S h. T. T o’qsonov, B. S. U m arov, S. D. A yrapetyan, G. A

B eshin ch i b o ’lim . 
«H arakat dasturi va tashkiliy chora-tadbirlar» b o ’lib, bu 
b o ’lim ning m azm uni aksariyat hollarda tadbirkorlik turiga (ishlab chiqarish, tijorat, 
m oliya) b o g ’liq. Ishbilarm onlik harakat dasturi quyidagilam i o ’z ichiga oladi:
a) m arketing harakatlari (reklama, sotish bozorini aniqlash, iste ’m olchilar bilan 
aloqa b o g ’lash, u lam ing talabini hisobga olish);
b) m ahsulotni ishlab chiqarish;
v) to v arlam i sotib olish, saqlash, tashish, sotish (asosan, tijorat tadbirkorligiga oid);
g) tovarni sotish jarayonida va sotgandan keyin xaridorga xizm at k o ’rsatish.
T ashkiliy tadbirlar dasturiy harakatlam ing uzviy qismi b o ’lib, biznes-reja 
bajarilishining boshqaruv uslubini; loyiha boshqaruvining tashkiliy tuzilm alarini; ijro 
etuvchi harakatlam ing m uvofiqlashtirish uslubini qam rab oladi. M ehnat haqining m axsus 
shaklini o ’m atish, ra g ’batlantirish, kadrlam i tanlab olish, ulam i tayyorlash, hisob, nazorat 
ishlari tashkiliy tadbirlarga kiradi.
O ltinchi b o ’lim . 
«B itim ning resursli ta ’m inoti». Bu b o ’lim da tadbirkorlik loyihasini 
am alga oshirish uchun kerak b o ’lgan resurslar turi va hajm i, resurslarni olish manbai va 
uslubi haqida m a ’lum otlar beriladi.
R esursli ta ’m inot quyidagilam i qam rab oladi: m oddiy resurslar (m ateriallar, yarim
tayyor m ahsulotlar, xom ashyo, energiya, inshootlar, asbob-uskunalar va boshqalar); 
m ehnat resurslari; m oliyaviy resurslar (joriy pul m ablag’lari, kapital q o ’yilm alar, 
kreditlar, qim m atbaho q o g ’ozlar); axborot resurslari (statistik, ilm iy-texnik axborot).
Y ettin ch i 
b o ’lim . 
«Bitim ning 
sam aradorligi». 
Bu 
b o ’lim
biznes-rejaning 
yakunlovchi qismi b o ’lib, unda tadbirkorlik faoliyati sam aradorligining um um iy tafsiloti 
beriladi. S am aradorlikning um um iy k o ’rsatkichlari orasida foyda va rentabellik 
k o ’rsatkichlari ustuvor m avqega ega. Bundan tashqari, ijtim oiy va ilm iy-texnikaviy 
sam aradorlik (yangi ilm iy natijalam i q o ’lga kiritish) ham hisobga olinadi. Ushbu
38

---

b o ’lim da ishbilarm onlik faoliyatining uzoq muddatli faoliyatini tahlil qilish m aqsadga 
m uvofiqdir.
L oyihalam i asoslash jahon am aliyotida m ablag’lam i q o ’yilishi haqidagi qarom i 
tayyorlashda bir necha um um iy ko’rsatkichlar q o ’llaniladi. U lar quyidagilardan iborat:
- so f jo riy qiymat;
- rentabellik;
- sam aradorlikning ichki koeffitsienti;
- kapital q o ’yilm alam ing qaytarilish davri;
- pulning maksimal sarf-xarajati;
- zararsizlik m e’yorlari.