Jinoyat qonunining vaqt bo‘yicha amal qilishi deganda nima tushuniladi? Moddiy tarkibli, formal tarkibli jinoyatlarni ta’riflab bering

Shaxsni muayyan yoshga yetgan deb hisoblash tartibi qanday? 
Jinoyat sodir qilish paytida qonunda belgilangan yoshga yetgan shaxsgina 
jinoyatning subyekti bo‘ladi. JK 17-moddasiga asosan umumiy subyekt yoshi 
16 yosh hisoblanadi. Qonunda belgilangan yoshga yetmagan kichik 
yoshdagilar yoshi, ruhiy va jismoniy rivojlanishi jihatidan o‘z qilmishlari 
uchun hali to‘liq javob bera olmaydilar. Shuningdek, o‘z harakatlari (yoki 
harakatsizlik)larini to‘liq boshqara olmaydilar. Chunki ular ongining 
rivojlanishi darajasi yetarli darajada shakllanmagan bo‘ladi. Shu sababli 
Jinoyat qonuni jinoyat subyekti yoshini belgilashda u sodir etgan jinoyatning 
xususiyati va ijtimoiy xavfliligini tushunish darajasini ham hisobga olgan.
 
 
14.
Jinoyatlarni kvalifikasiya qilishda jinoyat maxsus subyektining 
ahamiyati va uning mezonlarini bayon eting 
 
Jinoyatning maxsus subyekti deganda qonunda belgilangan yoshga yetgan, aqli 
raso jismoniy shaxs belgilari bilan birga Jinoyat kodeksining Maxsus qismida yoki 
boshqa normativ-huquqiy hujjatlarda belgilangan yana qo‘shimcha maxsus belgiga 
ega bo‘lgan shaxs tushuniladi. Jinoyat maxsus subyektining belgilari jinoyat tarkibi 
doirasiga kiruvchi subyektning zaruriy belgisi hisoblanadi va qilmishni JKning 
muayyan normasi bilan to‘g‘ri kvalifikatsiya qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. 
Masalan, davlat ro‘yxatidan o‘tgan tadbirkorlik subyekti tomonidan savdo yoki 
xizmat ko‘rsatish qoidalarini juda ko‘p miqdordagi qiymatda buzilishi JK 189-
moddasi bilan kvalifikatsiya qilinsa, tadbirkorlik subyekti sifatida davlat 
ro‘yxatidan o‘tmasdan shaxs tomonidan savdo yoki xizmat ko‘rsatish qoidalarining 
juda ko‘p miqdordagi qiymatda buzilishi JKning 188-moddasi ya’ni, noqonuniy 
tadbirkorlik bilan kvalifikatsiya qilinadi. Demak, shaxsni JK 189-modda bilan 
jinoiy javobgarlikka tortishda aybdor, albatta, davlat ro‘yxatidan o‘tgan xo‘jalik 
yurituvchi subyekt bo‘lishi lozim. 
15.