Шуҳрат эргашев жаҳон тарихи (Янги давр. 1-қисм. Xvi–xviii асрлар)

Финляндия. Финляндия XVI асрда Швециянинг чекка ўлкаси 
саналар эди. Кейинчалик, 1556 йили герцоглик, 1623 йили эса гене-
рал-губернаторлик деб эълон қилинди. Швеция қироли томонидан 
тайинланадиган бошқарувчи кейинчалик (1581–1721) Финляндия 
буюк князи унвонини олди. Расмий тил швед тили ҳисобланар эди.
1721 йилги Ништадт сулҳидан сўнг Фин қўлтиғидаги ерларнинг 
бир қисми Россия ихтиёрига ўтди. 1809 йили эса Финляндия бутун-
лай Россия томонидан забт этилди ва то 1917 йилнинг охиригача 
унинг таркибида бўлди.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

302
Финляндиянинг иқтисодий ва ижтимоий аҳволи Швецияникига 
ўхшаш, бироқ ривожланиш даражаси анча паст эди. XVI асрда аҳоли 
асосан денгиз бўйларида яшар, аммо шу даврдан ички ҳудудларни 
ўзлаштириш ҳам бошланган эди. Аҳоли асосан деҳқончилик, 
балиқчилик, овчилик, ёғоч савдоси ва ботқоқдан темир олиш билан 
шуғулланар, ҳайдашга яроқли ерларнинг асосий қисми зодагонлар-
га қарашли эди. Энг катта шаҳри Або (ҳозирги Турку) бўлиб, ўша 
пайтда 5 минг аҳоли истиқомат қиларди.
Финляндияда амалга оширилган ислоҳотчиликдан сўнг швед 
тили ва маданияти ўз таъсирини сақлаб қолган бўлсада, финлар ўз 
ёзувига эга бўлди, фин адабиётига асос солинди.
XVII–XVIII асрларда Финляндия иқтисоди ва маданияти асосан 
Швеция таъсири остида ривожланди.
Исландия. Исландия тоғли ва совуқ ўлка бўлиб, бу ерда ҳаёт асо-
сан бошқа ўлкалардан келтириладиган маҳсулотларга боғлиқ эди. 
Калмар унияси даврида Исландия ўлат ва бошқа касалликлардан ва 
бу ерда жойлашиб олган денгиз қароқчиларидан катта зарар кўрди.
Исландияда феодал ишлаб чиқариш деярли ривожланмади.
Оролнинг шаҳарлари ҳам, ўз зодагонлари ҳам йўқ эди. У «ал-
тинг» деб аталувчи фуқароларнинг умумий йиғини томонидан 
бошқариларди. Исландия XII асрдан Норвегияга қарам бўлиб, кей-
ин у билан бирга Дания таркибига киради.