«O’zbekiston temir yo’llari» datk

Ressora osmasi. 
Elektrovozni qarovdan o’tqazishda e’tibor ko’proq 
ressora listlar prujinalarining, muvozanatlovchilarining va ularning 
birlashtiruvchi holatiga qaratiladi. Xomutlarda, ressora osmalarida, 
ustunlarda va ressoralarning o’zak listlarida darzlar bo’lishiga ruxsat 
etilmaydi. Ressora listlarining bo’ylama siljishi 3 mm dan ortiq va ularning 
teskari tomonga egilishi ham 3 mm dan ortiq bo’lishiga ruxsat etilmaydi. 
O’rama prujinalarda darzlar va o’ramalarning ezilishiga ruxsat etilmaydi, 
shuningdek bitta prujinada o’ramalar orasidagi farq ko’pi bilan 10% dan 
ortiq bo’lmasligi kerak. 
Ressora osmasi tizimida ishqalanuvchi yuzalarni uning tuzilishiga 
ko’ra yig’ishda solidol bilan moylanadi, ta’mirlanishda esa press shprits 
bilan moylanadi yoki elektrovozni qabul qilib olishda moy bilan o’q moyi 
bilan ustidan qo’yiladi. 
Ressora tizimining umumiy holatini listli ressora va muvozanat-
lovchilari orqali baholanadi, agar elektrovoz yo’lning gorizantal qismida 
turgan bo’lsa, tizimi soz bo’lsa, bu detallar gorizontal holatida bo’ladi. 
Agar biror detal boshqa detalga qaraganda ko’proq eyilgan bo’lsa, 
shuningdek sidirilishlarda, ayrim ressoraning yoki prujinaning elastikligi 
yo’qotilgan bo’lsa (yoki ular singanda), butun tizim bo’ylama yo’nalishida 
birmuncha qiyshayib qoladi. 
Ressora tizimining bo’ylama qiyshayishi ayrim g’ildirak juftligining 
noteks yuklanishi va elektrovozning ortiqcha sirpanishiga olib keladi, shu 
sababli depoda uni bartaraf etish kerak. Buning uchun eyilgan detallar, 
o’tirib qolgan ressora almashtirilishi kerak, ayrim hollarda qistirma quyib 
ham qiyshayishini to’g’rilash mumkin (masalan, bo’ksa osti ustuni; ressora 
xomutining ostigi qistirma qo’yish mumkin). 
Bu ishlar VL 80 elektrovozda ressora ustunining gaykasini burash bilan 
amalga oshiriladi. 
Barcha ressora va prujinalar bir vaqtning o’zida o’tirib qolgan bo’lsa 
(uzoq vaqt ekspluatatsiya qilish natijasida metallaning charchashi 
natijasida), u holda bo’ksaning yuqorigi qismi bilan rama bo’ksa 
oralig’ining tekisligi orasidagi masofa qisqartiriladi. Bu massada eng kami 
VL8 elektrovozida 25 mm, VL60 elektrovozida 40 mm, VL80 

---

31 
elektrovozida 45 mm. VL8 elektrovozlarida bundan tashqari bo’ksa usti 
silindrik ressorasining oboymalari orasidagi tirqishga ham e’tibor beriladi, 
9 mm dan kam tirqish yoki oboymaning qiyshayib qolishiga yo’l 
qo’yilmaydi. 
G’ildirak amortizatorlarida suyuqlikning sizib chiqishiga ruxsat 
etilmaydi. Ressora osmasining va amortizatorlarda darzlar qatlamlanishiga 
ruxsat etilmaydi. 
VL80 va VL60 elektrovozining gaykalar osmasi tizimining qotiruvchi 
kontrgaykalari, uzoq gaykalar shplintlangan bo’lishi kerak. Bunda shplint 
gaykaning o’yig’ida diametirining 3/4
 
qismida cho’kib turishi lozim. 
Shplintlarning uchi 60...70°ga kengaytiriladi va uchi 30...40° ga bukib 
qo’yiladi.Tirgak plankasi valiklarning boltlari bo’shab qolmasligi kerak.