1-БЎлим. Бахтли ҳаёт асослари бахтнинг баҳоси қанча?

ҲАҚИҚИЙ БАХТ МЕЗОНИ 
Оқила қиз ўзи учун пардоз-андозни, ялтир-юлтир кийимларни эмас, имон билан ҳаѐни зийнат 
деб билади. 
Ақлли йигит қизнинг “замонавий” кийинишига, данғиллама иморатига, дадасининг қаерда 
ишлашию қанча мол-дунѐси борлигига эмас, имонига, ҳаѐсига, одоб-ахлоқига эътибор беради. 
КЕЛИН ТАНЛАШ 
Келин танлашда қуйидагиларга аҳамият бериш лозим: 
1. Оҳ-воҳ қилиб, ҳамма нарсадан нолийверадиган; 
2. Қилган ишини миннат этадиган; 
3. Бегона эркакларга – кўз учида бўлса ҳам – шаҳват билан қарайдиган; 
4. Ташқарида безаниб-ясаниб, уйида бефаросатлик билан кийинадиган; 
5. Итоатсиз, кибрли, қўпол қизларни асло жуфтликка танлаб бўлмайди. 
Имом Ғаззолий “Никоҳ одоби”да жуфт танлашда қуйидаги саккиз жиҳатга аҳамият бериш 
лозимлигини таъкидлаган: 
1. Бўлғуси келиннинг дин-диѐнатли бўлиши муҳим аҳамиятга эга. Зеро, ҳақиқий солиҳа, 
диѐнатли аѐлда кейинчалик бошқа ибратли, яхши жиҳатлар ҳам жамулжам бўлади. 
2. Яхши ахлоқли бўлиши ҳам муҳим. Зеро, маҳмадона, шаллақи, қаноатсиз, бузуқи аѐлдан 
солиҳ фарзанд дунѐга келиши даргумон. Шу боис бўлажак куѐвларга миннатни хуш кўрадиган, 
шаҳватпараст, молпараст, бесабр, кўча учунгина безанадиган хулқи ѐмон қизлар билан оила 
қурмаслик тавсия этилади. 
3. Келиннинг гўзал, хушрўй бўлиши ҳам зарурий шартлардан саналади. Чунки муҳаббатни 
алангалатувчи омиллардан бири чеҳра гўзаллигидир. Кўримсиз аѐл чеҳраси кўнгилни тезда зада 
қилиши мумкин. Шу билан бирга, гўзаллик диѐнат, хушхулқликдан айро бўлмаслиги лозим. 
Диѐнатсиз, бадхулқ аѐлнинг чеҳра гўзаллиги бузуқликка етаклаши хавфи бор. 
4. Келинга бериладиган маҳрнинг оз бўлиши ҳам мақсадга мувофиқдир. 
5. Келиннинг туға олиш қобилиятига эга бўлиши ҳам ўта муҳим. Ҳақиқатан, ҳомиладор бўлиш 
имкониятидан маҳрум аѐлларга уйланмасликни кўп олимлар маъқуллашган. Чунки, уйланишдан 
кўзланган мақсадлардан бири ўзидан зурриѐт қолдириш, наслни давом эттириш. 
6. Жуфтликка танланган қиз бокира бўлгани яхши. Сабаби: 
20
Манба: Муҳаммад Шариф Жуман, Аҳмад Муҳаммад, “Динда саволим бор”, 311-312-бетлар. 

---

34 
– Бокира келинчак илк дўст қадрига етади, фақат ўзи билган эрини севади, одатда, у билан 
кифояланади, олдин эркак синаган аѐлга нисбатан эрига муҳаббатли бўлади; 
– бокира аѐл эри томонидан кўпроқ севилади. Чунки рафиқасининг олдинги турмушини эслаш 
эркак кўнглини ғаш қилиши, эҳтиросини сусайтириши мумкин; 
– олдин турмуш қурган аѐл биринчи эрини кўпроқ эслайди. Зеро, муҳаббат илк жуфт билан 
жўшқинроқ бўлади, хотирада яхшироқ сақланади. 
7. Аѐлнинг насл-насабли бўлиши ҳам муҳим ўрин тутади. Ўзбекчиликда етти аждод 
суриштирилиши бежиз эмас. Зотан, таг-тугли, зоти асл, диѐнатли қизларгина келажакда иффатли, 
ҳаѐли муслима аѐл бўлиб, солиҳ, соғлом фарзандларни тарбиялашга қодир бўлади. Бу ўринда наслий 
касалликларни суриштириш ҳам зарур. 
8. Жуфтликка танланган аѐл яқин қариндош бўлмагани маъқул. Чунки шаҳват қуввати ҳам 
эҳтиросли назар, эркалашга узвий боғлиқ. Замонавий тиббиѐт илми эҳтирослар жўшқинлиги аѐлнинг 
нотанишлигига боғлиқ эканини эътироф этмоқда. Аниқланишича, яқин қариндошлардан қурилган 
оилалардаги эркакларда “руҳий мижоз сустлиги” дарди анча кўп учрар экан. Бунинг яна бошқа салбий 
томонлари бор. Бу ҳақида қуйироқда тўхталиб ўтамиз
21
.