Овкатланиш физиологияси

Витамин В
6
(пиридоксин). Модда алмашинувида, айниқса оқсилни 
парчалашда, марказий нерв системаси фаолиятида муҳим аҳамиятга эга. Бундан 
ташқари витамин В
6
қон айланиши ва меъда ости безидан кислота ажралиши 
жараёнининг нормал кечишида иштирок этади. 

---

Организмда витамин В
6
етишмагандабесарамжонлик, интиқлик, кўнгил 
айниши, иштаҳанинг пасайиши кузатилади. 
В
6
витаминига суткалик эҳтиёж-1,8-2,7 мг. 
100 г маҳсулот таркибида В
6
витамини миқдори: (мг) хамиртурушда-4, 
сояда-0,9, маккажўхорида-1, мол гўштида-0,8, пишлоқда-0,7, треска балиғида-
0,4. 
Витамин В
12
 
(цианкобаламин). 
Оқсиллар алмашинувида, қон 
таначалари ҳосил бўлишда қатнашади. Ушбу витамин организмда етишмаганда 
қамқонлик, меъда ва ичак фаолиятининг сусайиши кузатилади.
Бундан ташқари нерв системаси фаолиятининг бузилиши яъни организм 
сезиш қобилиятининг пасайиши кузатилади. В
12
витаминига бўлган суткалик 
эҳтиёж жуда кам бўлиб-0,005-0,008 мг. 
100 гр маҳсулот таркибида В
12
витамини миқдори: (мг) жигарда 50-130, 
гўштда-2-8, сутда-0,2-0,6, пишлоқда-1,4-3,6, тузум сариғида-1,2, сельдь 
балиғида-11. 
 
Витамин С (аскорбин кислота) 
 
Витамин С организм фаолиятида муҳим роль ўйнайди. У оқсил, ёғ 
углевод ва минерал тузлар алмашинувида фаол қатнашади, ферментлар ҳамда 
ички безлар функциясини оширади, ҳужайра ва тўқималар ўсишини 
тезлаштиради. Витамин С юрак-томир, жига рва бошқа органлар 
функциясининг нормал кечишда фаол қатнашади. У жароҳат битишини 
тезлаштирувчи оқсил-коллаген ҳосил бўлишида муҳим аҳамиятга эга. 
Аскарбин кислотанинг организмдаги аҳамияти қон томирларни, айниқса 
капиллярлар деворини мустаҳкамлашда, эластиклигини оширишда янада 
ортади. 
Организмда витамин С етишмаганда қон томирлар фаолияти бузилади, 
милклар қонайдиган бўлиб, қолади, тери қатламларига қон қуйилади, 
организмнинг юқумли касалликларга нисбатан чидамлилиги пасайиб кетади, 
иш қобилияти пасаяди. 
Бизнинг мамлакатимизда истеъмол қилинадиган овқат маҳсулотларида 
витамин С нинг миқдори етарли бўлишига қарамай, агар одам меъда, ичак 
жигар касалликларига дучор бўлган бўлса, уларда витаминларнинг организмга 
сўрилиши камайиб гиповитаминоз С ҳолати юзага келиши мумкин. 
Организмнинг С витаминига бўлган суткалик эҳтиёжи 70-100 мг. 
100 г маҳсулот таркибида С витаминининг миқдори: (мг) наъматакда-
1000, қора смородинада-300, хренда-128, кўк қалампирда-126,карамда-24, қизил 
карамда-42, кўк пиёзда-48, лимон апельсинда-20-30, қулупнайди-51, 
помидорда-34.