Surunkali laringitlar. (Larynqitis chronica)

SURUNKALI KATARAL LARINGIT (Larynqitis catarrhalis chronica) 
Yuqorida keltirilgan sabablar natijasida xiqildoqni surunukali 
yalig‘lanishini eng ko‘p uchraydigan turi bo‘lgan bu kataral yallig‘lanishdir.Bu 
kasallikda xiqildoqni barcha bo‘limlarini shilliq pardalarining turg‘un, unchalik 
ifodalanmagan bir maromli to‘laqonligi va ularning o‘rtamiyona gipertrofiyasi, 
xamda shishganligi qayd qilinadi. Surunkali kataral laringitda, qoplovchi yassi 

---

epiteliy qalinlashadi, shilliq osti bezlari kattalashib, shilimshik ajralishi 
kuchayadi. Kasallikni bu turi boshqa turlariga qaraganda anchagina yengil 
kechadi.
Bemorlarni shikoyatlari
: Bemorlarni doimiy shikoyatlari ovozni xirilab 
tez charchab qolishiga, balg‘am ajralishi bilan davom etadigan yo‘talga, 
tomoqda qichishi va yot jisim borligi xissiyotiga bo‘ladi. Tomoqdagi achishish 
va qichishish jarayoni bemorda doimiy yo‘talga sabab bo‘ladi. 
Bu o‘rinda surunkali chekuvchilarni o‘ziga xos yengil va kam namoyon 
bo‘ladigan yo‘talni doimo xisobga oliishi shart. 
Laringoskopiya
qilib ko‘rilganda xiqildoqning shilliq pardasi, ayniqsa 
ovoz boylamlari soxasida va cho‘michsimon tog‘aylar oralik bo‘shlig‘da, shilliq 
pardalar qizirgan, shishgan va yopishqoq shilimshiq ajralma bilan qoplangan 
bo‘ladi, buning natijasida nafas olishda va ovoz chiqarishda ovoz boylamlarini 
bir-biriga to‘liq yopishmasligi kuzatiladi. Daxliz boylamlari xam qizargan, 
qalinlashgan va shishgan bo‘ladi 
Tashxisda
bemorni shikoyati, laringoskopik tekshirishdan tashqari 
stroboskopiya, mikrolaringoskopiya va kerak vaqtida sitologik tekshirishlar 
natijalariga xam asoslanadi.
Davolash. 
Davolashni surunkali laringitga olib keluvchi barcha omillarni 
bartaraf etishdan boshlash zarur. Agar o‘tkir laringitni o‘z vaqtida oxrigacha 
davolanmasa, kelgusida surunkali yallig‘lanishga o‘tish zamin yaratiladi. 
Bemorlarga chekishni va spirtli ichimliklarni ichishni man qilinadi, davolanish 
davrida kamrok gapirishga tavsiya beriladi. Yuqori nafas yo‘llaridagi turli 
surunkali (rinitlar,adenoid,tonzillit,faringit) kasalliklarni davolanadi. Tomoqqa 
yog‘li-ishqorli ingolyatsiyalar tavsiya etiladi. Tarkibida antibiotiklar tutgan 
aerozolardan (kameton,ingalipt) foydalaniladi, qo‘shimcha ravishda xiqildoqqa 
turli yog‘lar (o‘rik, shaftoli moyi) quyiladi, bundan tashqari balg‘am 
ko‘chiruvchi dorilar (termopsis,ipekakuana), antibiotiklar va antigistamin 
(dimedrol,pipolfen,suprastin) dorilar tavsiya etiladi. Xiqildoqqa penitsillin 
150000 YED + 250000 YED streptomitsin + 25 mg gidrokortizon + 4 ml 
fiziologik eritmada aralashtirlib 1,5 – 2 ml xar kuni bir maxal quyish yaxshi 
foyda beradi. Bemorlarni iqlimi yumshoq,namli bo‘lgan joylarga borib davolash 
tavsiya qilinadi. Surunkali kataral laringitlarda davolangandan so‘ng bemorlar 
dispaser nazoratiga olinib ma’lum muddatlarda qaytadan ko‘rib turish zarur.