Абу Муслим. Андалусия

Абу Муслим. АНДАЛУСИЯ
маълум қилди. Бироқ Юсуф бўйсунишдан бош тортди ва унга қарши жуда катта қўшин
солиб келди. Шундан кейин 138 йилнинг Зул-Ҳижжа ойида “ал-Мусора” дея ном олган
жанг бўлиб ўтди. Мусулмонлар мусулмонларга қарши уруши жуда катта мусибат эди,
аммо муаммони ҳал қилишнинг бошқа чораси қолмаганди гўё. 
Абдурраҳмоннинг оти жуда учқур эди. Яманликлар у ҳақда баҳс қила туриб,
Абдурраҳмон жанг пайтида қочиб кетиши мумкин, деб гапира бошладилар. Бу
миш-мишлар унинг қулоғига етиб борди. У яманликларнинг олдига келиб, отни берди ва
ўрнига хачир миниб: “Отдан туриб камондан ўқ узиш қулай эмас экан, у жуда ҳам учқур
экан”, деди. 
Яманликлар унинг бу ишидан ажабланиб, бу одам жанг ўртасида дорул-ҳарбни ташлаб
қочадиганлардан эмаслигига амин бўлдилар. “Ал-мусора” жангида Абдурраҳмон ғолиб
келди ва яманликлар Юсуфнинг қочаётган қўшинлари ортидан қувлай бошладилар.
Лекин Абдурраҳмон “Уларни тинч қўйинг, душманингиз билан дўстлашмоқчи бўлсангиз
(ахир улар мусулмонку), уларни бутунлай қириб ташламанг. Уларни каттароқ
душманларингиз (яъни фаранглар) учун қолдиринг”, дея амр этди. У шундай ажойиб ва
етук сиёсатчи йигит эди! Жангдан сўнг Абу Субаҳ Абдурраҳмонни маҳв этмоқчи бўлди.
Бироқ аксарият яманликлар унга қарши чиқишдан бош тортиб, “Чиндан ҳам бу одам
ажойиб экан”, дедилар. Бу гаплар Абдурраҳмоннинг қулоғига етиб борди. Бироқ у
мусулмонлар ўртасидаги бирдамликни йўқотмаслик учун Абу Субаҳга қарши ҳеч қандай
чора кўрмади. Фақат орадан 11 йил ўтиб, ҳокимиятда мустаҳкам ўрнашиб олганидан
кейин у Абу Субаҳни узоқ йиллар мобайнида эгаллаб турган мансабидан олиб ташлади.
Ушбу жангдан сўнг у Қуртуба шаҳрини, Андалус жанубини эгаллаб олди ва уни
Абдурраҳмон Дохилий деб атай бошладилар. 
138 йилдан Уммавийлар бошқаруви бошланди ва у 34 йил давомида, ҳижратнинг 172
йилигача ҳукмдорлик қилди. У ҳам ишни исёнларни бостиришни бошлади, бироқ 146
йилда Аббосийлар сулоласининг иккинчиси халифа Абу Жаъфар Мансур
Абдурраҳмонни ағдариш учун юборган Ал-Ала Ҳадрамий бошчилигида катта исён бўлди.
Ал-Ала Ҳадрамий мағлуб бўлди ва шундан сўнг Андалусни забт этишга уринишлар
тўхтади. Абу Жаъфар ҳатто Абдурраҳмонга “қурайшийлар шунқори” деб ном берди ва
“Алҳамдулиллаҳи, бизларнинг орамизда денгизни тўсиқ қилиб қўйди”, деди.