O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. A. Ikramov, G. N. Davranova, A. A. Ikramova

 
 
Rus olimi 
A.M.Stolyarenko
qiyosiy pedagogikaning shakllanishi va rivojlanishini 
to‘rtta bosqichga bo‘ladi: 
•
birinchisi - qiyosiy pedagogikaning burjua inqiloblari va kapitalizm 
rivojlangan davrda vujudga kelishi (XIX asr boshlari - 1917 yil); 
Qiyosiy pedagogikaning tarixiy shakllanish va rivojlanish 
jarayonini davrlashtirish. 
Qiyosiy pedagogikaning rivojlanishining asosiy bosqichlari.

---

17 
•
ikkinchisi - qiyosiy pedagogikaning sobiq ittifoq xalq ta’Iimining yangi tizimi 
tashkil topishi davrida rivojlanishi; 
•
uchinchisi - qiyosiy pedagogikaning sobiq ittifoq ta’lim tizimining chet el 
ta’lim tizimlari bilan kuchli raqobati, qarama-qarshiligi davrida rivojlanishi 
(1935-1991yillar); 
•
to‘rtinchisi - qiyosiy pedagogikaning jahon hamjamiyati, demokratiyasi va 
insonparvarligi yaratilishi davridagi rivojlanishi (1991yil). 
Yuqoridagilarni tahlil qilib, qiyosiy pedagogikaning fan sifatida vujudga 
kelishi va rivojlanish bosqichlarini izchillik bilan, har bir davming o‘ziga xos 
xususiyatlarini o‘rgangan holda bayon etamiz. 
“Qiyosiy pedagogika” fanining vujudga kelishi (XVIII asr oxiri-XX asr boshi) 
Qiyosiy pedagogikaning asoschisi - 
Mark Antuan Jyulen Parijskiy
. U birinchi 
marta “qiyosiy pedagogika”, “qiyosiy tarbiya” atamalarini o‘zining “Qiyosiy 
pedagogika bo‘yicha tadqiqotlarga oid ocherklar va mulohazalar” degan asarida 
qo‘llagan (Parij, 1817 yil). 1870 - 1900 yillar turli davlatlar umumiy majburiy ta’lim 
haqidagi hukumat qarorlarini qabul qiladi va o‘z milliy ta’lim tizimini yaratadi. Shu 
tariqa XIX asr oxirlarida qiyosiy pedagogika quyidagi vazifalarni amalga oshirdi: 
- chet el pedagogik tajribasidan ma’lumotlar to‘plash, qayta ishlash va chop etish; 
- ma’lum davlat ta’lim va tarbiya tizimini takomillashtirish uchun ilg‘or tajribalarni 
o‘zlashtirish maqsadida turli ta’lim tizimlarning ijobiy jihatlarini aniqlash. 
Mazkur davrda qiyosiy pedagogika bilan bog‘liq quyidagi muassasalar va 
nashriyotlar tashkil topdi: 
Londondagi Xalqaro ko‘rgazma (1851 yil); 
Vashingtondagi “Ma’rifat xizmatlari” (1866 yil); 
Parijdagi “Pedagogika” muzeyi (1898 yil); 
Birinchi xalqaro pedagogik jumal “Slavyanskiy pedagog” (1871-
yil).