MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY
TAMOYILLARI
87
bo’yicha to’liq tekshirish mumkin. Shuningdek, past darajadagi ajralmas risk ham o’rnatiladi,
chunki schetning to’g’ri qiymatini aniqlash oson. Auditorlar schetlar bo’yicha qoldiqlar
to’lovlariga veksellar to’liqligi uchun hamda vekselni to’lovga ochish to’liqligi maqsadalari
to’lovga veksel uchun cheklovlar garovi uchun o’ta tashvishlanadilar, masalan, chunki tsikl,
odatda, bir necha operatsiyalardan tashkil topadi, asosiy operatsiyalarnisinash natijalari va
risklar nazorati to’lovga veksellar kabi schetlar bo’yicha qoldiqlar detallarini sinashni
loyihalashtirish uchun unchalik muhim hisoblanmaydi. Kapital sotib olish va to’lov tsiklidagi
ko’pgina schetlar uchun audit protseduralarini yaxshiroq tushunishi uchun tipik biznes uchun
muhim hisoblanuvchi ko’rsatiladigan schetlar ushbu bobga qo’shilgan. Keyingi bo’limlarda
quyidagilarni ko’rib chiqiladi: 1) foizli moliyaviy kapitalni ko’rsatish uchun to’lovga veksellar
va u bilan bog’lshiq foizli xarajatlar auditi; 2) schetlar haqqoniyligini ko’rsatish uchun nominal
qiymatidan ortiqcha to’langan kapitallar, dividedlar va taqsimlanmagan foyda, oddiy aktsiyalari
auditi.
Qarzdorliklar bo’yicha eslatmalar
Qarzdorliklar bo’yicha eslatmalar foizlar keltiradigan aktivlar bilan ta’minlanmaydigan
yoki ta’minlanadigan bo’lishi mumkin bo’lgan kreditor oldidagi yuridik majburiyatlar. Qoidaga
ko’ra, habardorlik bir oydan bir yilgacha muddatga beriladi, undan ortiq muddat mavjud emas.
Eslatmalar turli xil maqsadlar uchun chiqariladi, ta’minlash sifatida mulkni garovga berish esa
qimmatli qog’ozlar, debitorlik qarzdorligi zaxiralar va asosiy vositalar kabi aktivlarning keng
spektirini o’z ichiga oladi. Obligatsiyalar bo’yicha asosiy va foiz to’lovlari kredit shartnomasi
shartlariga mos holda o’tkazilishi kerak. Qisqa muddatli kreditlar uchun foiz to’lovlari
muddatlari kredit olingandan keyingina boshlanadi. 90kundan yuqori kreditlar bo’yicha
xabardorlik, foizlar bo’yicha har oylik yoki kvartal to’lovlari amalga oshirilishi talab qilinadi.
2 – rasm veksellar schetlarida to’lovga va mos keluvchi to’lovlar tshlanishi uchun
nazoratda foydalaniladigan hisob yozuvlari ko’rsatilgan. Auditorlar, odatda, auditning sotib
olish va to’lov tsikli sifatida asosiy qarzlar va foizli to’lovlarni pul mablag’lari to’lovi jurnalida
aks etadi. Ko’pchilik hollarda, ularning nisbatan kamligi tufayli operatsiyalar auditorning
bitimlarni asosiy o’rganilishini o’rganish va nazorat qilish rejasiga kiritilmaydi. Shu tariqa,
ushbu bitimlarni kapital sotib olish va tsikl to’lovining bir qismi sifatida tekshirish mumkin.
1. To’lovga veksellar
a. Asosiy summa to’lovi
b. Davr boshiga saldo
v. Yangi banknotalar chiqarish
Yakunga qoldiq
2. Xarajatlar, foizlarda
a. xarajatlar, foizlarda
3. Bankdagi pul mablag’lari
a. Yangi banknotalar chiqarish
b. Asosiy summa to’lovi
v. Foiz to’lovlari
4. To’lov uchun foizlar
a. Davr boshiga saldo
b. Xarajatlar, foizlarda
v. Yakunga qoldiq
g. Foiz to’lovlari
Do'stlaringiz bilan baham: |