“O’zbekistonda uchraydigan sutemizuvchilar,ovlanadigan vakillari,kasallik tarqatuvchi va noyob turlari”

Kurs ishining tuzilishi va hajmi. Kurs ishi kirish, 2 ta bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro`yxatidan iborat. Ishning hajmi 28 sahifani tashkil etadi.
I-bob.Adabiyotlar tahlili
O’zbekistonda milliy mustaqillikka erishilgandan so‘ng ta ’limni tubdan qayta qurish orqali uni jahon andozalariga mos keladigan darajada tashkil etishga katta e'tibor berilmoqda. Bu boradagi dastlabki rnuhim qadam bugungi kun dasrliklari va o‘quv qo‘llanmalarida millat ruhi, tafakkuri va mafkurasining eng ilg‘or namunalari aks etishi lozim. Ayrim darsliklar kabi biologiya yo‘nalishidagi o‘quv adabiyotlari, shu jumladan umurtqalilar zoologiyasi o‘quv predmetiga oid adabiyotlar o‘zbek tilida juda karn yaratilgan.aShunday ekan, mahalliy va milliy sharoitga mos keladigan yangi tipdagi darslik va o‘quv qo‘llanmalar yaratish hozirgi kunning muhim vazifalaridan biri hisoblanadi.[1]
Hozirgi kunda amalda qo‘llanib kelinayotgan «Zoologiya (chordalilar 2-qism)» darsligi S. Dadayev, K. Saparov tomonidan 2011-yilda yozilgan va nashr etilgan. Xorijda va MDHda Oliy o‘quv yurtlarida faoliyat yuritayotgan yirik zoolog olimlar tomonidan chop etilgan yangi o‘quv qo‘llañma va darsliklarda (C.P. Hickman, L.S. Roberts, S.L. Keen, A. Larson, H. I’Anson, D.J. Eisenhour, Zoology, 14 edition, 2008; В.М. Констан­ тинов, С.П. Наумов, С.П. Шаталова. Зоология позвоночных (Учебник для высш. пед. учеб. Заведений), 2007; В.М. Констан­ тинов, С.П. Наумов, С.П. Шаталова. Зоология позвоночных: (Учебник для студ. учреждений высш. пед. проф. Образования), 2011; Ф.Я."Джерзинский, Б.Д. Васильев, В.В. Малахов. Зоология позвоночных (Учебник для студ. высш. учеб. заведений, 2013)hayvonot dunyosi, shu jumladan xordalilar tipiga kiruvchi hayvonlar.[2]
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1997- yil Respublika Oliy Majlisi IX sessiyasida so‘zlagan nutqi va undan keyingi, «Ta’lim-tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini tubdan isloh qilish, barkamol avlodni voyaga yetkazish to‘g‘risida»gi qator farmonlari muhim o‘rin tutadi. kadrlar tayyorlashning hal qiluvchi omili sifatida barcha bosqich Bugungi kun dasrliklari va o‘quv qo‘Ilanmalarida millat ruhi, tafakkuri va mafkurasining eng ilg‘or namunalari aks etishi lozimligi uqtiriladi. Darhaqiqat, tabiiy fanlar yo‘nalishidagi o‘quv adabiyotlari, shu jumladan, zoologiya (xordalilar) o‘quv predmetiga oid adabiyotlar o‘zbek tilida juda kam yaratilgan.[3]]
Hozirgi amalda qo’llanilayotgan o‘quv adabiyotlari rus tilidan tarjima qilingan bo‘lib, unda eski g‘oya ruhi singdirilgan, mahalliy shart-sharoitlar hisobga olinmagan. Ana shu sababdan mahalliy va milliy sharoitga mos keladigan yangi tipdagi darslik va o ‘quv qo'llanmalar yaratish davr talabi hisoblanadi. [4]
Zoologiya (xordalilar) fanidan yozilgan ushbu darslikda yuqorida ko‘rsatilgan omillar hisobga olindi hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining keyingi qo'ygan talablari asosida qayta ko‘rib chiqildi. Darslikni yozish jarayonida mahalliy materiallardan keng foydalanildi. Darslikning har bir bobi yoki yirik mavzulari oxirida talabalar bilimini aniqlash va ularning zoologiya (xordalilar) o‘quv predmeti bo‘yicha fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun yangi pedagogiktexnologiyalar asosida ko‘p tanlov javobli va kombinatsiyali test topshiriqlari ishlab chiqilgan. [5]
Umurtqalilar zoologiyasidan o‘tkaziladigan laboratoriya mashg‘ulotlarida o'rgan iladigan ob’ektning rasm ini chizish eng zaruriy qism hisoblanadi. Rasm chizishdan oldin hayvon tuzilishining ham m a qism larini diqqat bilan sinchiklab o'rganish lozim . Laboratoriya m ashg'ulotida hayvonlarning rasm ini chizish uchun talabalar tom onidan alohida albom tutiladi. Rasm chizishda rangli qalam yoki flom aster ishlatib, hayvon organizm idagi turli organlam i har xil rangga bo ‘yash lozim.Turli um urtqali havonlarning bir xil organlari bir xil rang bilan (masalan, ovqat hazm qilish organlari - jigar rang bilan, ayiruv organlari - yashil rang bilan, nerv sistem asi — sariq rang bilan, qon aylanish sistem asi - qizil rang bilan) bo ‘yaladi. [6]
O'quvqo'llanmani yozishda D.M .M uratovning “ Umurtqali hayvonlar zoologiyasidan praktikum ” o'q u v q o ila n m a si asos qilib olindi. Albatta o'quv qo’llanmani ayrim xato va kam chiliklardan xoli deb bo'lm aydi. Shunday ekan, hurm atli kitobxonlam ing ushbu o'quv q o ila n m a haqida bildirgan barcha fikr va m ulohazalarini m ualliflar katta m am nuniyat bilan qabul qiladi.[7]