O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

s o ‘ng misga nisbatan mustahkam surïiy metall ommalashdi.
Metallurgiya rivoji kishilarning moddiy va m a’naviy madaniyatiga 
katta 
ta’sir ko'rsatdi. 
Mil. av. IV mingyillikda 
Qadimgi Sharqda 
ilk shaharlar 
va 
davlatlar 
vujudga kela boshladi. O'rta Osiyo janubida 
sug ‘orma 
dehqonchilik 
shakllandi, xom g'ishtdan ko'p xonali uylar qurila bosh-
landi, idishlarni pishirish 
ucliun 
kulolchilikxumdonlaridan foydalanishga
kirishildi. S o p o l idishlar ha/vonlar, qushlar va o'simliksimon naqshlar
(yaproqlar, gullar) bilan bezatiladigan bo'ldi. Bronza 
mil. av. Ill mingyillik 
0
‘rtalaridan 
asta-sekin mehnat qurollari, qurol-yarog'lar va zeb-ziynatlar
tayyorlashda asosiy materia Iga aylandi.
Patriarxatnina boshlanishi.
 Ayol kislii urug ni oziq-ovqat bilan ta’min-
lashda yetakchilik qilarkan, matriarxat davom etib keldi. Yer haydab
ziroatchilik qilish, chorvachilik, hunarmandchilikning vujudga kelishi
natijasida urug'ni yetarli mahsulotlar bilan ta’minlash erkaklar qo'liga o'tdi.
Ayollar uy xo'jaligi xususida g'amxo'rlik qila boshladilar. Endi urug'chilik
oilasida erkaklar muhim o'rin tuta boshladi. Oila qurishdaayol erkak kishi
oilasi ixtiyoriga o'tardi. Qarindoshchilik erkak nomi bilan belgilanadigan
bo'ladi. 
Mil. av. Ill mingyillikka 
kelib patriarxat davri boshlandi. Ota
urug'iga o'tilishi patriarxal oila shakllanishi bilan barobar kechdi.
Bronza davri dehqonlari manzilgohlari.
Dehqonlarning qadimgi
manzilgohlaridan biri Zarafshon daryosi havzasidagi 
Zamonbobo ko‘li 
yaqinidan topilgan. Turkmaniston 
(Oltintepa, Namozgoh) 
va Tojikis-