Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

13 - rasm.
 Varoliyev ko‘prigining oldingi sathi.
1. Hidlov trakti 
2. III juft ko‘zni harakatlantiruvchi nervi 
3. IV juft g‘altak nervi 
4. V juft uch shoxli nerv 
5. VI juft uzoqlashtiruvchi nerv 
6. VII juft yuz nervi 
7. VIII juft dahliz-chig‘anoq nervi 
8. IX juft til-yutqun nervi 
9. X juft adashgan nerv 
10. XII juft til osti nervi 
11. XI juft qo‘shimcha nerv 
12. Ko‘ruv nervi kesishmasi 
13. Ko‘ruv trakti 
Ko‘prikning orqa yuzasi rombsimon chuqurchaning yuqorigi uchburchagiga 
to‘g‘ri keladi. Uning tashqi pastki devorlarini miyachaning o‘rta oyoqchalari, 
yuqorigi tashqi devorini esa, miyachaning yuqorigi oyoqchalari tashkil qiladi.
14 - rasm.
 Varoliyev ko‘prigining orqa sathi.
1. Ko‘ruv nervi trakti 
2. IV juft g‘altak nervi 
3. V juft uch shoxli nerv
4. VIII juft eshituv nervi 
5. VII juft yuz nervi 
6. Eshituv hoshiyasi 
7. Oliva 
8. XII juft til osti nerv 
9. IX juft til yutqun va X juft sayyor nerv 
10. XI juft qo‘shimcha nerv 
Uchburchakning yuqorigi burchagi silviy 
suv yo‘liga o‘tadi. Bu uchburchakning tubida V, VI, VII, VIII juft bosh miya 
nervlarining o‘zaklari joylashgan. Ko‘prikning yuqorigi ko‘ndalang kesmasi 
asosida (basis) ko‘ndalang holda bosh miya po‘stlog‘ining peshona, tepa, chakka 
va ensa bo‘laklaridan ko‘prikka yo‘naluvchi tolalar tutami joylashgan. Bu tutamlar 
tolalari ko‘prikning xususiy o‘zaklarida tugallanadi.
Ko‘prik o‘zaklari hujayralarining aksonlari kesishma hosil qilib miyachaga 
yo‘naladi va miyachaning o‘rta oyoqchasini tashkil qilib, miyacha po‘stlog‘iga 
yo‘naladi.

---

 27
15-rasm.
 Varoliy ko‘prigining ko‘ndalang 
kesimi.
1. Medial parabraxial o‘zak.
2. Lateral parabraxial o‘zak 
3. Yuqorigi miyacha oyoqchasi 
4. O‘rta miya oyoqchasi 
5. Mezensefal o‘zak
6. V juft nervning o‘zagi 
7. V juft nervning sensor o‘zagi 
8. V juft nervning harakat yadrosi 
9. Spinotalamik (spino-retikulyar yo‘l) 
10. Ko‘prik o‘zagi 
11. Markaziy tegmental yo‘l 
12. Kortikospinal yo‘l 
Ko‘prikning o‘rta qavati (tegmintum) uzunchoq miya o‘rta qavatining 
uzluksiz davomi hisoblanadi. Ko‘prikning qopqog‘ini miyachaning orqa yelkanlari 
tashkil qiladi. Qopqoq va asos qavatlar o‘rtasida o‘rta chiziqning ikki yon 
tomonida medial qovuzlok (lemiscus medialis) joylashadi. Uning tashqi tomonida 
yuqorigi oliva (oliva superior) yotadi. Yuqorigi olivaning tashqarisida Govers 
tutami, uning orqasida V juft nervning sezuvchi va pastga tushuvchi o‘zagi 
joylashgan. Ushbu o‘zakdan medialroq yirik hujayrali V juftni harakatlantiruvchi 
o‘zagi (nucllus motorius) va uning ildizi joylashadi. (Ko‘prik yuqori qismining 
ko‘ndalang kesmasi).
Ko‘prik pastki qismining ko‘ndalang kesmasi uning yuqorigi qismi 
ko‘ndalang kesmasining tuzilishidan deyarli farq qilmaydi. Ko‘prikning o‘rta 
qavatida rombsimon chuqurchani tubi bo‘ylab uzunasiga ketgan orqa tutam yotadi, 
o‘rta chiziq yonida yumaloq tutamning o‘zagi, uning tashqarisi va pastki qismida 
VI nervining o‘zagi (nucleus n.abdusens) joylashgan. Bulardan tashqari yana 
vestibulyar: Deytres o‘zagi (nucleus vestibularis lateralis) va undan orqada 
Bexterev o‘zagi (nucleus vestibularis superior) joylashgan.
Ko‘prikni o‘rta qavatining tashqarisida, rombsimon chuqurcha tubida 
havorang sohaning (locus caeruleus) bir guruh hujayralari, yuqorigi olivaning 
orqasida yuz nervining o‘zagi (nucleus n.facialis) joylashadi. Uning ildizi avvaliga 
uzoqlashtiruvchi nerv o‘zagini atrofini aylanib o‘tib, so‘ngra old-yon yo‘nalishi 
bo‘yicha buriladi va ko‘prik – miyacha burchagi sohasida tashqariga chiqadi.
Ko‘prikning qopqog‘ini (tectum), yuqorigi miya yelkani (velum medullare 
suprius), tashkil qiladi. Unda IV nervning (n.trochlearis) ildizi va Govers 
tutamining ayrim tolalari kesishma hosil qiladi.