Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

 
315 - САВОЛ: 
КЕРАТИВ ТАЪЛИМ ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ-
НИНГ ТАФАККУРИНИ РИВОЖЛАНТИ-
РАДИМИ? 
ЖАВОБ: Кератив таълим – бу таълим олувчининг ижодий 
қобилиятини ривожлантиришга, такомиллаштиришга йўналти-
рилган таълим бўлиб, у таълим олувчидаги яратувчанлик, 
бунёдкорлик қобилиятларни ўстиришга хизмат қилади. 
“Crefаto” – лотинча сўз бўлиб, у яратувчанлик, ижодкорлик маъ-
ноларини англатади. Буларни, яъни яратувчанлик ва ижод-корлик 
методларини тадқиқ этишни кератив педагогика ўргатади. 
КЎРСАТМА: Кератив таълимни олиб боришдаги таълим 
олувчиларнинг кератив қобилиятларига эътибор бериш керак. Бунга 
сабаб кератив ёндашув орқали таълим олувчиларда ижодий 
тафаккурни жадал (максимал йўналтирилган ҳолда) равишда 
ривожлантириш мумкин бўлади. 
 
316 - САВОЛ: 
КОРРЕКЦИЯ ДЕГАНДА НИМАНИ ТУ-
ШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Коррекция (тузатишлар) киритиш: Бу босқичда 
илмий тадқиқот иши тактикаси ва стратегиясига лозим топганда 
тузатиш киритиш орқали амалга оширилади. Бунда тадқиқот 
жараёнидаги кириш маълумотлари ва чиқиш (оралиқ) даги 
натижаларининг режа асосида бораётганлигини назорат қилиб
бориш асосий эътиборда бўлади. 
КЎРСАТМА: Ҳар қандай тадқиқот ишида ҳам аввал бошданоқ 
тадқиқот режаси, уни амалга оширишнинг ҳаракатлари стратегияси 
ишлаб чиқилиши керак. Бунга сабаб ҳаракатлар стратегияси 
ёрдамида илмий тадқиқот иши бориши мунтазам равишда назорат 
қилиб борилади ва лозим топилганда ўша жойнинг тадқиқот 
тактикасига тузатишлар киритиш имконияти яратилади. 

---

233 
317 - САВОЛ: КУЗАТИШ – БУ ТАДҚИҚОТ МЕТОДИМИ? 
ЖАВОБ: Кузатиш (илмий билиш) – илмий билишдаги амалий 
методлардан бири бўлиб, назорат тадқиқотларидан олинган 
натижаларнинг амалий аҳамиятини асослайди. 
Кузатиш объектлари: гуруҳ; табиат; ҳайвонат олами; муомала 
жараёни; шахсларнинг турли фаолиятлари ва шу кабилар. 
Мақсад-вазифалари: 
1. Табиат ва жамият ҳодисалари ва воқеаларини ўрганиш 
имконияти яратилади. 
2. Кишилардаги диққат - эътибор ва ҳис-туйғулар ўрганилади. 
3. Асаб тизимини ташқи ифодалари ва уларнинг одам 
организмларига таъсирлари ўрганилади. 
4. Инсонлардаги имо - ишоралар, сезгирлик, синчковлик, хулқ - 
атвори, нутқ фаоллиги ва шу кабилар ривожлантирилади. 
КЎРСАТМА: Кузатиш қуйидаги йўналишларда қўлланилса 
самарали бўлади: 
1. Воқелик содир бўлишини, атроф-муҳитни, инсон шахсини 
кузатиш муайян қисмлар, йўналишларга ажратишади. 
2. Кузатишнинг кўлами, хусусияти ва ўзига хослигини аниқлаш, 
яъни нималарга қаратилишини белгилаб олишади. 
3. Кузатиш жараёнида барча ҳолат, аломат ва ташқи қиёфа, 
кўринишларнинг ўзига хослигини қайд этиш соҳасида. 
4. Кузатиш давомида тўпланган омиллар, маълумотларни 
математик статистик методлар ёрдамида ҳисоблаш ишларида ва шу 
кабилардан.