Махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

транс-
геноз
мумкин эканлиги кўрсатилди. 
4) Баъзи вирусларда ирсий ахборот манбаи бўлиб ДНК эмас балки 
РНК хизмат қилишлиги исботланди. 
5) Америкалик биокимёгар олим Э.Чаргафф 1950 йилда ўзининг 
тадқиқотлари натижасида ДНК молекуласи таркибидаги аденин(А) 
нуклеотидининг моль миқдори тимин (Т)никига, гуанин (G)нинг моль 
миқдори цитозинникига (С) тенг эканлигини аниқлади. Мазкур қонуният 
Чаргафф қоидаси деб юритилади. Бу қонуният барча организмлар ДНКси 
структурасига тегишли эканлиги исботланди. Чаргафф қоидаси қуйидаги 
формула билан ифодаланади: А=T ёки 
Т
А
=1
,
С=G ёки 
G
C
=1, 
умумлаштирилган ҳолатда 
C
T
G
A


=1 тарзида. Чаргафф қоидасига биноан 
турли таксономик гуруҳга мансуб организмлар нуклеотидлар нисбатининг 
C
G
T
A


ҳолатдаги кўрсаткичи бўйичагина ўзаро фарқланадилар. 
6) ДНК молекуласининг структураси ва функциясини тадқиқ қилиш 
соҳасидаги тадқиқотларнинг ривожланишига Л.Полингнинг оқсилни 

---

291 
тадқиқ қилиш жараёнида шаклланган қуйидаги фикрлари катта аҳамиятга 
эга бўлди: 
а) оқсил биополимер молекуласининг иккиламчи структураси 
спиралсимон ҳолатга эга; 
б) биологик бўлиниб кўпайиш комплементар биополимерларнинг 
жамланган таъсири орқали амалга ошади; 
в) биополимерлар структурасини тўлиқ аниқлаш учун уларнинг 
молекуляр моделини яратиш керак. 
Шунинг учун ҳам ДНК молекуласи молекуляр моделининг 
муаллифларидан бири Дж.Уотсон Нобел мукофотини тақдим қилиш 
маросимидаги ўзининг маърузасида шундай деган эди: «Оқсилнинг α 
(альфа) 
спирали 
структурасини 
аниқлаш 
соҳасидаги 
Л.Полинг 
тадқиқотларининг ажойиб натижалари ДНК нинг тузилишини тадқиқ 
қилишнинг самарали бўлишига ишонч туғдирди».