Oʻzbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi mundarija kirish

Ona tili va adabiyot fanini rivojlantishda vujudga kelayotgan muammolar va ularni bartaraf etish bo‘yicha takliflar.

1. 
   Darslarni zamonaviy pedagogik texnologiyalaridan foydalanib o‘tish uchun texnika vositalari yetishmaydi.
   

Yechim: maktablarni to‘liq moddiy texnika bazasi bilan ta’minlash.

2. 
   Darslarni rejalshtirish bo‘yicha o‘qituvchilarga mo‘ljallangan metodik qo‘llanmalari mavjud emas. Borlari ham talabga javob bermaydi.
   

Taklif: o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanmalarni ishlab chiqish.

3. 
   Maktabda ish qog‘zlarining soni qisqartirilgan, biroq yangi qog‘oz turlari ularning 2 barobar o‘rnini egallagan.
   

Taklif: ish qog‘ozlarini kamaytirish kerak.

4. 
   Darsliklarda kompetentsiyaning shakllantirish bo‘yicha topshiriq va mashqlar berilmagan.
   

Taklif: darsliklarni kompetentsiyaviy yondashuv asosida yangi avlodini yaratish.


DARS ISHLANMA
SO'Z TURKUMLARI
Dars maqsadi: so'z turkumlari va ularning tasnifi bo'yicha talabalarda bilim hamda ko'nikmalar hosil qilish.
R e j a:
1. So'z turkumlari haqida ma'lumot.
2. Mustaqil so'zlaravish
3. Yordamchi so'zlaravish
4. Undov, modal, taqlid so'zlaravishSo'zlar borliqdagi nimani bildirishi (umumiy grammatik ma'nosi) yoki bildirmasligi, ma'lum so'roqqa javob bo'lishi yoki bo'lmasligiga ko'ra mustaqil so'zlar va yordamchi so'zlarga bo'linadi.
Ma'lum bir so'roqqa javob bo'lib, atash va umumiy grammatik ma'noga (masalan, predmet, belgi, miqdor, harakat-holat kabi) ega bo'lgan so'zlar mustaqil so'zlar sanaladi. Masalan, gul (nima?), chol (kim?), chiroyli (qanday?), yuztacha (nechta?), keldi (nima qildi?) kabi.
Ma'lum so'roqqa javob bermaydigan, atash ma'nosiga ega bo'lmagan, faqat grammatik ma'no ifodalovchi, lekin o'zidan oldin kelgan so'zga grammatik shakl sifatida qo'shilib, u bilan bir lug'aviy urg'u ostida birlashmaydigan so'zlarga yordamchi so'zlar deyiladi. Masalan, ammo, ham, faqat, -chi (ayt-chi), -mi (siz-mi?) kabi.
Bulardan tashqari, mustaqil so'zlarga ham, yordamchi so'zlarga ham kirmaydigan, ularning har ikkisiga xos belgini o'zida ma'lum darajada aks ettiradigan oraliqdagi so'zlar boravish Bunday so'zlar undov so'zlar, modal so'zlar, taqlid so'zlarni o'z ichiga oladi.
So'zlarning umumiy grammatik ma'nolariga ko'ra ana shunday guruhlarga bo’linishi so'z turkumlari sanaladi.
Shunday qilib, so'zlar, eng avvalo, uch guruhga bo'linadi: