O ’qu V u sl ubiy m a jmu a

otaliq 
va 
beglarbegi 
tayinlandi. 
Ayrim 
viloyatlarni 
boshqarish 
uchun 
tayinlangan 
hokimlar 
odatda hukmdorning yaqin qarindoshlari ham bo`lgan. 
Ruhoniylar va darveshlar tariqati pirlari hisoblangan 
eshonlar, 
Xiva xonlarining 
alohida homiyligida bo`lgan. Qozilar ruhoniylar nazorati ostida bo`lishgan. Sudlarning ikki 
turi — shar’iy qozilar sudi va biylar sudi mavjud edi. U holda ham, bu holda ham sud hukmi 
tamomila qozi nazoratida bo`lgan. Ruhoniylar hukmron sinfning bir qismi edi. Hojilar, ya’ni 
qarindoshlaridan biron-bir vakil Makkaga hajga borib kelgan urug`lar va eshonlar yirik yer 
egalari yoki chorvadorlar bo`lishgan. Dehqonlar katta-katta soliqlarni to`lashar va 
majburiyatlarni bajarishar edi. Birinchi navbatda, chorvaning qirqdan bir qismini tashkil 
etuvchi 
zakotni 
to`lash kerak edi. Bundan tashqari, yer solig`i — 
solg`ut 
ham mavjud 
bo`lgan. Biylar o`z soliqlarini odatda ovul jamoasi bo`yniga yuklashardi. Ruhoniylar 
foydasiga — 
ushr 
solig`i undirilgan. 
Soliqlarni to`lashdan tashqari, qoraqalpoqlar ko`pincha soliqlardan og`irroq bo`ladigan 
turli majburiyatlarni ham bajarishlari shart edi. Har bir xo`jalik har yili xon foydasiga bitta 
mehnatchi — qazuvchini 12 kunga o`z asbob-uskunalari bilan jo`natishi lozim bo`lgan. Xon 
mulklarining ayrimlarida sug`orish tizimi ishlarida istisno tariqasida faqat qoraqalpoqlarni 
ishlatishar, shuning uchun ham ularni maxsus ana shu tumanlarga ko`chirishgan edi. Harbiy 
majburiyatlar ham og`ir yuk edi. Urush ro`y bergan taqdirda qoraqalpoqlar bir mingdan ikki 
mingacha 
navkar 
berishi kerak edi. Xivaliklar da’vati bilan bo`lgan janglarda qoraqalpoqlar 
jasurligi, matonati va harbiy burchga sadoqati bilan ajralib turar edi.