O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Qurg ‘oqchilik mahalida ziroatchiiar muqim yashaydigan yerlarini tark etib,
b osh qa hududlargaketishardi. Shu taxlit yangi suv manbalari va serhosil
yerla rni izlash zarurati 
Kichik Osiyo, Misr, Bobil, Kavkazorti, Eron 
va
0 ‘r ta Osiyoda 
dehqonchilik tarqalishiga zamin hozirladi.
I lk to'qnashuvlar - kichik urushlar.
Barcha qabilalar ham yetarlicha
yegulikzaxirasiga ega bo'lmagan. Ba’ziiarining yerlari unumdor bo'lmasa,
boshqaiari faqat chorvachilik va ovchilik bilan shug'ullanishni afzal ko'rar-
di. Cho'ponlar va dehqonlar o'rtasida suv manbalari va soz yerlar ustida
tez-tezjanjallar bo'lib turardi. Qabilalar bir-biriga hujum qila boshladilar.

---

11
Manzilgohlarmudofaadevorlari bilan o ‘rab olindi. Dehqon, chorvadorva
ovchilar o‘z sardorlari rahnamoligida jangchiiarga aylanishardi.
Ilk sivilizatsiyalar.
Dushm anlardan himoyalanish zarurati har xil
tumanlar aholisini ittifoqlarga uyushishga majbur qildi. O'zgalar hududi-
ni egallab olish u c h u n ham avvalgisiga qaraganda ko'proq kuch talab
etilardi. Bu aholi aralashib, qorishib ketishiga olib keldi. Ko'plab odam-
lar, qanday urug‘ yoki qabilaga mansubligidan qat’i nazar, anhorlar va
bcshqa sug'orish inshootlari qurilishiga jalb etilardi. Endi odamlar bitta
urug' yoki qabilaga mansub boïm ay qoldilar. Tug'ishganlik munosabatlari
ularning hayotida belgilovchi omil b o ‘lmay qoldi. Ishlab chiqaruvchi xo'jalik
shakllari, qurilish va hunarmandchilik rivojlanishi, kichik urushlar bo'lib
turishi va har xil tum anlar aholisi birlashishi boshlanishi odamlar hayotini
sezilarli darajada o'zgartirdi. Jam iyatda harbiy sarkardalar -
sardorlar