S h. T. T o’qsonov, B. S. U m arov, S. D. A yrapetyan, G. A

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
Nizomiy nomidagi
Toshkent davlat pedagogika universiteti
“Kichik biznes va
tadbirkorlik”
Uslubiy qo ’llanma
Toshkent - 2013

---

T u zu vch ilar: 
S h.T .T o’qsonov, B .S.U m arov, S.D .A yrapetyan, G.A.Akxamova, 
S h.A .T oirov, A .M .Jalilov, X .T.Jum anov,Y u.N .M irzaxm edova, G .T.Ibragim ova, 
X .X ,S alo x o v , N .X .Isaeva, Z.M .Q osim ova, Sh.X .D oniyorov.
M a s’ul m uharrir: 
i.f.n., dots. O .Sh.Ism ailov.
T aqrizchilar:
1. TD IU , “L ogistika va infratuzilm ani rivojlantirish” kafedrasi 
i.f.d., professor A .S.K ucharov.
2. N izom iy nom idagi TD PU , “Iqtisodiyot nazariyasi” kafedrasi
i.f.n., professori Y .Q .Y o’ldoshev.
N izom iy nom idagi T D PU uslubiy kengashining qaroriga k o ’ra nashrga tavsiya etilgan. 
(2013 yil 14-fevraldagi 7-sonli bayonnom a).
© N izo m iy nom idagi TD PU
2

---

Kirish
O ’zbekiston mustaqillikni qo’lga kiritgan kundan boshlab o ’z oldiga qo’ygan pirovard 
m aqsad - ijtimoiy yo’naltirilgan bozor 
iqtisodiyotiga asoslangan demokratik huquqiy 
davlatni barpo etish asosida keng ko’lamli islohotlami izchil ravishda amalga oshirib, 
salmoqli natijalami qo’lga kiritib kelmoqda. O ’zbekistonda amalga oshirilayotgan keng 
ko’lamli islohotiarning bosh maqsadi - kuchli, raqobatdosh milliy iqtisodiyotni yaratish, 
m amlakatimizda barqaror bozor iqtisodiyotini shakllantirishning muhim shartiga aylangan 
kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish asosida aholi bandligini ta'minlash, 
bozorlami tovarlar bilan to ’ldirish, aholi farovonligini muntazam oshirib borishdan iboratdir. 
Mamlakatimizda istiqlol yillarida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirish 
uchun qulay shart-sharoitlar, imtiyoz va prelerentsiyalar yaratish, ularni har tomonlama 
qo’llab-quvvatlash ustuvor yo’nalishga aylandi.
2012 yil 14 sentyabr kuni Toshkentda simpoziumlar saroyida Prezidentimiz Islom 
Karimovning tashabbusi bilan tashkil etilgan “O ’zbekistonda ijtimoiy-iqtisodiy siyosatni 
amalga oshirishda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning roli va ahamiyati” mavzusida 
xalqaro konferentsiya bo’lib o ’tdi.
Xalqaro konferentsiyaning 
ochilishida O ’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom 
Karimov ma'ruza qildi. Prezident o’z ma'ruzasida jahondagi murakkab ijtimoiy-iqtisodiy 
vaziyat, xususan global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz oqibatlarini oldindan bashorat qilishning 
tobora mushkullashib borayotgan davrda O ’zbekiston iqtisodiyotining barqaror va mutanosib 
rivojlanishini ta'minlash, xalqimizning hayot darajasi va farovonligini yanada oshirishda 
kichik biznes va xususiy tadbirkorlik imkoniyatlaridan keng foydalanayotganiligini ta'kidlab 
o ’tdi.
Mamlakatimiz 
ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyotida 
kichik 
biznes 
va xususiy 
tadbirkorlikning mazmun-mohiyatini chuqur o ’rganish, uni yanada rivojlantirish, hayotda 
ishbilarmonlik shakllarini keng yo’lga qo’yishning nazariy asoslarini yoritish, talabalarda 
tadbirkorlik ko’nikmalarini shakllantirish maqsadida ushbu qo’llanm a tayyorlandi.
Maqsad - 
bo’lajak 
o ’qituvchilarga tadbirkorlik va kichik biznes b o ’yicha 
atroflicha tushuncha berish, kelajakdagi ish faoiiyatida amaliy ahamiyat kasb etuvchi 
iqtisodiy bilim. ko’nikma va shu soha bo ’yicha kasb-malakalami shakllantirishga yordan 
berish, olgan bilimlarini amaliyotda, hayotda qo’llay olishlariga yo’llanma berishdan 
iboratdir. Zero, yuqorida nomi zikr etilgan anjumanda Prezidentimizning aytgan quyidagi 
fikrlari ham shuni taqozo etadi: “Bugungi kunda faqat yuksak bilimli, zamonaviy 
fikrlaydigan, intellektual rivojlangan va professional tayyorgarlikka ega bo’lgan yoshlargina 
sifatli. jadal va innovatsion taraqqiyotning eng muhim sharti va garovi bo’la olishi, aynan 
ular mamlakatning buyuk kelajagini ta'minlashi mumkinligiga kimnidir ishontirish yoki buni 
isbotlab berishning hojati yo’q, deb o ’ylayman”. 1
Ushbu qo’llanma 4 ta mavzudan iborat bo’lib, unda tadbirkorlik faoliyatining 
mazmuni, hozirgi zamon shakilari va turlari, tadbirkorlik faoliyatini tashkillashtirish, 
rejalashtirish va rivojlantirish, kichik korxonalar ishini belgilashning miqdori, sifat 
k o ’rsatkichlari hamda tadbirkorlik sohasida menejment va marketing masalalari yoritib 
beriladi.