisi bo'lgan pedagogning pedagogic mahorati uning shaxsi, ish tajribasi, fuqarolik maqomi, mutaxassis sifatidagi mavqei, u tomonidan pedagogic texnikaning yetarli darajada egallanganligi, kasbiy faoliyatning individualligidan dalolat beradi.
Pedagogik mahorat yaxlit tizim bo'lib, uning tarkibida bir qator sifatlar ko'zga tashlanadi. Jumladan (6-rasm):

2. 
   rasm. Pedagogy mahoratning muhim tarkibiy qismlari
   

Pedagogy mahoratning asosini pedagogic bilimdonlik tashkil etadi.

Bilimdon pedagog mutaxassis sifatida pedagogik jaraёn va munosabatlarni maqsadga muvofiq samarali shakl, usul hamda vositalarini ye tarli darajada o'zlashtira Olga bo'lishi zarur. Quyidagi sifatlar bilimdon pedagogga xos sanaladi: