R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I


«lah>langan»lik xossasiga ko‘ra qarama-qarshi turadi



Download 14,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/604
Sana28.06.2022
Hajmi14,45 Mb.
#716478
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   604
Bog'liq
61aeea691dd978.69736170

«lah>langan»lik xossasiga ko‘ra qarama-qarshi turadi.
Ko‘p o ic h o v li ziddiyatda ziddiyat a’zolari birdan ortiq belgi
asosida qarama-qarshi qo‘yiladi: [
î
] ~ [
o
] ziddiyatida [¡] yopiq va
lablanmagan b o ‘lsa, [o] yarim yopiq, lablangan.
M untazam ziddiyatda zidlanuvchi a’zolar o ‘zaro o ‘ziga xos
belgilar asosida qarama-qarshi qo'yiladi: 
«[i]-tor~ 
[o]-keng»
zidlanishi muntazam zidlanish. Banda [/] fonemasi «tor»lik, [o]
fonem asi «keng»lik belgisiga ega. «[/] (tor)~[o] (tor emas)»
zidlanishi esa muntazam emas. Chunki birinchi a’zoda ziddiyat
belgisi aniq, ikkinchi a’zoda. aniq emas. Agar ikkinchi a’zoning
ziddiyatdagi belgisi «keng» b o ‘lganda edi, ziddiyatni muntazam
ziddiyat deyish mumkin bo'lnr edi.
Bir belgining bo‘linishlari asosida zidlanish ajralgan zidlanish
deyiladi. Quyidagi ikki zidlanishga diqqat qiling:
a) «lablanganlikka ko‘ra» 
b) «keng va torlikka ko‘ra»
Birinchi 
zidlanishda ziddiyat belgisi boiingari, ajralgan,
ikkinchida e sa bunday hol mavjud emas.
2. A ’zolari o ‘rtasidagi munosabatga ko'ra ziddiyat tasnifi.
Bunga ko‘ra, privativ (noto‘ liq), graduai (darajali), teng qiymatli
ziddiyatlar ajratiladi.
Birinchi tasnifda ziddiyat belgisi xarakteriga ko‘ra ziddiyat
turlari ajratilgan bo'lsa, ikkinchi tasnifda fonemalarning ziddiyat
a ’zolariga munosabatiga ko'ra tasnifi amalga oshiriladi.
3. Barqarorlik darajasiga ko'ra. zidlanish barqaror va barqaror
b o ‘lmagan turga bo‘linadi. Barqaror zidlanishda fonemalar qanday
nutqiy vaziyatda bo‘lishidan qat’i na/ar, ulardagi ziddiyat saqlanib
qoladi. Masalan, til oldi unlisi til orqa undoshi bilan kelgan

Download 14,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   604




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish