Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

х,еч
ким эс,еч нимани бил­
масди; зсдмма бацирарди; катта фалокат юз бергани 
аниц эди. Секин-аста бутун ш ахта тус-туполон булиб 
кетди. Цоронгуликда аллацандай зсрвлиццан куланка- 
лар йулаклардан югуриб чицишар, лампочкалар ли- 
киллар эди. Нима булдийкин? Нега х;еч ким айтмайди?


Нога^он штейгерлардан бири:
— Арцонларни кесишяпти! Арцонларни кесиш- 
япти! — деб цичкириб цолди,
Ш ундай кейин х,амма чинакам вацимага тушди. 
Одамлар цоп-цоронги йулаклардан гуриллаб ю гура 
бошлашди. Дамма эс-х,ушини йуцотиб цуйганди. Нега 
арцонларни чопишади? П астда одамлар булса, уларни 
ким чопади? Б у дах,шатли бир э;ол б^либ тую лар эди.
Бошца бир штейгернинг:
— Монсудан келиб, арцонларни кесишяпти! Дамма- 
ларинг чицинглар,— деган овози эшитилди, эшитил- 
ди-ю, тинди.
Ш аваль нима булаётганини пайцаб, дарх,ол Катри- 
нани тухтатди. Тепада забастовкачиларга йулицаман- 
да, деган фикр миясига келди-ю, оёцлари дармонсиз- 
ланиб, чалишиб цолди. Демак, бу бебошлар тудаси 
етиб келибди-да, Ш аваль булса, улар ж андармлар ц у­
лида, деб уйловди! У бир лацза орцага цайтиб, Гастон- 
Мари томондан утсаммикан, дея уйлади; бироц у ерда 
иш тухтаганди. У сукинар, иккиланиб тухтаб цолар, 
цурцувини яширишга уринар, бунаца цочиш бемаъни- 
лик-ку, деА гулдирар эди. Уларни ш ахта цаърига таш ­
лаб кетишармикин?..
Яна штейгернинг овози келди, бу сафар яцйндан 
эшитилди:
— Дамма юцорига! Нарвонлардан чицинглар! Нар- 
вонлардан!
Ш авални уртоцлари эргаштириб кетишди. У Катри- 
нани итарар, мунча имиллайсан, дея сукиннар эди. Бу 
мегажин ш у ерда цолиб, очликдан улмоцчи шекилли, 
а? А хи р монсу лик цароцчилар одамларнинг чициб 
олишиии кутиб утирмай, нарвонларни бузиб ташлаша^ 
ди-ку. Бу жирканч фикр х,аммани батамом гаранг ци­
либ цуйди. Васвасага туш ган одамлар карвонга аввал- 
роц етиб келиш учун бир-бирини итариб-туртиб, жон 
зфлатда йулаклардан югуришарди. Дамма нарвон бу- 
зилган, х,еч ким чициб кетолмайди, дея цичцирарди. 
Кумир цазувчилар капалаклари учиб, юк ортиладиган 
жойга туда-туда булиб киришгач, чиндан хдм бу ер 
тирбанд булиб кетди; улар бир-бирларини босиб-янчиб, 
узларини нарвонга олиб чицадиган торгина эшикка 
уришди, отини шошмай огилга етаклаб кетаётган кекса


отбок,ар уларга жирканиб цараб-цараб к,уярди: ш ахта- 
да ухл ащ га Урганиб цолганидан бари бир мени чица- 
риб олишади-ку, деб ишонарди.
— Ж ин ургур! Олдинга юр, деяпман сенга!— деди 
Ш аваль К атринага.— Иицилсанг, уш лаб цоламан.
Гангиб цолган, уч километр югуриб, к,ора терга бот- 
ган Катрина з^арсиллаб, оломон х^аракатига беихтиёр 
буйсуниб бораверди. Ш унда Ш аваль кучи борича уйи 
цулидан торта бошлади. Циз аянчли к,ичк,ириб юборди, 
кузларидан ёш чик,иб кетди: нима, у цасамини унутди- 
ми? Иук,! У х,еч цачон бахтли булмайди.
— У т олдинга!— букирди Ш аваль.
Лекин Катрина ундан ж уда цурцарди. А гар у ол- 
динда борса, Ш авал хдмиша дагдага цилади. Ш унинг 
учун к,из тихирлик циларди, бу орада эс-х,ушини йу- 
цотган ш ахтёрлар ок,ими эса уларни четга чицариб 
к,уйди. Сизиб чик,аётган ер ости суви йирик-йирик том- 
чилаб турарди; кутарма машина хонасининг поли ола- 
мон тигизлигидан эгилиб, чук,урлиги ун метр келади- 
ган, ок,ова сувлар тупланиб, балчикда айланган ура 
устида лопилларди. Х удди мама шу ерда, Ж ак-Бартда 
икки йил бурун да^шатли з^алокат руй берганди: ар- 
цон узилганди, каж ава чуцур тубига учиб тушиб, икки 
киши чукиб кетганди. Дамма шуни эслаб, борди-ю, 
тахталар дош беролмай синса, шу ерда к,олиб кетамиз- 
мд, деб уйларди.
— Миясини еган аздмок,!— к,ичцирди Ш аваль.— Ул- 
гинг келса, цолавер шу ерда! Деч булмаса, сендан цу- 
туламан-ку!
У олдинга утди, Катрина кетидан юрди.
Тепага х,ар бири етти мбтрча келадиган бир юзу 
икки нарвон билан чициларди; нарвоннинг зс,ар бири 
кенглиги ш ахта стволи билан баробар торгина майдон- 
чага тираб цуйилганди: одамлар туртбурчакли тешик- 
дан зурга утиб олишарди. Ш ахта стволи етти юз метр- 
лик баланд ясси мурконни эслатарди; цудук; девори 
билан кумир к,азиб олинадиган булма их,отаси ораси­
да ичакдай чузилиб кетган йулка булиб, нарвонлар 
деярли к;ия цуйилиб, бир-бирига мингашганди. Бундай 
улкан нарвондан кутарилиш учун бацувват кишига 
з^ам йигирма беш минут вацт керак буларди. Аслини 
олганда бу, хдлокат юз бериб цолгудек булса, асцота- 
диган эх,тиёт йули эди.
323


Катрина аввалига далил кутарила борди. Унинг 
яланг оёцлари ш ахтанинг мустацкам булсин учун т^рт- 
бурчакли зиналарига тунука цопланган нарвонига ур- 
ганиб цолганди; вагонеткани итаравериб, дагаллаш иб 
кетган цуллари толмасдан йугон панжарани уш лаб 
борарди. Кутилм аганда юцорига кутарилиш х,атто циз- 
ни цизицтириб цайгули хаёллардан чалгитди. У ч ки- 
шидан булиб олган одамларнинг иланг-биланг колон- 
наси узундан-узоц булиб, тухтовсиз буралиб чициб т у ­
рарди; колоннанинг боши ёругликка чиццанида думи 
х,али пастда, ура устиДЬ эди. Д али ким чицишга ул- 
гурмаганди, энг олдиндагилар х,ам энди й^лнинг учдан 
бирини утишганди. Деч ким гапирмасди, фацат цадам- 
ларнинг бугиц шап-шупи эшитиларди; лампочкалар 
худди учаётган юлдузлар каби пастдан юцорига тик 
чизиц буйлаб милтиллаб куринарди.
Катрина орцасидан келаётган ёрдамчи ишчининг 
нарвонни санаётганини эшитиб цолди. У х,ам санай 
бошлади. Ун беш нарвондан кейин кутарм а машина 
хонасига етишди. Лекин шу пайт циз Ш авалнинг оё- 
гига цоцилиб кетди. У сукиниб, анцайма, деб ушцир- 
ди. Вацт-вацти билан бутун колонна тухтаб цоларди. 
Нима ran? Нима булди? Дар бирининг товуши сураш - 
га-ю, цурцувдан «тавба» дейишгагина ярарди холос. 
Вадима кучайди, айницса пастдагиларнинг утакаси 
ёрилди; ёругликка яцинлашилган сари тепада нима 
булаётганлигини билмаслик баттарроц эзарди. Кимдир, 
нарвон бузиб ташланибди, яхшиси пастга туш иш ке­
рак, деб цолди. Айницса х;амма ш ундан цурцарди,—
улар ора йулда цояиб кетишлари мумкин эди. Кончи* 
лардан биттаси нарвондан сирганиб кетибди, деган 
бошца бир хабар огиздан-огизга утди. Деч ким х,еч 
нимани билмасди: цичцирицлар гунгиллаб эш итилар­
ди. Ш у ерда тунаб цолмасмиз ахир? Ницоят, цеч нар- 
сани аницлаша олмай, яна боягидай снкин, огир цадам 
ташлаб кутарилавериш ди; цадам товуши эшитилар, 
лампочкалар ликиллар эди. Аф тидан, нарвонлар тейа- 
да бузилган булса керак.
Уттиз иккинчи нарвон да, уч ярусни босиб утиш ган- 
да Катрина оёц-цуллари увуш иб цолганини сезди. А в ­
валига бармоцларининг учлари игна санчилаётгандек 
жимирлашди, мана энди у цуллари цам, оёцлари х,ам
324


темир билан ёгочни сезмаётганини пайкдди. Кейин 
м ускуллари жизиллаб кетди. У узидан кетиб к,олай 
дерди; у Улм ас бобонинг ун ёшли цизлар четига пан­
ж ара тутилмаган нарвонлардан кумир таш иган замон- 
лар х,ак;идаги ^икояларини эслади. Уш анда к,излар- 
нинг битта-яримтаси зинадан к,уласа ёки корзинкадан 
кумир туш иб кетса, уч-турт усмир пастга боши билан 
учиб кетаркан. У аъзойи баданининг цацшаб огриёт- 
ганига чидолмай к,олди; йук;, у охиригача ета олмайди.
З^ар тухташ ганида у нафасини ростлаб оларди, би­
рок; тепадан келаётган вах,имали гаплар унинг дармо- 
нини куритарди. Катринанинг тепасидагилар х;ам, 
пастдагмлар цам огир-огир нафас олишарди, ни^оясиз 
кутарилиш дан бош айланиш кучаярди, купларнинг 
кунгли айнир эди. Цоронгиликдан карахт булиб, ту- 
сицлар деворига урилиб, абж аги чициб кетишидан 
ц^ркдан Катринанинг нафаси цайтиб кетаётганди. Гар­
чи з;аммаёгидан йирик-йирик тер чицаётган булса-да, 
у намликдан даг-даг титрарди. Халк; тепага етиб к;о- 
лаёзди; ёмгир шундай цуярдики, лампочкаларни учи- 
риб цуяй дерди.
Ш аваль икки марта Катринага м урож аат цилди; 
аммо жавоб булмаДи. Катрина у ерда нима цилаёт- 
ганийкин? Балки тилдан цолгандир! Чик,япман, деса 
булади-ку, ахир. Мана, ярим соатдан бери кутарилиш - 
япти, аммо ш унчалик секинки, эллик тукщизинчи нар- 
вонга аранг етишди. Яна цирц уч нарвон к,олди. Ни- 
х,оят К атрина мингиллаб, тузукман, деди. Борди-ю, 
чарчадим, деб нолиса, Ш аваль, судралмай Ул, дея су- 
карди. Зиналарнинг тунукаси оёгига ш ундай ботарди- 
ки, г^ё ^атто суягини арралаётгандек эди. Ц уллари 
цотиб. ^аммаёги моматалок булиб кетди. Катрина оёц- 
лари, елкалари зил б^либ кетганидан мана х;озир цул- 
ларим панжарани уш лаш га ярамай цолади, деб цур- 
царди. Х удди юз тубан йицилиб туш аётгандек була- 
верди. У , айницса, тор, деярли тик нарвондан чициш- 
да ж уда цийналарди; зинапояларга цони билан ёпи- 
шиб кУтарилишга тугри келди.
Энди одамларнинг огир-огир адрсиллашларини оёц- 
ларнинг тап-тупи босиб кетди; цудуц их;отасига урилиб 
цайтаётган да^шатли хириллаш пастдан кутарилиб, 
юцорида с^нарди. Инграган овоз эшитилди — аллакай-
325


си ёрдамчи ишчи майдонча цнррасига ббшини уриб 
олиб ёрибди.
Катрина булса х,амон кутариларди. Яна бир ярус- 
дан утишди. Емгир тинди. Тум ан ер ости х^авосини 
баттар к,уюцлаштирди. 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish