Аудиторский отчет

3.2.4
 
Номоддий активларнинг амортизациясини ҳисоблаш ва ҳисобга олиш усуллари 
Аниқ фойдали хизмат муддатига эга номоддий активларнинг амортизациялаш қиймати, энг 
тўғри баҳоланган фойдали хизмат муддати мобайнида, мунтазам равишда ҳисобдан 
чиқарилади. Активнинг амортизацияланган қиймати унинг бошланғич қиймати ва тугатиш 
қиймати ўртасидаги фарқ сифатида аниқланади. 
Аниқ фойдали хизмат муддатига эга номоддий активлар қуйидаги усуллардан бири ёрдамида 
амортизация қилинади: 
1-вариант: Тўғри чизиқли усул. 
2-вариант: Камайиб борувчи қолдиқ усули. 
3-вариант: Ишлаб чиқариш бирликлари усули. 
БҲХС 38.97-98; БҲХС 38.117 
Аниқ фойдали хизмат муддатига эга бўлган номоддий активларнинг моддаси 
фойдаланишдан тўхтатилганда унга амортизация ҳисоблаш тўхтатилмайди, актив тўлиқ 
амортизацияланиб бўлган ёки сотиш учун ушлаб турилган деб таснифланган ҳолатлар 
бундан истисно. 
3.2.5
 
Кейинги баҳолаш 
1-вариант: Бошланғич қиймат асосида баҳолаш модели. 
Қуйидагилар чегириб ташланиб, номоддий активлар бошланғич қиймат асосида ҳисобга 
олинади: 
· Жамғарилган амортизация, ва 
· Қадрсизланишдан жамғарилган зарарлар. 
 
2-вариант: Қайта баҳоланган қиймат асосида баҳолаш модели. 
Фаол бозор шароитига эга бўлган номоддий активларни ҳаққоний қиймати бўйича қайта 
баҳолаш мумкин.
Агар номоддий актив қайта баҳоланса, фаол бозор муҳити мавжуд 
бўлиши шарти билан шу тоифадаги барча номоддий активлар қайта баҳоланиши лозим. 
БҲХС 38.74; БҲХС 38.75 
3.2.6
 
Активларнинг қадрсизланиши 
Ҳисобот санаси ҳолатига ташкилот номоддий активларнинг қадрсизланишига оид объектив 
аломатлар мавжудлигини баҳолаши лозим. 
Ташкилот қадрсизланишни аниқлашда 36-сон БҲХС «Активларнинг қадрсизланиши» 
стандартини қўллайди. Ҳар бир ҳисобот санасида ташкилот баҳолаш ва ҳисобга олиш 
процедуралари қопланиш қийматидан юқори бўлмаган қийматда амалга оширилишини 
таъминлайди, қопланиш қийматидан юқори бўлган ҳар қандай қийматларни 
қадрсизланишдан зарарлар сифатида тан олади.