Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

o‗ziga xos xususiyati 
tovarni ishlab chiqaruvchi va 
uni iste‘mol qiluvchi turli mamlakatlarda joylashishi va shundan kelib chiqqan 
holda, tovarni iste‘molchiga yetkazib berish jarayoni davlat chegaralari va bojxona 
chegaralarini kesib o‗tishni o‗z ichiga olishi bo‗lib hisoblanadi.
Xalqaro logistikaning o‗rganish 
ob‘ekti 
unda zvenolar sifatida turli 
mamlakatlardagi korxonalar chiqadigan xalqaro yetkazib berishlar zanjiri bo‗lib 

---

79 
hisoblanadi. Xalqaro logistikaning 
predmetini
xalqaro yetkazib berishlar 
zanjirlarini boshqarish tashkil qiladi. 
Xalqaro logistikaning 
asosiy maqsadlari
turli-tuman tovarlarni bir davlatdan 
boshqasiga tashish, shuningdek tovarlarni ishlab chiqaruvchidan oxirgi 
iste‘molchiga yetkazib berishda vaqt sarfini ham, moliyaviy xarajatlarni ham 
optimallashtirish bo‗lib hisoblanadi [7, 173-bet]. 
Xalqaro logistika jarayonining asosiy 
ishtirokchilari
quyidagilar bo‗lib 
hisoblanadi: 
eksportyorning yetkazib beruvchisi, tovarlar va xizmatlarni eksport qiluvchi, 
vositachilik 
kompaniyasi 
(masalan, 
tovarlarni 
tashuvchi), 
tovarlar 
va
xizmatlarning importyori; 
tovarlar va xizmatlarning oxirgi iste‘molchisi. 
Xalqaro 
logistikaning 
asosiy 
maqsadlariga 
erishish 
uchun 
logistika 
kompaniyalari har kuni 
ko‗plab vazifalarni 
hal qilishiga to‗g‗ri keladi. Xalqaro 
biznesda logistikaning oldiga qo‗yiladigan vazifalarning asosiylarini ajratamiz: 
– xarid qilinadigan, ishlab chiqariladigan va yetkazib beriladigan tovarlar va 
xizmatlarga narxlarni shakllantirish jarayonini optimallashtirish; 
– xarid qilinadigan tovarlar va xizmatlarning optimal miqdorini tanlash; 
– mahsulot va xizmatlar sifatining optimal darajasini ta‘minlash; 
– konkret ichki va tashqi bozorda berilgan tovar yoki xizmatga bo‗lgan ehtiyoj 
darajasini aniqlash; 
– oraliq omborlarga joylashtirish bilan yoki joylashtirmasdan yetkazib berish 
variantini tanlash; 
– logistik servisning optimal darajasini aniqlash; 
– tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqarishning ko‗proq takomillashgan 
texnologiyalarini tanlash; 
– kompaniyaning xorijdagi filiallarining ishini tashkil qilish; 
– xalqaro raqobat muhitini tashkil qilish va raqobat ustunligini qo‗lga kiritish [8, 
307-bet]. 

---

80 
Xalqaro logistikani uchta aspektda ko‗rib chiqish mumkin: funksional, 
tuzilmaviy va jarayonli [2, 183-bet]. 
Xalqaro logistika