«O’zbekiston temir yo’llari» datk

 
5.3 Teplovozlarga xizmat ko’rsatish jarayonidagi texnik xavfsizlik 
 
Teplovozni ishga tayyorlash.
Teplovozni qabul qilish va ishga 
tayyorlashdan oldin brigada teplovoz qo’l tormozida turganligi va o’zidan-
o’zi joyidan qo’zg’almasigiga amin bo’lishi kerak. 
Dizelni ko’rishlardan oldin knopkali o’chirgichni o’chiriladi tirsak 
valini aylanib ketishini oldini olish uchun.
Bu asosan brigadalar teplovozni 
topshirish va qabul qilishda asosiy o’rinni egallaydi. 
Dizel xonasidagi yo’l soz holatda va to’g’ri joylashtirilgan bo’lishi 
kerak, aks holda odam tushib ketishi va jarohat olishlari mumkin. 
Teplovozni tungi vaqtda ko’rishda chiroq yoki qo’l elektr fonari bilan 
ko’riladi. Olov bilan tekshirish man etiladi. Kuchlanish ostida bo’lgan 
apparatlar ko’rish va ta’mirlashda rezinali oyoq kiyim, qo’lqop va 

---

105 
dielektrik moslamalardan foydalaishadi. Bunday moslamalarga, apparatlar-
ga, asboblarga va mashina qismlariga qo’l bilan tegish ma’n etiladi. 
Elektr apparatlar ishini tekshirishda dizel to’xtagan holatlarda 
tekshiriladi. Tekshirishda havo bosimi kamida 4 kgs/sm
2
bo’lishi kerak. 
Kengaytirish bakidagi suvni tekshirishda suv qo’l va yuzga tegib 
ketmasligi kerak, aks holda antikorroziumli prisadka terini quritib shikast 
yetkazishi mumkin. 
Dizel kulrang yoqilg’isiga ham qo’l tekkizishi mumkin emas. Aks 
holda teri kassaligini ortirib olish mumkin. Shu maqsadda kir yoqilg’i 
maxsus rezinali shlanglar orqali tushiriladi. 
Agar teplovoz sutkadan ortiq turgan bo’lsa, dizelni
kamerasida moy 
yig’iladi, bu yig’ilib qolgan moy dizelni ishga tushirishda gidravlik zarba 
yoki portlashga olib kelishi mumkin. Buni oldini olish uchun dizelni ishga 
tushirishdan oldin hamma silindrlarni indikator kranlari ochiladi va tirsak 
val aylantiriladi. Dizelni har bir ishga tushirishdan oldin ogohlantiruvchi 
signal beriladi. 
Dizel ishga tushganda ular ishini eshitib tekshirishadi va yoqilg’i, moy, 
suv oqishi mumkin bo’lgan joylar tekshiriladi. Bunda aylanayotgan asosiy 
generator va yordamchi generator uzatmalarini oldida ehtiyot bo’lish 
kerak. 
Quvur uzatmalarida oqishlari bo’lsa, ularni oldini olish uchun dizel 
to’xtagandan keyin amalga oshirish kerak. 
Havo tizimini tekshirayotganda bosim ostida bo’lgan havo rezervuarlar
quvur va kranlarni urib tekshirish man etiladi.