7-sinf Algebra darsligi Kombinatorika elementlari

587. 
Necha xil usulda 5 nafar qilichbozdan 2 tasini musobaqada qatnashish uchun tanlab olish mumkin? 
Yechish: 
=10 ta. 
588. 
Sizning tengdoshingiz bo‘lgan bir bola: „Hozircha men bir havaskor bolaman, katta bo‘lsam katta shoir 
bo‘laman“, deb yaxshi niyat qilib she’r yozib yurarkan. She’rlarining biriga „Lola“ deb sarlavha qo‘yibdi. Bu 
she’rning 1- qatori „Navbahorda qirda ochildi lola“ ekan. Qolgan qatorlar 1-qatordagi so‘zlarning o‘rnini 
almashtirish natijasida hosil bo‘lgan. Bu „she’r“ da eng ko‘pi bilan nechta qator bor?
Yechish: „Navbahorda qirda ochildi lola“ da 4 xil so’z mavjud. Ularni o’rnini almashtirsak 4!=24 xil bo’ladi. 
589. 
Do‘kondagi 10 xil mevadan 3 xilini sotib olmoqchisiz. Buni necha xil usulda bajara olasiz? 
Yechish: 1-xilga 10 tadan biri olinsa, 2-xilga qolgan 9 tadan biri olinsa, 3-xilga esa qolgan 8 tadan biri olinadi. 
Jami 10
9
8=720 ta. 
590. 
Telefon stansiyasi telefonining nomeri 6 xonali son bo‘lgan 450 000 mijozga xizmat ko‘rsatadi. 
1) Bu stansiya yana nechta mijozga xizmat ko‘rsata oladi? 
2) Tarmoqqa yana 62 000 mijoz ulanishi mumkinmi? 
Yechish: 6 xonali son tuzish uchun 6 ta o’ringa raqamlarni joylashtirish kerak. 1-o’rinda 9 (0 dan tashqari) ta, 
2-o’rinda 10 ta, 3-o’rinda 10 ta, 4-o’rinda 10 ta, 5-o’rinda 10 ta, 6-o’rinda 10 ta.
Jami 9
10
10
10
10
10=900000 ta.
1) 900000-450000=450000 ta; 
2) 450000+62000=512000 mumkin. 
591. 
To‘g‘ri chiziqda: 1) 4 ta; 2) 6 ta; 3) 10 ta; 4) 
n 
ta nuqta belgilandi. Har bir holda nechta kesma hosil 
bo‘ladi? Yechish: 1) 4
(4-1):2=6 ta 2) 6
(6-1):2=15 ta 
3) 10
(10-1):2=45 ta 4) n
(n-1):2 
592. 
Aylana chizing va unda 4 ta nuqtani belgilang. Nechta yoy hosil bo‘ldi? Yoylarni turli rangdagi qalamlar 
bilan bo‘yang. Bunday qalamlardan nechta kerak bo‘ladi? 
Yechish: 4
(4-1):2=6 xil. 
593. 
„Rayhon“ kafesining taomnomasida 3 xil somsa, 4 xil 1-taom, 5 xil 2- taom bor ekan. 3 xil turdagi taomga 
buyurtmani nechta usulda berish mumkin? 
Yechish: 1-Qoidaga ko’ra, 3
4
5=60 xil. 
594. 
2 ta olma, 2 ta nok, 2 ta shaftoli bor. 3 nafar o‘rtoq mevalarni har biri 2 ta turli meva oladigan qilib bo‘lib 
olishmoqchi. Buni jami nechta usulda bajarsa bo‘ladi? 
595. 
„Navro‘z“ bayrami kunlarida kiyish uchun Oydin 4 xil adras ko‘ylakning biror xilini, 5 xil atlas 
ko‘ylakning ikki xilini tanlamoqchi. Oydin ko‘ylaklarni jami necha xil usulda tanlashi mumkin? 
Yechish: 4 xildan bittasi 
=4 xil usulda, 5 xildan ikkitasi esa 
=10 xil usulda bo’ladi. Jami 4
10=40 ta. 
596. 
Hamma raqamlari: 1) juft bo‘lgan; 2) toq bo‘lgan nechta 5 xonali son bor? 
Yechish: 5 xonali son tuzish uchun 5 ta o’ringa raqamlarni joylashtirish kerak. 

---

1) 0, 2, 4, 6, 8 – raqamlaridan foydalanamiz. 1-o’rinda 4 (0 dan tashqari) ta, 2-o’rinda 5 ta,
3-o’rinda 5 ta, 4-o’rinda 5 ta, 5-o’rinda 5 ta. Jami 4
5
5
5
5=2500 ta. 
2) 1, 3, 5, 7, 9 – raqamlaridan foydalanamiz. 1-o’rinda 5 ta, 2-o’rinda 5 ta,
3-o’rinda 5 ta, 4-o’rinda 5 ta, 5-o’rinda 5 ta. Jami 5
5
5
5
5=3125 ta.