Овкатланиш физиологияси

 
1.6. Сув ва унинг организм учун аҳамияти. 
 
Сувсиз ҳаёт йўқ. Организмдаги барча биокимёвий жараёнлар сув 
иштирокида содир бўлади. Сув организмда қуйидаги муҳим вазифаларини 
бажаради: 
- барча озиқ моддаларнинг эритувчисидир; 
- эриган моддаларни бутун организмга тарқатиб етказиб беради. 
- иссиқлик ўтказувчанлиги ҳисобига тана ҳароратини маъёрида ушлаб 
туради. 
- овқат ҳазм қилишини таъминлайди. 
- алмашинган моддаларни сийдик билан чиқариб юборади. 
Киши танасида 60-65% гача суюқлик бўлиб, одамнингсувга бўлган 
суткалик талаби ўртача 2-2,5 литрни ташкил этади. бундан ташқари 1,2-1,5 л 
суюқлик чанқоқни қондириш учун ичилади, 1 л га яқини озиқ-овқат 
маҳсулотлари таркибига киради. 
Организмдан сув турли йўл билан: сийдик орқали (1,4 л), ахлат билан (0,2 
л) ўпкадан нафас чиқаришада сув буғи кўринишида (0,4 л) тер билан (0,5 л) 
чиқарилади. 
72 кг ли одам танасида тахминан 42 л сув бўлади. Шунинг 28 л 
ҳужайралар таркибига киради. Организмда кимёвий тоза сув йўқ, ундан жуда 
кўп моддалар: оқсил, қанд, витамин, минерал тузлар эриган ҳолда бўлади. 
Кундалик ичиладиган сув таркибида 14 хил макро ва микроэлементлар бор. 
Унинг таркибидаги тузлар миқдори қанча, маромда бўлса, организмдаги 
физиологик жараёнлар шунча яхши ўтади. Лекин сув таркибидаги тузларнинг 
кўпайиб ёки камайиб кетиши турли хил касалликлар келиб чиқишига сабаб 
бўлади. 
Назорат саволлари 
 
1.
Витаминларнинг одам организмидаги аҳамияти қанча? 
2.
Қандай ҳолатларда авитаминоз, гиновитаминоз, гиперавитаминоз 
ҳолатлари юз беради? 
3.
Ёғда эрувчи витаминларнинг турлари ва уларнинг аҳамияти қандай? 
4.
В гуруҳ витаминларнинг организмдаги аҳамияти қандай? 
5.
С витамини организмда етишмаса қандай касалликлар келтириб 
чиқаради? 
6.
Маҳсулотларга иссиқлик ишлови берилганда витаминларни қандай 
сақланади? 
7.
Минерал моддалар организмда қандай аҳамиятга эга? 
8.
Макроэлементлар турлари ва организмнинг уларга бўлган эҳтиёжи 
қандай? 

---

9.
Микроэлементлар турлари ва уларни организм учун аҳамияти қандай? 
10.
Қайси озиқ-овқат маҳсулотлари таркибида минерал моддалар кўп 
бўлади? 
11.
Организмда сув қандай аҳамиятга эга? 
12.
Организмнинг сувга бўлган эҳтиёжи қандан қондирилади.?