Hayrat ul-abror

 
XXXVI SAKKIZINChI MAQOLAT
 
 
Vafo haqidakim, «vafo» so‘zining «vov» harfi
103
 «semurg‘» so‘zidagi «sin» harflning o‘ndan bin 
son e’tibori bilan «vov» - 6 ga teng bo‘lgani kabi yashirindir, «fo»si Qof tog‘i ostidagi 
«fo»dek ayon va «alif»i «kimiyo» so‘zining oxiridagi «alif»ning o‘zidir; nuqta esa dunyodagi eng aziz 
(nomi boru o‘zi yo‘q) o‘simlik (mehrigiyo) chanog‘idagi (kamyob) urug‘dir; ushbu vafoga yetishishni 
istagan kishining ishi suv ustida yugurishdek va tuprog‘ ustida kema haydashdek bo‘lmagan ishdir
Osmonning to‘qqiz qutisi bo‘lib, hammasi zar bilan ishlangan; ularning ichida yuz minglab 
qimmatbaho durlar bor. Undagi har bir durning yorug‘ligi farog‘at sham’idir, oddiy dur ham emas, sham 
ham emas, kechani yorituvchi durdir. Uning har bittasining qiymati butun bir konning bahosidan, 
konningina emas, butun borliq va makonning bahosidan ham ortiq. «Osmonlar» deb nom qo‘yilgan bu 
narsa pok gavhardek yuz minglab yulduzlarga ega. Ularning birontasi boshqasidan pastroq deb 
fikrlashga aql ojizlik qiladi.
Bunda xayol qilish mumkin bo‘lgan javharlarning hammasi.bor bo‘lib, aql javhari shunday savol 
beradi:
- Ha, bu konda bitta dur desang yuztasi topiladi; bu ummondan yuzta desang mingtasi topiladi. Lekin 
bularning orasida shundayi borki, u butun jahonni yoritib turadi. Bu dengiz ostidagi eng noyob dur 
o‘shanisidir. O‘sha dur agar o‘z jamolini ko‘rsatadigan bo‘lsa, unga yana bir shunaqasini qo‘shish 
imkoniyati yo‘q. Sofdil odamlar u javharning otini so‘rasalar, oh chekib, «Vafo gavhari!» deb javob ber.
103
Бундa «вaфo» сўзининг aрaбчa ҳaрфдa ёзилиши кўздa тутилaди ҳaмдa aбжaд ҳисoби бўйичa ҳaрфлaрининг сoнини 
билдиришигa ишoрa қилинaди.

---

Алишер Навоий. Ҳайратул-аброр (насрий баёни)