Овкатланиш физиологияси

 
Ингичка ва йўғон ичакда овқат ҳазм бўлиши. 
 
Ингичка ичак ўн икки бармоқ ичакнинг давоми бўлиб, унинг узунлиги 5-
6 м кенглиги 2-2,5 см бўлади. Девори узунасига ва айланасига жойлашган 
силлиқ мускуллардан ташкил топган.
Бу мускуллар ичакнинг маятниксимон ва тўлқинсимон (перисталтик) 
характерини таъминлайди. Ичакнинг маятниксимон ҳаракати натижасида овқат 
моддалари ичак шираси билан аралашади. Бу овқатнинг ичакда парчаланиб 
ҳазм бўлишини таъминлайди. Ичакнинг тўлқинсимон ҳаракати овқат 
моддаларини ичак бўйлаб юқори юқоридан пастга томон силжишини 
таъминлайди. 
Ингичка ичак шиллик қават остида жуда кўп майда безчалар жойлашган. 
Улардан ажралган шира таъсирида овқат энг охирги моддаларгача парчаланиб 
тугатилади. 
Ичак шиллиқ қавати юзасида майда сўрғичлар-ворсинкалар бор. Улар 
жуда мураккаб тузилишга эга бўлиб, қон ва лимфа томирлари билан яхши 
таъминланган. 
Ворсинкалар орқали овқат моддалари қон ва лимфа томирларига 
сўрилади. 
Ингичка ичак овқатнинг ҳазм бўлиши 6-8 соат давом этади.Йўғон ичак 
ингичка ичакнинг давоми бўлиб, унинг узунлиги катта одамда ўртача 1,5 м. у 
қорин бўшлиғида ингичка ичакнинг атрофини ўраб туради. 
Йўғон ичак ички шиллиқ пардаси остида жойлашган без суюқликдаги 
ферментлар кам, шиллиқ модда эса кўп бўлади. Бу шиллиқ модда овқат 
қолдиғи билан аралашиб, уни силлиқлаштиради ва ичакнинг юқори қисмидан 
пастки қисмига ўтишини қулайлаштиради. 
Йўғон ичак шиллиқ пардасида ворсинкалар бўлмайди. Йўғон ичак 
деворидаги мусул қаватнинг ҳаракати ингичка ичакдагига нисбатан секин 
бўлади. Шу сабабли овқат қолдиғи унда узоқ вақт (18-20 соат) сақланади. 

---

Йўғон ичакда асосан сув, минерал тузлар сўрилади. Бу ичакда овқат 
қолдиғи қуюлиб, ахлат кўринишида тўғри ичакка ўтади ва ундан ташқарига 
чиқарилади.