Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

К.ОЛДИ .
— Буйнимга ёпишиб ол, сени кутариб кетам ан,—
деди Этьен бутунлай юролмай к,олган Катринага.
— Иу^, мени уз х,олимга к уй ,— мингиллаб деди 
к,из,— ортик, юролмайман, бундан кура улиб куя дол­
ган яхши.
Улар бопщалардан эллик метрча к,олиб кетишди; 
Этьен уни кдршилик к,илишига царамай кулига к у­
тариб олган х,ам эдики, бирдан йулак босиб тушди-ю, 
улкан тупрок, уюми уларни урток,ларидан ажратиб 
ц^йди. Топщин жинсларни ялаб, хдммаёк; упирилиб 
туш аётганди. Ор^ага к,айтишга тугри келди. Энди улар 
томонларни бутунлай аншутай олмай к,олишди. Дам- 
маси тамом: Рекийяр томондан чик,иб олиш фикридан 
к,айтишди. Энди уларнинг ягона умидлари штольня- 
ларнинг юк,ори к,аватига чик,иб олиш эди, сув^камайса, 
эх,тимол, уларни кутк,ариб олишар.
Них>оят Этьен Гийом тармогини таниди.
— Ш унисига х,ам ш укур! Жин урсин, энди лоак,ал 
к;аердалигимизни* биламан-ку! Биз тугри йулдан юр- 
ган экаимиз, лекин энди тамом булдик!.. Менга цара, 
тугрига юрамиз-да, ш ахтанинг асосйй йулидан юк;орига 
чи^иб оламиз.
Сув уларнинг кукра^ларигача чикди, Катрина би­
лан Этьен ж уда секин юришарди. Чироцлари борида 
унчалик диккдт булишмаганди. Этьен мойни тежаб, 
кейин уни боищасига куйиш мак,садида чирок,ларнинг 
бирини учирди. Улар асосий йулга етишганда, шов- 
к,инни эшитиб, орк,аларига к,айрилиб кдрашди. Нима 
бу? Нах,отки таищ арига чик;ишга муваффак; була ол- 
маган урток,лари цайтиб келишган булишса? Узоадан 
хириллаган товуш эшитиларди, лекин улар ифлос ку- 
пикларни уз томонларига хдйдаётган бу цандай бурон 
эканлигига туш уна олмасдилар. Катрина к,ороЪтилик- 
дан улар томон учиб келиб, тахталар орасида илиниб 
к,олган кдндайдир улкан ок,иш нарсани куриб, к,ичк,и- 
риб юборди.
Бу У ктам эди. От кутарм а машина олдидан чопиб
509


келиб з^амма йулакларда елиб юрарди. От худди узи 
ун бир йил яшаган бу ерости шазфида йУлни яхш и 
биладигандай эди, унинг кузлари бу абадий зулмат- 
да х,ам яхши курарди. От бошини чузиб, оёцларини 
узоцца ташлаб, тор йулаклардан чопар эди, баъзи 
жойларга улкан гавдаси базур сигарди... Й улак кети­
дан йулак келар, чоррах,алар, шох йуллар учрар, ле­
кин от иккилашхасдан чопар эди. От цаёцца чопяпти 
узи? Балки уш а ёшлигида курган жойларига, узи 
тугилиб усган Скарп дареси буйидаги тегирмон 
obi- 
дига, осмонда улкан ёритцичдек ёкиб турган, еал-пал 
эсида цолган цуёшга ынтилаётгандир. Жонивор яшаш- 
ни истарди, ёшликда курганлари эсига тушиб, яна 
уш а текислик х;авоеидан нафас олгиси келарди, бу 
эса отни бирон ердан бирон тирциш топиб, иссиц х,а- 
вога, ёругликка чициш учун олга бошларди. От ав- 
валгидек тацдирига тан бериб цараб турмай, типир- 
чилаб цолганди: уни кур цилиб цуйган ш ахта энди 
х,алок цилмоцчи эди. Изма-из цувиб келаётган сув 
сагрисиг^ томчилар сачратиб, бицинларига урилаёт- 
ганди. Бироц от ичкари кириб борган сари йулаклар 
торайиб, шифтлари пастлашиб, деворлари силжирди. 
Ш унга царамай от чопарди, терисини шилдириб, цоп- 
ламада парча-парча этларини цолдирарди. Назарида 
ш ахта х,аммаёгидан цисиб келаётгандек эди.
Уктам Этьен билан Катрина ёнигача чопиб келди; 
улар жонйворнинг улкан тошлар орасида цисилиб, 
з^ансираётганини куришди. От* цоцилиб, олдинги оёц- 
ларини синдириб олди. От бор кучини туплаб, яна 
бир неча метр судралиб борди, лекин танаси тор жой- 
дан утмади. Уктам цонга беланган бошини кутариб, 
чициб кетиш йулини изларди. Сув тез кУтарилаётган- 
ди, шу боисдан* жонивор отхонада Улган отларга Ух­
шаб, хириллаб кишнади. У жон талвасасида уринар- 
ди. Цари, мажрух, жонивор урнидан цУзгалолмай, ер- 
цаърида, чуцур жойда узини у ёцдан-бу ёцца урардй. 
Азобланаёттан отнинг жон^олатда кишнаши тинмар- 
ди, сув энди ёлини х,ам кумганди, от эса огзини ёп- 
май кишнарди. Х удди тулдирилган бочка товуш ига 
ухш аш хириллаш эшитилди-ю, кейин х;аммаёц жим- 
жит булиб цолди.
— Э, худойим-ей! Мени олиб кет!— деди Катрина
510


х;унграб.— Э, худо! Мен цурцаман! У лишни хоз^ла- 
майман!.. Мени олиб кет! Олиб кет!
Катрина улимни курганди. Цопламанинг вайрон 
булиши, ш ахтани сув босиши — з^еч нарса Уктамыинг 
улими олдидан кишнашидек утакасини ёрмаган эди. 
К^из бу товушни хдмон эшитар, цулоцлари шангиллар, 
аъзойи бадани цалтирар эди.
— Олиб кет мени! Олиб кет!
Этьен уни цулига кутариб олди-да, олиб кетди. 
Б у ишни ж удаям вацтида цилган экан. Улар елка- 
ларигача *ул булиб, цувурга кириб олишди. Этьен 
доимо цизни ушлаб бориши керак эди, чунки тусин- 
ларни уш лаш га Катринанинг кучи етмасди. Катрина 
уч марта Этьеннинг цулидан чициб, пастга, денгиз 
тубига, оёцлари остида цутуриб чайцалаётган сувга 
тушиб кетай деди. Биринчи йулакка етганларйда бир 
неча минут дам олишди: йулакнй х,али сув босмаган- 
ди. Лекин сув яцинлашаётгани учун яна баландроцца 
чицишга тугри кел^и. У лар бир неча соат й$глакдан 
йулакка утиб, юцорига кутарилишди. У лар олтинчи 
йулакка етганларйда цандайдир умид тугилдиг на- 
зарларида сув маълум дараж ада юцори кутарилиб, 
ту х та б цолгандек эди; бирок; куп утмай сув яна да тез 
кутарила бошлади. Улар еттинчи йулакка, кейин сак- 
кизинчи йулакка кутарилишди. Яна биттагина йулак 
цолди, унга етишганларидан сунг хавотирланиб, сув- 
нинг сантиметрма-сантиметр 
кутарилишини кузата 
бошлашди: борди-ю, сув тинмай кутарилаверса, улар 
з^ам тепадан тошу тупроц босиб, сув ичида цолиб 
улган от каби улишлари керак эди.
Дар минутда бирон ердан упирилиш шовцини эши- 
тиларди. Б утун ш ахта дабдала булиб, унинг заиф ички 
тиргаклари бемисл оцим босимига дош беролмай цу- 
лаб туш аётганди. И улак охирида тупланиб - цолган 
сициц х,аво жинсларни парчалаб, тош-тупроцларни аг- 
дар-тунтар цилиб, дах,шатли портларди. Ерости х,ало- 
кати цадим замонларда тог ва водийлар циёфасини 
Узгартириб юборган асов тошцинлар каби дазс.шатли 
гулдурарди.
Катрина бу тухтовсиз вайронгарчиликларни ку- 
риши билан эс-з^ушидан айрилиб, илтижо билан ц^л- 
ларини к^ксига ц£йди-да, ш у сизларни такрорлай- 
верди:
511



Мен у лишни истамайман!.. Мен у лишни иста- 
майман!
Этьен уни юпатиш учун, сув камая бошлади, деб 
ишонтиришга хдракат к,илди. У лар камида ш ахта да 
олти соат адашиб юришди, албатта, уларга ёрдам бе- 
риш учун одамлар оши^ишаётгандилар. Этьен тахми- 
нан олти соат дерди, чунки улар вак;т тугрисида аник; 
тасаввурга эга эмасдилар. Дацицатда эса улар Гийом 
тармогида кун буйи булишганди.
Улар шалаббо булиб, совукдан даг-даг титраб, ерга 
утиришди. Катрина уялмай куйлагини ечиб, сик;ди; 
кейин устимда к,урисин, деб яна кийиб олди. У оёк;- 
яланг булгани учун Этьен бошмогини ечиб унга кий- 
гизди. Энди улар кутиш лари мумкин эди, шунинг 
учун лампа пилигини пасайтириб, милтиллатиб к;у- 
йишди. Ш ундагина иккови хдм очлик ичларини тата- 
лаётганини сезишди,— бунгача улар узларини з^ам 
унутиб к,уйгандилар. Д алокат пайтида улар нонушта 
к;илиб ололмагандилар, фах^ат х,озиргина сувда букиб, 
деярли буткд булиб цолган бир бурда нонлари борли- 
гини эсладилар. Катрина Этьенга уз улуш ини зурлаб 
едирди. Катрина нонни еб булгач, шундо^ совук; ер- 
нинг узига чузилиб, уйк;уга кетди.' Этьен эса, уйк,у- 
сизликдан цийналиб, унинг ёнида к,уллари билан бо­
шини к;исиб, бир нуцтага тикилганча утирарди.
Этьен шу к^йи цанча вак;т утирганини айта олмас- 
ди. Мана, у рубарусидаги чоада к,орамтир ок,им бил- 
циллаб чикдётганини яна пайкдб к;олди. А ввалига 
сув йулак буйлаб ингичка камардек булиб, илондек 
урмалаб келди, кейин кдйнаётган купик куринди, куп 
утмай сув улар утирган жойга кутарилди: ухлаб ёт- 
ган цизнинг оёк,лари сув ичида цолди. Лекин Этьен 
уни уйготишга ж уръат этмади, тошдек цотиб ухлаб, 
дам олаётган кишини уйготиш шафцатсизлик булади: 
балки Катрина шу топда к,уёшни туш кураётгандир. 
Ц аёкда х,ам цочишарди? Этьен уйлаб-уйлаб, охири 
тармоцнинг ш у к,йсмидаги к;ия штрек юк;ори юк ортиш 
хонасига туташишини эслади. Бу цутулиш йули эди. 
Этьен Катрина купрок, ухл аб олиши керак, деган кд- 
рорга келиб, уларни бу ердан хдм хдйдайдиган сув- 
нинг кутарилишини кузатди. Них,оят у Катринани 
ох,истагина кутариб олди, ^из чучиб туш ди:
512


— Э, худойим-ей! Ростми!.. Яна бошланяпти!
Циз цаердалигини пайцади-да, аж али яцинлашиб
цолганидан цурциб цичцириб юборди.
— Узингни бос,— пичирлаб деди Этьен.— Мен 
чициб олишимизга ишонамаи.
Ция штрекка етиб олиш учун энгашиб, елкагача 
сувга ботиб боришга тугри келди. Яна кутарилиш
бошланди, янада хавфлироц, з^аммаёгига тахта цоп- 
ланган узунлиги юз метр келадиган торгина йулакдан 
бориш керак эди. Аввалига улар пастдаги аравани 
маркам боглаб цуйиш учун арцон тортмоцчи булишди: 
чунки кутарилаётганларида бошца арава тушиб келса, 
мажацлаб юбориши мумкин эди. Лекин цандайдир 
тусиц механизмни х,аракатга келтиришларига хала- 
цит берарди. Улар халацит бераётган арцондан фой- 
даланиш га ж уръат этолмай, тирноцлари кучиб кетса 
х,ам таваккал цилиб силлиц тахталарга тармашишди. 
Этьен Катринанинг кетидан, унинг цонаб кетган цул­
лари сирганганда боши билан маркам тутиб цолиб, 
олга силжиди. Бирдан улар туш иладиган йулни тусиб 
цуйган синган ходаларга дуч келиб цолишди. Бу ерга 
тупроц сурилиб тушиб, ундан у ёгига боришга 
цуй- 
масди. Хайриятки бу ерда эшик бор экан: улар шу 
эшикдан цушни штольняга утишди.
Тусатдан царшиларида лампочка нури ялт этиб 
кетди: улар ^аиг-манг булиб цолишди. Аллаким жон- 
х;олатда уларга бацирарди:
— Демак, менга ухш аган ах,мок,лар х,ам бор экан-да!
Улар Ш авални танишди. У ция штрек уиирилганда
бу ёцца цочиб келганди. Унинг кетидан югурган икки 
уртоги бошларини мажацлаб олиб йулда улишганди. 
Тирсагигина лат еган Ш аваль эса юрак бетлаб мур- 
далар ёнига эмаклаб борган, уларни тимирскилаб лам- 
почкалари билан нонларини олган эди. Ш аваль цайтиб 
цочиб келаётганида орцасида йулак упирилиб, бссиб 
тушди. У шу ондаёц ер остидан чициб цолган бу одам- 
ларни нонимга шерик цилмайман, деб жиддий ахд 
цилди. Яхш иси уларни улдиради. Буларнинг кимлик- 
ларини билган Ш аваль газабидан тушди-ю, захдрхан- 
далик билан кула бошлади:
— Э, бу сенмидинг, Катрина! Яна нима булди? 
Яна олдимга келдингми? Майли! Майли! Начора, бир­
га уладиган булибмиз-да!
33 — 1400 
513


Ш аваль узини Этьенни сезмаганликка солди. Этьен 
эса, учраш увдан таъби хира булиб, пинжига тицилиб 
турган цизни х,имоя цилиш мацсадида цимирлаб ц^й- 
ди. Бироц тацдирга тан беришга тугри . келди. Ш у 
боисдан Этьен бир соат бурун яхш илик билан ажра- 
лишиб кетган, энди учраш ган кишидек ш унчаки су- 
ради:
— Чох, тубини яхшилаб курдингми? Ш тольнялар 
орцали утсак булармикин?
Ш аваль мазах цилишда давом этди:
— Э, булмасам-чи! Ш тольнялар эмиш! Уларнинг 
з^аммаси упирилган, биз энди цопцонга туш ганмиз... 
Лекин сен ш унгиш га уста булсанг, ция йулакдан чи- 
•циб олишинг мумкин.
Дацицатан з^ам сув кутарилиб борарди. Орцага цай- 
тишга йул йуц эди. Ш аваль цопцонга туш ганмиз, деб 
тугри айтган экан: йулакнинг охири икки томонидан 
босиб тушганди. Чициб оладиган битта х,ам йул цол- 
маганди; уча лови тирик кумил ганди.
— Демак, цоласанми?— мазах цилиб суради Ш а­
валь.— Билсанг, шундай цилганинг дуруст. Менга тир- 
гилмасанг, х,атто сен билан 
гаплаш майман хдм. Бу 
ердаги жой иккимизга х,ам етади, агар келиб цутцариб 
олишмаса, бунга ацл бовар цилмайди, цай биримиз 
аввал улишимизни уш анда. курамиз.
— Лекин, борди-ю, 
тациллатсак, балки эшити- 
ш ар?— эътироз билдирди Этьен.
— Э, тациллатавериб чарчадим... Энди сен уриниб 
кур, манави тош билан тациллат!
Этьен Ш аваль тациллатаверганидан ейилиб кетган 
бйр булак цумтошни олди-да, тармоц деворига уриб, 
шахтёрларнинг чацирув сигналини бера бошлади. К е­
йин у цулогини тутиб, эшита бошлади. У уж арлиги 
тутиб, бу ишни йигирма мартача такрорлади. Ж авоб 
булмади.
Ш у чоц Ш аваль сохта совуццонлик билан борини 
куз-куз цила бошлади. У учала лампочкасини девор 
тагига цуйди — биттаси ёниб турар, бошцалари эз^тиёти 
шарт, деб учириб цуйилганди. Кейин у бир парча т а х ­
та устига икки бурда нон цуйди: бу унинг бор егу- 
лиги эди; агар у ацл билан иш тутса, икки кунга 
етади. У угирилиб суз цотди:
514


— Менга кара, Катрина, ж уда оч цоладиган бул- 
санг, сенга ярмисини беришим мумкин.
Циз индамади. Бошига туш ган бу кургиликлар 
етмаганидек, яна шу икки одам орасига туш кб цолди.
Вацт бир азобда Утарди. Бир-бирларидан бир неча 
цадам нарида утирган Ш аваль билан Этьен чурк, этиб 
огиз очмасди. Ш авалнинг гапига мувофиц Этьен лам- 
почкасини учириб цуйди; бу ортицча дабдаба эди. 
Сунг улар яна жим булишди. Катрина Этьеннинг ёни­
га чузилди; аввалги жазманининг х,адеб царайвериши 
цизни ташвишлантирарди. Ш у алпозда бир неча соат 
утди; сув о^иста билциллаб, тухтовсиз кутариларди; 
вацт-вацти билан булиб турган силкинишлардан йулак 
ларзага келарди; ш ахтанинг батамом вайрон булганли- 
гидан далолат бериб, олисдан гумбурлаган овозлар 
эшитиларди. Лампочка ёниб булиб, иккинчисини ёциш 
лозим булганда, улар аввалига бу ерда кон гази бу­
лиши мумкин-ку, деб цурциб кетишди. Бироц улар 
цоронгиликда утиргандан кура, портлаб улишни афзал 
билишди. Газ йуц экан; улар яна ётишди, вацт ав­
валгидек утаверди.
Этьен билан Катрина аллацандай шовцинни эши- 
тиб, бошларини кутаришди. Ш аваль тамадди цилишга 
туш ди: у ярим бурда нон кесиб олди-да, цизициб ке­
тиб, ^аммасини бирдан ютиб юбормаслик учун секин 
чайнай бошлади. Улар очликдан цийналиб, мултил- 
лаб кузатишарди.
— Ш ундай цилиб, емайман, дегин?— деди Ш аваль 
Катринага учакиш гандек.— Чакки циляпсан!
Катрина, цани бер, деб юбормаслик учун ерга ца- 
ради: ичи таталаб кетаётганидан кузларига ёш кел­
ди. Бироц у Ш авалнинг мацсади нималигини биларди; 
эрталабоц унинг иссиц нафаси буйнига урилганини 
сезган эди: Катринани бошца билан курган Ш авал­
нинг юраги яна аввалгидек гумуриб кетганди. Ш а­
валнинг цизга боццан кузлари чацнаб турарди: Ш а­
валь рашк утида ёниб, онангнинг хонанишиии билан 
уйнашиб юрибсан, дея айблаб, муш т туширганида 
унинг кузлари ана ш ундай чацнаган эди. Катрйна 
ташвишланиб, мени деб бу икки йигит х,аммамиз ажа- 
лимизни кутиб ётган шу тор кавакда бир-бирига таш- 
ланиб цолмасайди, деб Уйларди. Э, худойим! Нах,отки
515


бу оламни уриш -жанжалсиз тарк этиш мумкин бул ­
маса!
Этьен Ш авалдан бир бурда нон сурагандан кура 
очликдан силласи цуриб улишни афзал курарди. Ора- 
га огир сукунат чукди; лах,залар шу цадар секин утар- 
дики, х>ар сония йилдай туюларди. Бир хилда утаётган 
минутлар уларга х,еч цандай умид бахш этмасди. Улар 
кун буйи бирга утиришди. Иккинчи лампочка учди, 
учинчисини ёцишга тугри келди.
Ш аваль ноннинг иккинчи бурдасини олди-да, тун- 
гиллаб деди:
— Кел, деяпман, тентак!
Катрина титраб кетди. Этьен уни уз эркига цуйиб, 
тескари царади. Катрина цимир этмагани учун Этьен 
унинг цулогига шивирлаб деди:
— Бора цол, оппоц циз!
Ш ундан кейин цизнинг зур-базур тутиб турган куз 
ёшлари дув-дув оца бошлади. Катрина туриш га мажо- 
ли келмай, х^атто оч-туцлигини х,ам билмай, узоц йиг- 
лади. Унинг аъзойи бадани зирцирарди. Этьен эса ур ­
нидан туриб, у ёцдан, бу ёцца бориб келар, фойдаси 
булмаса х,ам шахтёрлар сигналини тациллатар, цолган 
умрини улгудек ёмон курган рацибн билан утказаёт- 
ганидан фигони фалакка чицарди. Жон таслим цилиш- 
дан олдин сал нари бориш учун бу ерда жой х,ам йуц 
эди! Ун цадам босар-босмас яна цайтиб келиши ёки 
анави одамга цоцилиб кетиши турган ran эди. У лар 
ер юзида талашиб юришган анави гамгин циз эса куп- 
роц яшаганники булади, борди-ю, Этьен олдин улиб 
цолса, цизни ундан анави одам тортиб олади. Вацт 
утиб борарди, унинг чеки йуцдек туюларди. Мажбуд>ан 
бирга туришлари тобора чидаб булмас дараж ага ета- 
ётганди. Дожатларини шу ернинг узида чицараётган- 
ларидан х,аммаёц сасиб, нафас олиш огирлаш аётганди. 
Этьен мушти билан цатламни цупормоцчи булиб, тош ­
кумир жинслари устига узини икки марта отди.
Яна бутун бир куя утди. Ш аваль них,оят Катрина 
ёнига келиб утирди-да, сунгги ярим бурда нонини у 
билан бах,ам курди. Циз зур-базур нонни чайнар ва х,ар 
тишлам нон учун уни эркалаши керак эди. Ш авал- 
нинг рашки цузиб кетди: манави бегона йигит олдида 
цизни багрига тортиб, муродини х,осил цилмагунча 
улищни хох,ламай цолди. Долдан тойган циз царшилик
516


I
курсатмади. Ш аваль ниятини амалга оширмоцчи бУл- 
ганида к,из инграб:
— Цуйвор, суякларимни синдириб юборасан,— деди.
Этьен титраб, кеч нимани курмаслик учун пешоиа-
сини тахтага тиради. Лекин шу ондаёк у бир сакраб 
икковининг ёнига бориб колди.
— Куйвор уни, даюс!
— Сенинг ишинг ним а?— деди Ш аваль.— Дар ка- 
лай у менинг хотиним-ку!
У яна кизни ушлаб, маркам кучоклади, лабларига 
сарик муйловини босаркан, деди:
— Бизни тинч кУй. Икковимиз бир рокат килайлик!
Биро^ Этьеннинг лаблари гезариб, кичкирди:
— А гар уни куйвормасанг, бугиб улдираман!
Ш аваль дик этиб урнидан турди: у Этьеннинг ово­
зи хириллаш идан х.ацик.атан ^ам бугиб улдиришини 
туш унди. А ж ал кам ж уда имиллаяпти-да, шунинг 
учун улар биттамиз колишимиз керак, деган карорга 
келишди. Бу ерда, ёнма-ён абадий уйкуга кетищ насиб 
этган шу чох, тубида эски адоватлари кУзиб колди. 
Ж ой них,оятда тор булганидан улар бир-бирларига 
хезланиб муштлари шилиниб кетди.
— Эктиёт бул,— унщирди Ш аваль,— энди мендан 
Кутулиб бупсан!
Этьен кутуриб кетди. Кузлари конга тУлди, жопи 
калкумига келди. У энди одам улдирмаса, тинчимас 
эди. Бу истак Этьенда беихтиёр пайдо булди: йигит- 
нинг наслий иллати кУзиган эди. У

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   121   122   123   124   125   126   127   128   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish