Аудиторский отчет

3.2
 
Номоддий активлар 
Номоддий активларнинг ҳисоби қуйидаги талабларга мувофиқ тартибга солинади: 
38-сон БҲХС «Номоддий активлар».
36-сон БҲХС «Активларнинг қадрсизланиши». 
Номоддий активлар ҳисобини олиб боришнинг асосий жиҳатлари қуйидагилардан иборат: 
•
Активларни тан олиш; 
•
Баланс қийматини аниқлаш; 
•
Тан олингандан сўнг баҳолаш; 
•
Тан олинадиган амортизация ажратмаларини ва қадрсизланишдан зарарларни 
аниқлаш; 
•
Фойдаланишни тўхтатиш ва ҳисобдан чиқариш. 
3.2.1
 
Номоддий активлар ҳисобининг асосий тамойиллари ва усулларининг таърифи 
Номоддий актив
– бу идентификацияланадиган номонетар актив бўлиб, жисмоний шаклга 
эга бўлмайди. Ташкилот номоддий активларни фақат қуйидаги мезонларга риоя қилинган 
тақдирдагина тан олади: 
1.
Идентификацияланиш; 
2. Ресурслар устидан назорат; 
3. Келгуси иқтисодий наф. 
3.2.2
 
Номоддий активларни тан олиш тартиби ва шартлари 
Номоддий актив дастлаб бошланғич қиймат асосида баҳоланади. Харид қилинган номоддий 
активнинг бошланғич қиймати қуйидагиларни ўз ичига олади: 
- савдо чегирмалари ва имтиёзларини чегириб ташлагандан сўнг импорт божлари ва харид 
бўйича қопланмайдиган солиқлар, шу жумладан, уни сотиб олиш нархи; 
- активни мақсадли фойдаланишга тайёрлаш билан бевосита боғлиқ бўлган барча сарфлар. 
Мисол учун, активни иш ҳолатига келтириш билан бевосита боғлиқ бўлган ходимларнинг 
иш 
ҳ
ақлари, профессионал хизмат 
ҳ
ақлари ва активнинг тўғри ишлашини текшириш учун 
сарфлар.
3.2.3
 
Гудвил 
Гудвил 
ташкилотни харид қилгандаги ҳаққоний қиймати ва харид қилинган активларидан 
мажбуриятларини чегириб ташлангандаги қийматлари орасидаги фарқни акс эттиради. 
Харидор ташкилотни харид қилган санада молиявий ҳисоботда гудвилни тан олиши лозим. 
Ижобий фарқ (бизнес обрў) келгусидаги иқтисодий нафни назарда тутиб, нархга устама 
сифатида қаралади. Салбий гудвил ташкилотнинг сотиш қиймати унинг соф актив 
қийматидан пастроқ бўлганда пайдо бўлади. Бундай ҳолатда харидор олинган даромадни 
харид қилиш санасида фойда ёки зарарлар таркибида тан олиши лозим. 
Гудвил актив сифатида қайд этилади ва унинг қадрсизланиши мумкин бўлган аломатлар 
юзага келганда камида ҳар йили ёки ундан қисқароқ муддат ичида қадрсизланиши бўйича 
тест ўтказилади. Бизнес бирлашувларида дастлаб ҳисобга олинган гудвил пул маблағларини 
ҳосил қилувчи бирликларга ёки бизнес бирлашувидан наф кўриши кутилган гуруҳларга 
тақсимланади. Бироқ, ҳисобот сегментларини бирлаштиришдан олдин гудвилнинг 
қадрсизланишини синовдан ўтказиш мумкин бўлган энг катта пул маблағларини ҳосил 
қилувчи бирликлар гуруҳи операцион сегмент ҳисобланади. 

---

АБС Ташкилоти Ҳисоб сиёсати 
Страница 12 из 46 
Гудвил Молиявий ҳолат тўғрисидаги ҳисоботда, алоҳида сатрда узоқ муддатли активлар 
таркибида акс эттирилади ҳамда ушбу бўлимнинг бошқа сатрида, гудвилни ҳисобга олмаган 
ҳолда, номоддий активлар алоҳида акс эттирилади.