Шуҳрат эргашев жаҳон тарихи (Янги давр. 1-қисм. Xvi–xviii асрлар)

Америка инқилобининг характери ва хусусиятлари. Шимо-
лий Америкада мустақиллик учун олиб борилган уруш айни пайтда 
буржуа инқилоби бўлиб, у икки вазифани ҳал қилиши лозим эди: 
миллий мустақилликка эришиш ва Америкада капиталистик муно-
сабатлар ривожланишига халақит бераётган тўсиқларни йўқ қилиш. 
Юз бераётган ўзгаришларнинг марказида ер муаммоси турарди. 
Қишлоқ хўжалигида феодал тартиб белгиларини тугатиш, аҳолига 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

319
ғарбий ерларга эркин бориш учун йўл очиш, плантацияли қулчилик 
тизимини йўқ қилиш зарур эди.
Аҳолининг қайси қатламлари мустақиллик учун урушни ёқлаб 
чиқишди?
Барча мустамлакачилар икки лагерга – ватанпарварлар ва лоя-
листлар
1
га бўлинарди.
Ватанпарварлар лагерига майда ҳунармандлар, ёлланма ишчи-
лар, миллий буржуазиянинг турли табақалари, жануб плантаторла-
ри кирарди. Улар ғарбдаги ерлар ҳисобига ўз мулкларини кенгайти-
ришдан манфаатдор эдилар.
Лоялистлар лагери Буюк Британия қиролидан ер олган феодал 
аслзодалар, англикан черкови руҳонийлари, мустамлака маъмурия-
тининг кўп сонли амалдорлари, Англия бозорлари билан боғланган 
савдогарларнинг бир қисмидан иборат эди. Инқилобнинг лидерла-
ри буржуазия ва қулдор-плантаторлар бўлиб, ҳаракатга келтирувчи 
кучи халқ оммаси эди.
Инқилобнинг асосий хусусияти шу эдики, у миллий озодлик 
уруши шаклида ўтди.
Уруш давридаги демократик ўзгаришлар. Уруш даврида аграр 
муносабатлар ўзгарди: майда ер эгалари ижара учун пул тўламай 
қўйдилар; лоялистларга қарашли бўлган катта ер майдонлари му-
содара қилинди ва кичик участкаларга бўлиниб сотилди; Аллеген 
тоғлари ортидаги ерларга қўйилган тақиқни ҳукумат қонунсиз деб 
эълон қилди, Штатлар кенгашлари эса у жойларда аввал эгаллаб 
олинган ерларни тан олдилар. Жефферсон ҳар бир ерсиз кишига 
Ғарбдаги ерлар ҳисобидан бепул участка беришни таклиф қилди.