Surunkali laringitlar. (Larynqitis chronica)

XIQILDOQNI ShIShLARI (Oedema laryngis) 
Xiqildoq shishlari aloxida kasallik bo‘lmasdan, asosan boshqa yo‘ldosh
kasalliklarni simptomatik ko‘rinishi xisoblanadi. Kelib chiqishi bo‘yicha
yallig‘lanishdan so‘ngi va yallig‘lanishga aloqasi bo‘lmagan turlari tafovut 
qilinadi.
Yallig‘lanish jarayonida paydo bo‘lgan shishlar 
asosan quyidagi
 
kasalliklarda namoyon bo‘ladi:
 
xiqildoq anginasi, flegmanoz laringit, xiqildoq 
ustki tog‘ay abssesi, halqum (paratonzillit va paratongzillyar abssess) va halqum 
orti soxalaridagi abssesslar, bo‘yin va umurtqa pog‘onasi xamda til o‘zagidagi 
turli yiringli yallig‘lanishlarda.

---

Xiqildoq shishlarini yallig‘lanishdan so‘ng paydo bo‘ladigan asosiy 
ko‘rinishlariga bu jaroxatlardir: urilgan,kesilgan,termik va kimyoviy kuyishlar 
kiradi.Bunday shishlar xiqildoqda o‘tkazilgan jarroxlik muolijalaridan 
so‘ng,uzoq vaqt intubatsion naylarni xiqildoqda bo‘lishi, davolash maqsadida 
o‘tkazilgan nur ta’siridan so‘ng xam paydo bo‘lishi mumkin. 
Yallig‘lanish jarayoniga aloqasi bo‘lmagan shishlar:
Bu turdagi 
shishlarga birinchi navbatda allergik xolatlardan so‘ng paydo bo‘ladigan 
shishlar kiradi . 
Rasm Xikildok shishi 
 
Xiqildoq shishlariga olib keladigan sabablardan yana biri bu yurak qon-
tomir tizimi kasalliklari,qaysiki qon aylanishini buzilishi bilan kechadigan 
turlarida,buyrak kasalliklari,jigar sirrozi,ayrim yuqumli
 
kasalliklarda kuzatiladi. 
Shishlari asosan xiqildoqni shilliq osti yumshoq to‘qimalarga boy qisimlarida 
(xiqildoq ustki tog‘ayini til yuzasida, cho‘michsimon-xiqildoq ustki tog‘ayi 
burmasida,xiqildoqga kirish qismini orqa devorida va ovoz boylami ostki 
qismida) ko‘proq uchraydi
. 
Xiqildoq shishlarini klinik kechishi:
kasallikni klinik kechishi sabab 
bo‘lgan kasallikni turiga va shishni qanday darajada namoyon bo‘lganlik 
darajasiga bog‘liq. Agar xiqildoq shishlari yallig‘lanishdan so‘ng paydo bo‘lgan 
bo‘lsa, shikoyatlar yutinganda og‘riq,tomoqda yot jism borligi xissiyoti, nafas 
olishni qiyinligiga,ovozni o‘zgarganligi va tana xaroratini ko‘targanligiga 
bo‘ladi. Yallig‘lanishga aloqasi bo‘lmagan shishlarda bemorlarni shikoyatlari 
xiqildoq soxasida yot jism borligi,nafas olishni qiyinligi va ovozni o‘zgarib 
qolganligiga bo‘ladi. 
Laringoskopiya 
yallig‘lanish natijasida rivojlangan shishlarda shilliq 
qavatlar qizargan,shishgan,yuzalarida shilimshiq ajralmalar ko‘rinadi. Agar 
shish xiqildoq ustki tog‘ayi soxasida bo‘lsa,unda tog‘ay valik shaklida 

---

kattalashib qoladi.Ovoz boylamlari soxasidagi shishlada esa ovoz yorig‘ini 
toraytrib qo‘yadi. Boylam osti soxalaridagi shishlarda,yallig‘langan shilliq 
qavat bo‘rtib qo‘shimcha boylam shaklida ovoz boylami tagidan ko‘rinib turadi.
Shishlar yallig‘lanishga xos bo‘lmagan sabablardan so‘ng paydo bo‘lsa, unda
shilliq qavat baliq pufagi rangida (oq kulrang), shishgan bo‘lib yallig‘lanish 
alomatlari ko‘rinmaydi.