Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
363 - САВОЛ: 
ПРОГНОСТИКА ДЕГАНДА НИМАНИ 
ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Прогностика (юнонча “прогностика” олдиндан 
пайқаш, келажакни кўриш, илмий асосда башорат) – бирор бир 
ҳодисанинг ривожланиш истиқболларини махсус тадқиқ этишдан 
иборат. 
Прогностика география, физик, астрономия, экология, 
политология, социология, психология, педагогика, математика 
фанларининг тадқиқот вазифаси ҳисобланади. 
Прогностикада 
содир 
бўлмаган 
ҳодисалар 
амалга 
оширилмаган фаолият натижалари юзасидан илмий омиллар, 
қонуниятлар, метод, методикалар, электрон асбоблар ёрдамида 
олдиндан башорат қилишга асосланади. 
КЎРСАТМА: Прогностикадан ташқари диагностика ҳам бор. 
У воқеликни бевосита аниқлаш, баҳолаш даражаси, кўрсаткичи, 
ҳолати кабиларни белгилаш билан шуғулланади. 
 
364 - САВОЛ: 
РЕФЕРАТ ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУ-
НАСИЗ? 
ЖАВОБ: Реферат – (лотинча “refero” – ахборот бераяпман) – 
бирор илмий асар, мақола, ўқилган китоб ва шу кабилар 
мазмунининг қисқача ёзма ёки оғзаки баёни. Ўрганилган илмий 

---

257 
масаланинг натижаси ҳақидаги ахборот ёки тегишли адабиёт ва 
бошқа манбалар таҳлилини ўз ичига олувчи маъруза. 
КЎРСАТМА: Тадқиқотчи илм-фанда шуғулланаётган ўз 
муаммоси бўйича қандай фикрлар мавжудлигини, улар орқали 
фанда қандай ютуқлар қўлга киритилаётганлигини ўрганиш ва 
уларга мос билимларни ўзлаштириш керак. 
 
365 - САВОЛ: 
РИВОЖЛАНИШ ДЕГАНДА НИМАНИ 
ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Ривожланиш - инсоннинг руҳияти ва организмдаги 
сифатий ўзгаришлардир. Бу ўзгаришлар ижтимоий муҳит, уй-жой 
шароитлари, уни қуршаб турган кишиларнинг таъсири нати-
жасида рўй беради. Инсоннинг ривожланишида, яъни уни тар-
биялашда жамият томонидан ташкил этилган таълим муас-
сасаларининг ва таълим- тарибия жараёнига қатнашаётган тарбия 
муҳим роль ўйнайди. 
КЎРСАТМА: 1. Ижодий фаолият юритишда интеллектуал 
салоҳиятли инсонлар фаолиятидан ва илмий мактаблар 
ютуқларидан фойдаланишни доимо эътиборга олиш керак. 
2. Ижодий фаолиятингиз замонавий йўналишлар асосида 
шаклланишига қаратилган бўлсин.