Ш. А. Агзамова, Э. А. Шамансурова, Д. К. Ганиева, С. А. Убайдуллаева

Сурункали холециститда даволовчи гимнастика муолажалари 
Комплекс 
бўлими 
Машғулотларнинг умумий характеристикаси Дозаси 
Бошланғич
Машқ 
бажаришни 
бошлаш 
учун 
холат 
1-5 

---

398 
чалқанчасига ѐтган холат. Тананинг юқори ва 
пастки қисмлари майда ва ўрта гурух 
мушакларига машғулотлар фаол содда. Ўрта 
чуқурликдаги статик нафас машғулотлари.
дақиқа 
Асосий
Машқ 
бажаришни 
бошлаш 
учун 
холат 
чалқанчасига ѐтган холат, чап ѐнбошда (ўтни 
ажралишини яхшилаш учун), ўнг ѐнбошда 
(жигар қон айланишига диафрагманинг таъсири 
ва 
ўт 
ажралишининг 
рефлектор 
кучайтирилишига), қоринда ѐтган холатда, 
ўтирган холатда. Барча мушак гурухларига 
машқлар. Фаол, содда, координация ва ўзини 
тутишга қаратилган машқлар, бўшаштирувчи 
машқлар. Статик нафас машқлари ва елка 
сохаси даражасигача харакатланувчи динамик 
машқлар. Ўт ажралиши учун дам 2-3 дақиқалик 
дам олиш танаффуслари билан.
12-15 
дақиқа 
Якуний 
Машқ 
бажаришни 
бошлаш 
учун 
холат 
чалқанчасига ѐтган холатда. Тананинг юқори ва 
пастки қисмлари майда ва ўрта гурух 
мушакларига машғулотлар. Фаол, оддий. Статик 
нафас 
машғулотлари. 
Бўшаштирувчи 
машғулотлар. 
2-3дақиқалик 
дам 
олиш 
танаффуслари билан. 
1-5 
дақиқа 

Қорин прессига зўриқтириш тезда чекланади, айниқса статик қорин 
мушаклари таранглашувида. Машқ бажаришда ўтирган холатига ѐнбошга 
ѐтган холатдан сўнг ўтилади (инфаркт миокардидаги каби);

---

399 

Қорин пресси учун машқларни ўтирган холатда тавсия қилинмайди. Ётган 
холатда оѐқлар харакати галма галдан олиб борилади, ѐтоқдан ажралмаган 
холатда. Тана харакати чегараланган амплитудада; 

Нафас машқлари билан тўлалиги 1:2 нисбатда. Нафас ўрта чуқурликда; 

Ўт ажралиши учун танаффуслар асосий бўлимда 2—3 марта ва 
машғулотларнинг охирида қўшилади. Машғулотлардан сўнг чалқанчасига 
ѐтган холда ѐки чап ѐнбош холатда ѐтган холатда дам олиш тавсия 
қилинади (имкон қадар) тўлиқ барча мушакларни бўшаши билан; 

Агарда бемор жигар сохасида оғриқ сезилса даволовчи машғулотлар 
бошлангунга 30 дақиқа қадар 4-6 томчи атропин ичиш тавсия қилинади.