S h. T. T o’qsonov, B. S. U m arov, S. D. A yrapetyan, G. A

S o f joriy qiym at 
b a ’zida iqtisodiy integral sam ara deb ham ataladi. Loyihani 
am alga oshirish vaqtida m ahsulot sotishdan olingan um um iy darom addan shu vaqt 
davrida ketgan barcha sarf-xarajatlar ayirm asiga so f jo riy qiym at deyiladi.
R entabellik 
foydaning kapital q o ’yilm alarga yoki aksioner kapitaliga nisbati 
shaklida aniqlanadi. T adbirkorlik loyihasini am alga oshirishda rentabellik har b ir yilga 
hisoblab chiqiladi. Bu yerda soliqlar h isobga olinadi.
Integral sam aradorlikni nolga tenglashtiruvchi rentabellikning dastlabki sath 
m azm uni sam aradorlikning ichki koeffitsienti deb hisoblanadi. A gar sam aradorlikning 
ichki koeffitsienti dastlabki sath m azm unidan past b o ’lmasa, loyiha sam arali deb 
hisoblanadi.
K apital q o ’yilm alarning qaytarilish davri. 
Bu k o ’rsatkich kapital q o ’yilm alam ing 
o ’z-o ’zini qoplash m uddati sifatida am alda keng q o ’llaniladi. Bu davrda funksional- 
m a’m uriy zararlar h isobdan chiqarilgandan keyin asosiy kapital q o ’yilm alar qoplanadi.
Pulning m aksim al sarf-xarajati. 
Bu so f joriy qiym atning eng katta salbiy 
m oliyalashtirish o ’lcham larini aks ettiradi va barcha sarf-xarajatlam i qoplash m anbalari 
bilan b o g ’lanishi lozim.
Zararsizlik m e’yorlari. 
Bu ishlab chiqarilayotgan m ahsulot partiyalarining 
m inim al o ’lchovi bo’lib, «nol daromad» olinadi, y a ’ni sotuvdan kelgan darom ad ishlab 
chiqarishdagi xarajatga teng b o ’ladi.
Bundan ham qisqacha biznes-rejaning chizm asi G.Berl tom onidan taqdim etilgan. U 
quyidagi b o ’lim lardan iborat:
K erakli pul m ablag’i kiritilgan arizaning m aqsadi, zayom ni qoplash uslublari va 
uning ta’minoti.
Shaxsiy vositalar. 
B u yerda ish asoschisi, uning ham korlari, oila a ’zolarining 
q o ’shgan shaxsiy hissasi k o ’rsatiladi.
B iznesning ta ’rifi. 
Firm aning m iqdoriy k o ’rsatkichlarini, 
tashkiliy-huquqiy 
shaklini, joyini, m anzilini, ishlovchilar sonini k o ’rsatish lozim . Ishlab chiqarilm oqchi 
yoki bajarilm oqchi b o ’lgan tovar va xizm atlam i, korxonaning qisqacha tarixini, 
istiqbolini, m arketing hududini, iste ’m olchi va ta ’m inotchilarni k o ’rsatish lozim .
B oshqaruv. 
H ar bir m ulk egalari va korxonaning boshqa boshqaruvchilarining 
m a’lum oti, tajribasi haqidagi m a’lum otni o ’z ichiga oladi.
39

---