Hayrat ul-abror

www.ziyouz.com
кутубхонаси
113
sening rahmating oldida ular yo‘qdaydir. Yaxshiligim kamligidan men qancha qo‘rqsam, sen karam 
qilgin, chunki sen saxiysan.
LXIII
 
Oyog‘i-toyib ketib kosadagi oshni shohning kosadek boshiga to‘kib yuborgan va olijanob shoh 
oldida o‘z oshini pishirgan bir qul hikoyasi
Saxiy bir podshoh bor edi. Saxiyligidan xalqi uni hurmat qilar edi. Uning bir quli bor edi, xizmat 
darajasi bakovullik edi.
Kunlardan bir kuni uning bazmida ovqat vaqtida, podshohning ham ishtaxasi yaxshi bo‘lib turganda, 
falokat bosib, falokat uning oyog‘iga tosh urdi: issiq oshni podshohning boshiga to‘kib yubordi. 
Odamlar:
-
Podshoh endi uni o‘ldiradi. Gunohiga loyiq jazo shudir! - deyishdi.
Shoh esa qulning xafaligini ko‘rib, kechirdi ham ozod qilib yubordi. Vazir dedi:
-
Ey saxiylikda beg‘araz shoh, unga tig‘dan boshqa narsa loyiq emas edi-ku? Shoh esa zavq qilib, 
lutf bilan dedi:
-
Xijolat o‘zi uni o‘ldirib bo‘ldi. Hech kim o‘lgan o‘likni boshqatdan o‘ldirmagan; boshiga esajazo 
tig‘in tortmagan. Xalq ichida kim eng gunohkor bo‘lsa, o‘sha afv va inoya’tga eng ko‘p sazovordir.
Ey Xudo, shunday saxiy shohlarning yuz mingi eshiging yo‘lagining tuprog‘idirlar. Mening. 
gunohim har qancha ko‘p bo‘lganda ham, shukrki, sendek mening Xudoyim bor. Xijolat torta berib, 
jonim qolmadi. Menga ehson qilsang o‘rinlidir. Men garchi lutfu karamingga loyiq bo‘lmasam ham, 
lekin ulardan butunlay noumid ham emasman.
Menga sendan ehson so‘rashni kim qo‘yibdi? Yehsoning bir dengiz bo‘lsa, uning bir qatrasi menga 
yetarli.
Shukrki, ehsoning madadkor bo‘lib, daftarim o‘zining oxirgi varaqlarini ham topdi. Aslida 
yaxshilarning hayratlanganini ko‘rib, nomini «Hayrat ul-abror» deb qo‘ydim. Yozilish tarixining 
ma’nosi chiroyli bo‘lib, u sakkiz yuz sakson sakkizinchi yil edi
151
.
Kim o‘qisa yoki ko‘chirib yozsa, duo bilan ruhimni shod qilsa, Tangri ishini murod-maqsadiga olib 
borib, ruhini jannatda shod etsin!
Endi, Navoiy, shukrona mayini ich; qancha to‘la bo‘lsa, hammasini ich!
Ey soqiy, qadahni olib kel! Yo‘q, xato qildim, to‘la xumi bilan keltir! Uni men ko‘p-ko‘p olib, 
shimiray, ko‘p-ko‘p ichib, bir dam o‘zimni unutay.
151
Милoдий 1483-йилгa тўғри кeлaди.