“O’zbekistonda uchraydigan sutemizuvchilar,ovlanadigan vakillari,kasallik tarqatuvchi va noyob turlari”

1-Bo’ri; 2-chiyabo’ri; 3-oq tulki ;4-yo’lbars; 5-tulki; 6-suvsar;.7-oq qyiq; 8- latcha; 9-olaqo’zan; 10-gepard; 11-yenotsimon it; 13- silovsin; 14-o’rmon mushigi.
Mushuklar (Felid ae) oilasi vakillarining tumshug'i to'mtoq bo'lib, eng ixtisoslashgan yirtqichlardan hisoblanadi. Mushuklar oilasining 36 ta turi bor,.MDHda,shu jumladan O'zbekistonda 10 ta turi .O'zbekistonda manul. qum mushugi, yovvoyi mushuk cho'l va dashtlarda, qoplon va silovsin tog'li mintaqalarda uchraydi, gepard esa faqat Ustyurtda yashagan. To'qay mushugi Arnudaryo. Sirdaryo, Zarafshon va Chirchiq daryolari bo'ylaridagi toqay larda uchraydi. Misrda tarqalgan malla mushuk uy mushugining ajdodi hisoblanadi.
Susarlar (Mustelidae) oilasi vakillari mayda va o'rtacha kattalikda, gavdasi cho'ziq. egiluvchan, oyoqlari kalta va 5 barmoqli, tirnoqlari ichiga tortilmaydi. yarim tovonda yoki tovonda yuradi. Bu oilaning sistematikasi hozirgacha aniq ishlab chiqilmagan. Bu oilaga 24 ta urug' va 64 ta tur kiradi. MDHda 18 ta. shu jumladan O'zbekistonda 9 ta turi (Markaziy Osiyo qunduzi, Hind asalxo'ri. bo'rsiq, tog' susari. olaqo'zan. qora latcha, oq latcha, sassiqqo'zan, Amerika norkasi) uchraydi. Susarlar oilasining eng muhim vakillariga o'rmon susari (M artes martes), sobol (M artes zibellina), sassiqqo'zan (M ustela eversmanni), yevropa norkasi (M usttlf lutreola), Amerika norkasi (Mustela vison), oq latcha (M ustela erminea), latcha (Mustela nivalis).
Ayiqlar (Ursidae) oilasining vakillari yirik, vazmin, oyog'ining kal'tiga tayanib turadi. Boshi katta. bo'yni qisqa vayo'g'on, tumshug‘i cho'zinchoq, dumi kalta. qalin juni orasida deyarli sezilmaydi. Qoziq va kurak tishlari yirik. Hid bilish organi kuchli rivojlangan. O'zbekistonning tog‘ o'rmoniarida qo‘ng'ir ayiq uchraydi 0 ‘simlik va hayvonlar bilan oziqlanadi. Qishda uyquga ketadi.Qo’ng‘ir ayiq oktabr-noyabr oylaridan mart-aprel oylarigacha daraxtlar kovagi. toshlar ostidagi kovaklarda. tabiiy chuqur joylar yoki o‘zi qazigan iniga kirib, qishki uyquga ketadi. Urg'ochilari 2-3 ta, ba'zan I yoki 4 ta nimjon bola tug'adi.