Ғалла уюмини муҳрлаш тўғрисида ҳам ҳужжатлар мав­ жуд. Жумладан, 20-ҳужжатда Убайдуллохоннинг 1702

Я. Волков. 
В ы боры в Т уркестан е. “ П р авд а В о сто к а” , 1938 йи л 21 
ию нь.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

куққа 
б и р и н ч и л ар
қатори 
қ и зи қ қ ан
евр оп ал и к 
олимларнинг асарларини рус тилига таржима қилиш дан 
иборат бўлди. Жумладан, Бурҳониддин М арғинонийнинг 
мусулмон давлатларининг ҳуқуқшунослари томонидан 
назарий ва амалий ҳуқуқшуносликда тан олинган ҳамда 
Англия мустамлакачилари Ҳиндистонда инглиз тилига 
ўгириб, ерли мусулмон халқларнинг суд иш ларини ҳал 
этишда қўлланган “Ҳ идоя” асарини таржима қилиб, 
нашр эттирилган.1
Қ озоқ ва қирғизлар ўртасида одат ҳуқукдари анча 
таъсирчан ва ривожланган бўлиб, унинг манбаи асосан, 
учга бўлинган: 1) одат ҳуқуқлари; 2) бий судларининг 
амалий тажрибалари; 3) бий судлари сеъздларининг 
қабул қилган қоидалари - “эреж е”лардан иборат эди.
Туркистонда бу даврга келиб, ўрта асрга хос оғир тан 
жазолари тақиьутанди.
Ж иноятлар хусусида айтиш лозимки, ҳокимият ва 
хизмат вазифасини суиистеъмол қилиш, порахўрлик, 
таъмагирлик, хизмат сохтакорлиги, зўравонлик каби 
жиноятлар амалдорлар орасида кенг тарқалди. Бу ҳолни 
сенат комиссиялари ҳам қайд этган.
Маҳаллий халқлар орасида бош қариш тартибига кар­
ши қаратилган жиноятлар, подшо маъмурларига қарши 
исёнлар ҳам тез-тез юз бериб турган. Аммо улар ш аф- 
қатсиз бостирилган. Бу жиноятларга нисбатан тутилган 
қоида ўч олиш, қўрқитиш, шафқатсизликдан иборат эди. 
Дукчи эш он қўзғолони бунга яққол мисол бўла олади. 
Ф арғона губернаторлиги Андижон уезди маъмурларининг 
ўзбек ва қирғизлар рус мужикларига ерларини тақсимлаб 
бериш лари ва бош қа ўзбошимчаликлари уларнинг Дукчи 
Эш он бошчилигидаги қўзғолонига сабаб бўлиб, 1898 йил 
11 майда Андижон казармасига қужум қилиниш и, 23 рус 
аскарининг ўлими билан якунланган.2
Бунга жавобан Туркистон генерал-губернатори Духов- 
ский ва Ф арғона губернатори Ч айковский кўзғолончила- 
ридангина эмас, бутун Ф арғона халқи, аҳолисидан ўч ол-
1 “ Х и д о я ” . К о м е н .м усульм ан ского п р ава. В 4 -х том ах. П ер ев. с ан г., 
п о д ред. Н . И . Г родекова. Т ., Т и п о гр а ф и я им . С. И. Л атх и н а , 1903.
2 
Б у ҳ а қд а қаранг: