Ғалла уюмини муҳрлаш тўғрисида ҳам ҳужжатлар мав­ жуд. Жумладан, 20-ҳужжатда Убайдуллохоннинг 1702

Ҳ. Зиёев. 
Т у р к и ст о н д а Р о сси я таж свузи 
ва ҳ у к м р о н л и ги га қар ш и кураш . Т ., “ Ш а р қ ” , 1998.
2 Ў ш а асар , 35-бет.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

мажбур этди. Келгинди маъмурлар маҳаллий халқларни 
ҳарбий ишга ўргатишни, уларга курол бериб, ҳарбий қў- 
шинлар сафига кўш иш ни истамас эдилар. Улар бир вақт- 
лар Маҳмуд Ғазнавий, Муҳаммад Хоразмшоҳ, Ж алолид- 
дин М ангуберди, Амир Темур, Бобур, Абулхайрхон. 
Ш айбонийхон, Абдуллахон каби ўнлаб машҳур аскарбо- 
шилар чиққан халқнинг миллий ғурури, ўтмиш ва кела­
жак авлодлар олдида жавобгарлик руҳи уйғониш идан чў- 
чиган ва айни бир пайтда, унга паст назар билан қараган 
ҳолда иш тутдилар. Ш унинг учун ҳам подш онинг Тур- 
кистондаги туб ерли халқдан аскар олиш ўрнига, ундан 
турли солиқлар ва йиғимлар ундиришни кучайтиришга 
ҳамда 
ф ронт орти 
ишларига жалб 
қилиш га дойр 
фармони 
чиқди. 
Мазкур 
ҳужжатга 
киритилган 
тўлдиришларга 
биноан 
эса, 
волост, 
қиш лоқ, 
овул 
бош қармалари, мансабдор шахслар, руҳонийлар, фахрий 
фуқаролар бундай мажбуриятлардан озод қилиндилар 
ҳамда хох,лаган киши ўз ўрнига бошқа шахсни ёллаб 
юбориши мумкинлиги кўрсатилди. Бу эса Туркистон 
халқларини ниҳоятда ғазаблантириб, 1916 йилда бутун 
ўлкани подшо амалдорлари ва унинг зулмкор сиёсатига 
қарш и қўзғолон чўлғаб олди.
Қўзғолон вақтида 2325 нафар подшо амалдори ўлди- 
рилди. 1384 киши бедарак йўқолди. Уларга тегиш ли 9 
мингдан ортиқ хўжалик вайрон қилинди. Подш о ҳукума- 
ти бунда Дукчи Эшон қўзғолонини бостиришда қўлла- 
нилган усуллари ва қоидаларилан кенг фойдаланди. Уни 
ш афқатсиз, даҳшат билан бостириш учун доимий армия 
кучларини ташлади. Бу амалиётда 14 батальон, 33 казак- 
лар юзлиги (сотня) қатнашиб, 42 тўп ва 69 пулемёт қўл- 
ланилди. Уни бостиришда минглаб киш илар отиб таш - 
ланган бўлса-да, шундан кейин 3000 киши подшо судла­
рига берилди. 1917 йил январида подшо судларининг 
Туркистон генерал-губернатори томонидан тасдиқланган 
ҳукмига биноан 347 киш и ўлим жазосига, 168 киш и сур- 
гунга, 228 киш и тузатиш қам оқ бўлимларига, 129 киш и 
қам оқ жазосига ҳукм қи ли н ди .1 Бу жазо сиёсати жаҳон
1