Veksellardan foydalanish auditining maqsadlari quyidagilarni aniqlash lozim
Veksellar ustidan ichki nazorat etarli hisoblanadi.
Asosiy summalar va foizlar bo’yicha operatsiyalar veksellarni ham to’lovlarga qo’shgan
holda tegishli tarzda sanktsiyalangan va auditning maqsadlargi mos holda oltita ishlov berilgan
bog’liq bitimlarga mos ?
MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY
TAMOYILLARI
88
To’lovga veksellar, ularga bog’liq foiz to’lovlari va hisoblab chiqilgan majburiyatlarga
javobgarlik tegishli tarzda, balans auditi bilan bog’liq sakkizta maqsaddan ettitasi aniqlangani
kabi aniqlandi (Realizatsiya qiymati javobgarlik schetiga qabul qilinmaydi).
Ichki nazorat
Veksellar ustidan nazoratning to’rtta muhim payti bor:
1. Yangi banknotlar berilishiga tegishli ruxsat. Yangi banknotlar berish uchun javobgarlik
direktorlar kengashi yoki yuqori darajali boshqaruv xodimi zimmasiga yuklanishi kerak. Zarur
tarzda vakolatli bo’lgan mansabdor shaxslarning ikkita imzosi kredit summasini, foiz stavkasini,
to’lov muddatlarini hamda garovga aktivlarni aks ettiiradigan hamma kredit shartnomalari
uchun majburiy hisoblanadi. Yozuvlar yangilanganda, ular auditning ruxsat berish
protseduralarini, yangi yozuvlar chiqarish auditi uchundagiga o’xshash, o’tkazish
protseduralari bo’lishi lozim.
2. Asosiy qarzlar va foizlarni to’lash uchun tegishli nazorat. Foizlar va asosiy summalarni
doimiy ravishda to’lovlar sotib olish va to’lov tsikli bo’yicha boshqaruvning asosiy predmeti
bo’lishi kerak. Shu bilan birga, xabarnoma berildiki, buxgalteriya bo’limi vendorlar scheti va
hisobotlarni olagani kabi yozuv nusxasini olishi keark edi. Ajratilgan summalar bo’yicha
buxgalteriya avtomatik tarzda cheklar yoki xabarnoma bo’yicha pul mablag’larining elektron
jo’natmalarini berishi kerak, ular tovar va xizmatlar sotib olish uchun to’lovlar tayyorlaydilar.
Xabarnomasining nusxasi to’lov bo’yicha tasdiqlovchi xujjatni ta’minlaydi.
3. O’z hujjatlari va yozuvlari ularga vakolatli shaxslarga to’langan va bo’sh veksellar
uchun yordamchi hisob va nazorat kiradi. Pulli ogohlantirishlar bekor qilinishi va vakolatli
mansabdor shaxs javobgarligi ostida saqlanishi zarur.
4. Davriy mustaqillik tekshiruv. Davriy batavsil belgilar va yozuvlar umumiy buxgalteriya
kitobi bilan kelishishi va bunday yozuvlarni yuritish uchun javobgar bo’lmaydigan xodim
yozuvlari bilan tenglashtirilishi kerak. Shu bilan birga, mustaqil odam hisob aniqligini tekshirish
uchun yozuvlar bo’yicha foizlar xarajatlarini qayta hisoblab borishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |