O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

va jangchilar - xo'jalik hayotiga rahbarlik qiluvchi 
oqsoqollar 
ajralib
chiqishdi. Diniy marosimlar 
kohinlar 
tomonidan ado etilardi. Ayrim
dehqonchilik hududlarida 
ilk davlatiar 
tashkil topdi. Shu tariqa tarixda
dastlabki sivilizatsiyalar davri boshlandi.
Ilk sivilizatsi/alarga hunarmandchilik, qurilish va arxitektura, ayir-
bcshlash va savdo-sotiqning yuqori darajasi xosdir. Ko'pgina o'Ikalarda
sivilizatsiya yozuv, nazariy bilimlar, adabiyot va san’at mavjud bo'lganiga
ham bog'liq edi. Sivilizatsiyalar ko'p miqdorda sug'orish inshootlari -
kanallar va suvayirg'ichlar qurish zarur bo'lgan joylarda vujudga keldi.
Bunday imkoniyat e s a
Misrda Nil, Mesopotamiyada Dajla va Frot, 
O'rta Osiyoda S irdaryo va Amudaryo 
mavjudligi tufayli yuzaga kel-
gandi. Mazkur hududlarda sug'orishni talab qiluvchi unumdor tuproq
bo'lgan. Harbiy sardorlar va zodagonlar sug'orish tarmoqlarini barpo etish
ishlariga rahbarlik qildilar. Pirovardida aynan ular bunday davlatlarning
hukmdorlariga 
aylandilar.
1.7. 0 ‘RTA OSIYO VA QADIMGI SHARQ
Savdo vam adanivaloqalar.
O'rta Osiyo azal-azaldan tabiiy boyliklari
bilan dong taratgan. O'Ikaning purviqortog'lari va keng cho'llarl qalay, ku-
mush, mis, oltin, lojuvard, firuza singari toshlarga boy bo'lgan. Bundan 
4 -
5ming yil ilgari 
ham O'rta Osiyo aholisi 
Hindiston, Eron 
va 
Old Osiyo 
olkalari bilan m adaniy aloqada bo'lgan. Turli-tuman arxeologiktopilmalar
shundan dalolat beradi. Masalan, Farg'ona vodiysidan 
mil. av. Il ming- 
/illik boshlariga 
oid metall buyumlar xazinasi topilgan. Bular haykal-
simon tasvir tushirilgan kumush v a bronza to'g'nag'ichlardir. Bunday

---

12