Donni saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

32-jadval 
Oq jo ‘xori va makkajo ‘xori donlarining kimyoviy tarkibi 
Ekin turlari
Ximiyaviy tarkibi (%)
suv
protein
kraxmal
y°g‘
kletchatka
kuldorligi
Don 
uchun 
oq 
jo‘xori
3,0
13,5
67,5
3.3
1,3
1,4
Tishsimon
makkajo‘xori
3,0
10,0
68,3
4,1
2,1
1,3
Oq jo‘xori doni tarkibida 60-70 
%
uglevod, V - vitaminlar guruhi (VI 
V, RR) va boshqalar bor. Mineral tuzlarga boy. Oq 
190

---

jo‘xori donidan yorma ishlab chiqarishda uning meva qobig‘i maxsus 
uskunapar yordamida ajratib olinadi, shundan so‘ng u yumshoqlashib, 
oson pishadigan xususiyatga ega bo‘ladi. Oq jo‘xori yormasidan turli 
parhez taomlar tayyorlanadi. 
Bugungi kunda respublikamiz dalalarida quyidagi navli oq jo‘xori 
donlari ekiladi : «Karlik 0‘zbekistana», uning hosildorligi 75 
-
82 s/ga va <<0‘zbekskoe - 5», hosildorligi 45-50 s/ga. 
No‘xat dukkakli o‘simlikTar guruhiga kiradi, uning urug‘i qalin 
qobiqli bo‘lib, uning tagida ikkita don pallasi endospenn joylashgan, u 90 -
94 % ni tashkil qiladi. U o‘rtacha 27, 8% oqsil, 6-10 % urug‘ qobig‘idan 
tashkil topgan. 
No‘xat asosan shar shaklida bo‘lib, yuzasi tekis. No‘xatning muhim 
texnologik belgisi — uning rangidir. U oq, sariq, och qizil, yashil rangli 
bo‘ladi. 
No‘xatdan yorma korxonalarida oqlangan no‘xat, chaqilgan oqlangan 
no‘xat va maydalangan yormalar olinadi. 
Yorma zavodlarida I tipli ozuqaviy no‘xatdan foydalaniladi, u ikki 
turga bo‘linadi: sariq no‘xat (turli xillari bilan) va yashil no‘xat (turli 
xillari bilan). 
No‘xatning asosiy texnologik ko‘rsatkichlari uning yirikligi, to‘la 
etilganligi va tez pishuvchanligi. No‘xat doni 1000 donasining og‘irligi 
qancha yuqori bo‘lsa (120-350 g) texnologik jarayonlar shuncha samarali 
o‘tadi. 
Yorma zavodlari yorma olish uchun keltirilayotgan donlar sifat 
ko‘rsatkichlaridan tashqari har xil rangli aralashmalardan holi bo‘lishi 
kerak, chunki tayyor yormalar turli rangda bo‘lib, ularning pishish 
vaqtlari ham turlicha bo‘ladi. Bunda turli rangli no‘xat donlarining 10