O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qo’qon davlat pedagogika instituti xamraqulov zafarjon yigitaliyevich

Mavzu bo’yicha nazorat savollari 
1.
Jinoyat huquqining maqsad va vazifalarini ayting 
2.
Jinoyat kodeksi umumiy va maxsus qismlarining farqi nimada? 
3.
Printsiplar jinoyat huquqida qanday o’rin tutadi? 
4.
Jinoyat huquqining ijtimoiy fanlar bilan aloqadorligini aytib bering. 
5.
Jinoyat huquqining yuridik fanlar bilan aloqadorligini tushuntirib 
bering 
6.
Jinoyat qonunining orqaga qaytish kuchi nima maqsadda qo’llaniladi? 
7.
Jinoyat huquqi tizimi to’g’risida ma’lumot bering. 
8.
Jinoyatning vaqt bo’yicha amal qilishi qanday aniqlanadi? 
9.
Jinoyatning hudud bo’yicha aniqlanishi qanday amalga oshiriladi? 
10.
Jinoyat huquqining ijtimoiy ahamiyati nimadan iborat? 
 

---

21 
2 BOB. JINOYAT VA JAVOBGARLIK ASOSLARI
 
Jinoyat tushunchasi va uning belgilari 
Davlat ijtimoiy munosabatlarni tartibga solishda barchaning amal qilishi 
majburiy bo’lgan qoidalarni yaratadi. Barchaning ushbu qoidalarga rioya qilishini 
nazorat qiladi. Inson ruhiyatining o’ziga xosligi shundaki, u ta’qiqlangan 
narsalarga ko’proq qiziqadi. Shu asosda jamiyatda qoidabuzarliklar, huquqiy 
tizimda huquqbuzarliklar kelib chiqadi. Huquqbuzarliklarni intizomiy, fuqaroviy 
va ma’muriy shakllari ijtimoiy munosabatlarga jinoyat darajasida zarar 
keltirmaydi.
O’zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 14-moddasida jinoyat 
tushunchasiga shunday ta’rif beriladi: “Ushbu kodeks bilan ta’qiqlangan, aybli 
ijtimoiy xavfli qilmish (harakat yoki harakatsizlik) jazo qo’llash tahdidi bilan 
jinoyat deb topiladi”. Berilgan ta’rifni tahlil qiladigan bo’lsak, huquqbuzarlikning 
belgilari mazkur ta’rifdan o’rin olganligini ko’ramiz. Davlat va huquq nazariyasida 
huquqbuzarlikning to’rt belgisi tilga olinadi. Ushbu belgilar huquqbuzarliklarning 
barcha shakli, jumladan jinoyat uchun ham xarakterlidir.