Аудиторский отчет

3.1.5
 
Асосий воситаларнинг эскиришини ҳисоблаш 
Асосий воситаларнинг қиймати эскиришни ҳисоблаш орқали сўндирилади. Эскириш 
қиймати тизимли равишда бутун фойдали хизмат муддати давомида ташкилот 
харажатларига эскириш суммаси шаклида ажратилади. 
Асосий воситаларнинг фойдали хизмат муддатини ва эскиришини ҳисоблаш усулини қайта 
кўриб чиқиш 
Активнинг фойдали хизмат муддати активнинг ташкилотга келтириши мумкин бўлган 
иқтисодий нафдан келиб чиқиб аниқланади.
Ташкилотнинг активларни бошқариш 
тўғрисидаги сиёсати, маълум вақтдан сўнг ёки тегишли активда мавжуд бўлган келгуси 
иқтисодий нафларнинг муайян улуши истеъмол қилинганидан сўнг, активларни ҳисобдан 
чиқаришни кўзда тутиши мумкин. Шу сабабли активнинг фойдали хизмат муддати унинг 
иқтисодий хизмат муддатидан қисқа бўлиши мумкин. Активнинг тахминий фойдали хизмат 
муддатини баҳолаш ташкилотнинг шу каби активлар билан ишлаш тажрибасига асосланган 
ҳолда профессионал мулоҳаза асосида амалга оширилади.
Актив фойдаланишга тайёр 
бўлгач, унинг эскиришини ҳисоблаш бошланади. 
Эскиришни ҳисоблаш усули ушбу активдан олинадиган иқтисодий наф ташкилот томонидан 
истеъмол қилинишини ўзида акс эттириши ва камида ҳар бир ҳисобот йилининг якунида 
юзага келиши мумкин бўлган ўзгаришлар таҳлил қилиниши лозим. 
1-вариант: Тўғри чизиқли усул. 
2-вариант: Камайиб борувчи қолдиқ усули. 
3-вариант: Ишлаб чиқариш бирликлари усули. 
БҲХС 16.55; БҲХС 16.60-62;
БҲХС 16.43 – 49, 55 
Агар асосий восита компонентлардан иборат бўлса, унда ҳар бир компонент ўзининг 
фойдали хизмат муддатига эга бўлади ва унга тегишли эскириш усули қўлланади. Асосий 
воситанинг қиймати, агар объектнинг умумий қийматига нисбатан муҳим бўлса, асосий 
восита компонентларига ажратилади.
Ташкилот томонидан асосий воситалардан фойдаланиш вақтинча тўхтатилган тақдирда, 
масалан, уларни консервация қилиш ёки қайта тиклаш каби жараёнларда уларга эскириш 
ҳисобланиши тўхтатилмайди.