Билим соҳаси – Социал таъминот ва соғлиқни сақлаш 500000

 
Хаотик нафас
—аритмик ва ҳар хил чуқурликдаги нафас.
 
Туғма зикир.
Болалар нафас олганда баъзан чийиллаган шовқин 
эшитилиб, бу мушук хириллашига, каптар гуруллашига, товуқ қоқоглашига 
ўхшаб кетади. Бу шовқин бола ҳаяжонланганда, йўталганда, йиғлаганда 
кучайиб, иссиқ хонада, ухлаганда, тинчиганида камаяди. Боланинг умумий 
аҳволи деярли ўзгармайди. Касалликни кўпчилиқ муаллифлар ҳиқилдоқ 
ташқи ҳалқасининг чўмичсимон тоғайларини аномал тараққий этиши билан 
боғлашади. Зикир бола туғилгандан кейин тезда бошланиб, 2- 3 ёшларда 
йўқолиб кетади. Болада зикир кузатилганда айрисимон безнинг 
катталашмаганлигига, бронхоаденид, туғма юрак нуқсони йўқлигига ишонч 
ҳосил қилиш лозим бўлади. 
 
 
 
 

---

279 
4.4.4. Кўкрак қафасини пайпаслаш 
 
Кўкрак 
қафаси пайпаслаш авваламбор кўриш натижаларини 
аниқлашга имкон беради. Пайпаслаш икки қўлда ўтказилади. Қўл кафтини 
ўрганилаётган соҳага симметрик қўйилади. Бунда тери қалинлигини, кўкрак 
қафаси оғриқларини, эластик ёки резистент (қаршилиқ кўрсатиш) ҳолатини, 
овоз титрашини аниқланади. Шикастланган томонда кўкрак қафаси 
терисининг қалинлашиши экссудатив плевритда кузатилади (Филатов 
симптоми). Кўкрак қафасида оғриқ қуйидаги ҳолатларда кузатилади: 
оғриқлар кўкрак қафасининг юза ёки чуқур қисмидан - плеврадан бўлиши 
мумкин, кўкрак қафасини юза қисмидаги оғриқлар кўкрак қафасининг 
юмшоқ тўқималари шикастланишида, зотилжамда, қовурғалар ораси 
мушаклари 
ва 
нервлари 
шикастланганда, 
қовурғалар 
ва 
курак 
шикастланганда кузатилади. 
а б 
Расм 34. Овоз титрашни аниқлаш: а – олдиндан; б – ён томондан.
 
 
Кўкрак қафасининг чуқур қисмидаги плеврал оғриқ нафас олганда ва 
чиқарганда кучайиб, кўкрак ости соҳаларига берилади. Агарда кўкрак қафаси 
сиқилса оғриқ камаяди. Оғриётган томонга гавда букилса, оғриқ камаяди, 
невралгияда эса аксинча кучаяди. Кўкрак қафасини резистентлик ҳолатини 

---

280 
аниқлашда, болани олд ва орқа ёки ён томонидан кафт билан сиқиб 
текширилади. Ўпка тўқимасини қалинлашиб қолишида экссудатив 
плевритда, ўсма пайдо бўлганда қаршилиқ ортади.
Овоз титраши
(fremitus vocalis) - бу кўкрак қафасининг бир хил 
жойларида икки томондан қўлларни қўйган ҳолда текширилади. Бунда касал 
кўкрак қафасини ҳаракатга келтирувчи р - товушли сўзларни айтади 
(трактор). Ёш болаларда - овозни титраши унинг йиғлаётган ёки 
қичқираётган пайтида текширилади. Меъёрда соғлом болаларда кўкрак 
қафасининг бир хил жойларида овозли титраш бир хил куч билан сезилади. 
Патологик ҳолатларда овоз титраши кўпайган, пасайган ёки умуман 
йўқолиши мумкин. Овоз титраши ўпка тўқимаси қалинлашганда, ҳамда 
ўпкада бўшлиқ пайдо бўлганда кузатилади. Семириб кетилганда, бронх йўли 
бекилганда, ўпка ателектазида овоз титраши сусаяди.