ajratmalari tugatish qiymati ayirilmagan toliq boshlangich qiymat, yani som asosida
aniqlandi. Foydalanish muddatining oxirgi yilida amortizatsiyani hisoblash uchun
qollanadigan hisob-kitob shakli ozgartiriladi, chunki oldindan baholangan va
moljallangan asosiy vositalarni tugatish qiymatini hisobdan chiqarishga olib keladigan
miqdorda amortizatsiyani hisoblash mumkin emas. Shuning uchun oxirgi yilda hisob-
kitob boyicha belgilangan 25,92 ming som (64 800*40%) orniga amortizatsiya 34,8 ming
som miqdorida belgilanadi. Binobarin, oxirgi yilning yakunida asosiy vositalarning
qiymati 30 ming somgacha kamaytirilgan va tugatish qiymatiga teng. Boshlangich
qiymatYillik eskirish summasiJamgarilgan eskirishBalans qiymati 1-yilning oxiri %* =
yilning oxiri %* = yilning oxiri %* = yilning oxiri %* = yilning oxiri =
Yillar yigindisi usulida (kumulyativ usul) har yilgi amortizatsiya meyori amortizatsiya
muddati yakuniga qadar qolgan amortizatsiyalanayotgan qiymatning bolagi sifatida
belgilanadi. Bolak amortizatsiya ajratmalarining tugagunigacha qolgan tolik yillar
miqdorini amortizatsiya muddatini tashkil qiladigan yollarning tartib sonlari yigindisiga
bolib aniqlanadi. 5 yil foydalanish muddatiga moljallangan asosiy vositalar obekti uchun
yillik
raqamlar
yigindisi quyidagini
tashkil
etadi: =
15
yil.
Masalan,
amortizatsiyalanayotgan qiymat 470 ming som ( ) bolgan holda har yilgi amortizatsiya
ajratmalarini hisoblash quyidagicha boladi: Boshlangich qiymatYillik eskirish
summasiJamgarilgan eskirishBalans qiymati 1-yilning oxiri /15* yilning oxiri /15*
yilning oxiri /15* yilning oxiri /15* yilning oxiri /15* Amortizatsiya hisoblashning
tanlangan usuli korxonaning hisob siyosati bilan belgilanishi va bir hisobot davridan
boshqasigacha yil davomida ozgarmagan holda ketma-ket qollanilishi lozim. Soliq solish
maqsadida amortizatsiya hisobi respublikaning soliqqa oid qonun hujjatlariga muvofiq
amalga oshiriladi. Jadallashtirilgan usulda hisoblangan amortizatsiya summasi bilan
soliq qonunchiligida belgilangan meyorlar boyicha hisoblangan amortizatsiya summasi
ortasidagi farq Ozbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 146-moddasi 4-bandiga
muvofiq joriy davrda soliq solinadigan bazadan chegirmasdan xarajatlar tarkibida, ammo
keyingi davrlarda soliq solinadigan bazadan chegirgan holda xarajatlar tarkibida aks
ettiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: