Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

ИЧАК ДИСКИНЕЗИЯЛАРИДА ШЖТ. 
Ичак атониясида перистальтикани кучайтириш мақсадида даволовчи 
гимнастика машқларига қўшимча нафас машқлари билан бирга статик 
машқларни ва мушакни бўшаштиришига қаратилган. Шу билан бирга 
фақатгина фаол машқларни қўллаш ичак перистальтикасини сўнишига олиб 
келади.
Машқ бажаришни бошлаш учун холатларни ўзгартириб туриш 
мухимлигини эсда тутиш зарур, қайсилардан ҳам умумий ривожлантирувчи, 
ҳам махсус машқлар бажарилади.
Дискинезиянинг
гипермотор шаклда 
даволовчи гимнастикадан олдин 
орқа мушаклар уқалашини ўтказиш (бўшаштирувчи усуллар) мақсадга 
мувофиқдир, кейин сегментар уқалаш усуллари (ўнгдан Th6-Th9 сегментлар 
ва чапдан Th1o-Th11), улардан кейин эса силашлар ўтказилади, корин 
деворини енгил айланасимон харакатлар билан артиш.
Даволовчи гимнастика машғулотларида қорин пресси мушаклари ва 
оѐқларга машқ бажаришни бошлаш учун холати тизза бўғимларда оѐқлар 
букилиб чалқанчасига ѐтган холда, тўрт оѐқда турган холдаги машқлар кенг 
қўлланилади. Спастик кўринишларни четланиши билан машғулотларга 
гимнастик предметлар билан машқлар, кам харакатли ўйинлар киритилади.
 
 

---

397 
ХОЛЕЦИСТИТЛАРДА ШЖТ. 
Холециститларда ШЖТ асосий вазифаларидан бири қорин бўшлиғида 
қон айланишини яхшилашдир. Қориничи босими, ҳазм жараѐнларининг 
фаоллиги, ичак перистальтикаси қонни жигарга қон келишини кучайтиради. 
Жигардан қонни қайтишига қорин ичи босимини орада ортиб туриши, 
диафрагма харакати, кўкрак қафасини нафас экскурсияси, ўнг юракни тўлиқ 
фаолияти ва тананинг холатига (ѐтган холда) таъсир қилади.
Бошланғич холатлар чалқанча ва ѐнбошга ѐтган холда, тўрт оѐқда, 
тиззада турган холда, тик турган холатда ва харакатда бўлиши мумкин. Ўт 
пуфагадан ўтни ажралишини таъминлаш мақсадида машқни бажаришни 
бошлаш учун энг қулай холат оѐқларни тизза бўғимида буккан холда чап 
ѐнбошда ѐтган холатдир. Машғулотларнинг биринчи кунидан диафрагмага 
акцент берган холда нафасни тўлиқ қўйиш ва ривожлантиришга эътибор 
бериш керак. Ҳар бир машғулотнинг қайталаниш сони бемор холатига 
боғлиқ бўлиб 4—5тадан ортмаслиги керак, нафас машқлари— 6-8. 
Машқларни секин аста, бир маромда туртинишларсиз бажариш лозим. Дам 
олиш вақтлари 2—3 дақиқани ташкил қилиши керак. Ўт пуфагидан ўтни 
қисқа муддатдан сўнг кичик порцияларда ажралишикузатилади ва шу билан 
бирга ўт пуфагининг бўшашига маълум муддат талаб қилинади. 
Машғулотларнинг мотор зичлиги кичик ва ўрта. Муолажа давомийлиги 15 
дан 30 дақиқагача. Иложи бўлса, бемор даволовчи гимнастикадан кейин 20—
30 дақиқа давомида чап ѐнбошида дам олгани маъқул. Давонинг 
самарадорлигини ошириш учун кун давомида ўтни ажралишини 
кучайтирадиган 3-5 та махсус машғулотларни мустақил бажариш мақсадга 
мувофиқдир.