www.ziyouz.com kutubxonasi
187
tomonga uchib ketdi, Bhishan Chand ikkinchi tomonga sirg‘alib yiqildi. Chelakdagi shirin
suv yerga to‘kilib, filbonning ustiga sachradi. Bhishan Chand filning oyog‘i tagida
qolishdan qo‘rqib, chetga emaklab qochdi.
Akbar Favjdorning zanjirdan bo‘shamoqchi bo‘lib talpinayotganini, o‘rmonda, daryo
bo‘yida erkin yurgan paytlarini qo‘msayotganini sezdi. Uning o‘zi ham hozir saroydagi
ziddiyatlar zanjiridan qutulishni istardi. Bhishanga qarab:
— Men Favjdorni minib sayr qilib kelsamchi? — dedi.
— Yo‘q, yo‘q, amirzodam! Bunga yaqin bormang! Favjdor janglarda odam o‘ldirib
o‘rgangan shafqatsiz fil! Bo‘shatsak, sizni yiqitib qochib ketgay! Men sizga sayr uchun
boshqa fil bergaymen.
Ammo Akbar hozir mast filni mingisi kelar, o‘tkir xavf-xatar tuyg‘usi bilan qalbidagi
dilsiyohliklar g‘uborini tarqatgisi kelardi. Shuning uchun Bhishan Chandning gapiga quloq
solmay, Favjdorning orqa tomoniga o‘tdi. Fil orqa oyog‘idan zanjirband qilingan, terisi
qalin bo‘lsa ham, hadeb siltanaverganidan, oyog‘i ancha shilingan edi. Akbar qo‘lidagi
temir tayoqcha bilan, filning nomini aytib, unga iloji boricha muloyim gapirib
yaqinlashdi. Akbar ilgari Favjdorga uch-to‘rt marta mingan, unga xushta’m yemishlar
bergan edi. Hozir shu filning esiga tushdi. Akbar zanjirni yechgach, fil ancha yengillik
sezib, unga tomon o‘girildi. Akbar yaqin borib, uning ustunday oyoqlarini silab-siypadi:
— Qani, Favjdor, oyog‘ingni ber! Bille! Favjdor.
Favjdor na’ra tortib norozilik bildirsa ham, axiyri, o‘ng oyog‘ini bukib, Akbarning yuqori
chiqishiga imkon berdi. Akbar tizzalarini filning quloqlari tagiga tiqib, uning gardani
yaqiniga mahkam o‘ltirib olgach:
— Yur! — deb buyruq berdi. — Mel! Yur!
Favjdor busiz ham filxonadan tashqariga otilib chiqdi. Doim ko‘zga tashlanmaslikka
tirishib, Akbarni qo‘riqlab yuradigan ikki devqomat yigit uning hayoti uchun javobgar
edilar. Akbar mingan fil na’ra tortib, lo‘killaganicha daryo bo‘yidagi qalin daraxtzorga
qarab chopib ketdi. Qo‘riqchilar otlanib uning ketidan tushdilar. Akbar qo‘lidagi temir
tayoqcha bilan filning gardaniga urib, uni yo‘lga solmoqchi bo‘ldi. Lekin Favjdor endi
unga itoat etmas edi. Yo‘lida uchragan butalarni bosib-yanchib, daraxtlarning shoxlarini
qarsillatib sindirib o‘tayotganda Akbar uning boshi ustiga egilib, quloqlariga qo‘llari bilan
yopishar, shunday qilmasa, shoxlarga ilinib, yerga chalpak bo‘lib yiqilishi mumkin edi.
Otliqlar daraxtzor orasidan o‘tolmay qolib ketdi. Bir vaqt Favjdor daryo bo‘yidan chiqdi.
Hut oyi. Jamnada suv ozayib, o‘rtalarida qumloq orolchalar paydo bo‘lib qolgan. Mast fil
o‘zini daryoga tashladi. Uning ustida o‘ltirgan Akbar shu filning o‘ziday ulkan xatarni his
qilgan sari qalbida hayot-mamot tuyg‘usi kuchayib bordi. Uni qiynagan saroy ziddiyatlari
xayolidan uzoqlashib ketdi. Daryo suvi yuziga, qo‘llariga allanechuk yoqimli tegdi. U
og‘zining taxir bo‘lib ketganini, lablari quruqshab, tili og‘zida yaxshi aylanmay qolganini
endi sezdi.
Fil bo‘ynigacha suvga botib, Jamnaning qoramtir suvida suza boshladi. Akbarning
oyoqlari, shohona etigi suv ichida ko‘rinmay ketdi. Daryo salqini uni ancha o‘ziga
keltirdi. Bir qo‘lini suvga soldi-da, panjasini chayqab, kaftida suv olib ichdi. Shu payt
orqadan Lakna degan filni minib Bhishan Chand yetib keldi va Akbarning ketidan
daryoga tushdi. Favjdor yaxshi suzar edi, ko‘p o‘tmay daryo o‘rtasidagi chetlari qumloq,
o‘rtasi daraxtzor orolga yetib bordi. Ammo qirg‘oqqa chiqqisi kelmay, sayozroq joyda
to‘xtadida, xartumiga suv olib, sag‘risiga sepa boshladi.
Bu orada Lakna bilan Bhishan ularga yetib olishdi. Lakna moda fil edi, hozir uning osuda,
vazmin, homiladorlik davri. Bultur Favjdor u bilan ko‘p o‘ynashgan va ikkovi
qo‘shilishgan edi. Yana ikki yildan so‘ng* tug‘iladigan bo‘lajak filchaning otasi Favjdor
edi. Shuning uchun Bhishan Favjdordorning xurujini bosishda Lakna yordam berar degan
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |